گروه اموزشی بام نیوز،مطلبی را در خصوص در موقعیت‌های اضطراری کوهنوردی چه باید کرد؟ منتشر نمود:
کمک‌های اولیه و روش‌های نجات
هوا آفتابی است، مسیر هموار است و تنها چند قدم دیگر مانده به قله کوه. همه‌چیز طبق برنامه‌ریزی پیش می‌رود؛ اما اوضاع در چند ثانیه زیرورو می‌شود؛ یک‌لحظه بی‌دقتی، یک‌قدم اشتباه یا یک حادثه ناگوار می‌تواند منجر به یک اتفاق جدی برای تمام تیم شود. خطاهای کوچک در کوهستان به‌ندرت بدون مجازات باقی می‌مانند. به همین دلیل تخصص بنیادی زمینه‌ی در کمک‌های اولیه برای هر کوهنورد کوهستانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
در این مقاله، به مبانی نظری در خصوص تکنیک‌های نجات اضطراری می‌پردازیم. این امر شامل یک الگوریتم اضطراری است که اولین امدادگرانی که به محل حادثه می‌رسند می‌توانند به‌عنوان کمک از آن استفاده کنند، همچنین نیازمند تخصصی بالا درزمینه‌ی کمک‌های اولیه و جست‌وجو در کوهستان‌ها و نجات بداهه‌ی افراد بر دیواره‌ی صخره‌هاست.
لازم به ذکر است که کمک‌های اولیه، از آماده‌سازی برای شروع کوهنوردی آغاز می‌شود. یک کوله‌پشتی مخصوص کمک‌های اولیه، کیسه‌ی بیواک، تلفن همراه، کلاه ایمنی و کارت اورژانس باید در هر کوله‌پشتی کوهنوردی باشد. این کار تضمین می‌کند که فرد امدادگر هر آنچه را که فرد مجروح نیازمند آن است، همراه خود دارد.
توجه: مبانی نظری به‌هیچ‌وجه جایگزینی برای آموزش جامع کمک‌های اولیه نیست. تمامی کوهنوردان باید یک دوره آموزشی تکنیک‌های کمک‌های اولیه را گذرانده و تمرین کرده باشند!
شرایط اضطراری کوهنوردی؛ به‌درستی عمل کنید
برخلاف مناطقی که زیرساخت‌های خوبی دارند، ویژگی‌های خاص زمین‌های کوهستانی عملیات نجات را سخت‌تر می‌کند.
بنابراین اولین امدادگر از اهمیت نجات بخشی برای قربانی حادثه برخوردار است. در مواقع اضطراری آن‌ها اولین نفراتی هستند که به تکنیک‌های کمک‌های اولیه و مهارت نیاز دارند. الگوریتم اضطراری زیر دستورالعمل‌های مهم را برای اولین امدادگران روشن می‌کند:
- یک نفس عمیق بکشید: قبل از اینکه فرد امدادگر کار را شروع کند، باید یک‌قدم به عقب بردارد و یک نفس عمیق بکشد. تنها درصورتی‌که امدادگر در وضعیت روحی نسبتاً آرامی باشد، می‌تواند تصمیمات مناسبی را اتخاذ کند. هنگامی‌که اولین امدادگر وضعیت کلی را موردبررسی قرار می‌دهد، این کار به او اجازه می‌دهد که خطرات عینی را تشخیص دهند، حادثه را پیش‌بینی کرده و اقدامات بعدی بررسی کند.
- محافظت از خود: امنیت شما مهم است! در عملیات کوهنوردی، تیم غالباً در زمین‌های رسوبی قرارگرفته و در معرض خطر ریزش سنگ، یخ و سایر خطرات قرار می‌گیرد. شما باید قبل از کمک به مصدوم‌ها، از امنیت خود اطمینان حاصل کنید! در بدترین حالت، اگر کمک به خودتان خیلی خطرناک بود، باید یک تماس اورژانسی گرفته و منتظر یک تیم نجات حرفه‌ای باشید.
- محافظت از گروه: در صورت وجود تعداد زیادی از افراد در محل حادثه، باید از امنیت گروه (به‌ویژه در هنگام صعودهای هدایت‌شده) اطمینان حاصل شود. فقط در این صورت امدادگران می‌توانند به قربانی کمک کنند.
- برقراری امنیت در محل حادثه: برای محافظت از خود و دیگران، محل حادثه باید مطمئن باشد: به‌عنوان‌مثال محل حادثه را می‌توان با سیم‌کشی و یا به‌گونه‌ای قابل‌مشاهده علامت‌گذاری کرد. اگرچه ایمن‌سازی محل حادثه بر روی دیواره‌ی صخره غالباً امکان‌پذیر و یا ضروری نیست، اما می‌تواند برای جلوگیری از صدمات بیشتر هنگام صعود یا پایین آمدن از کوه ضروری باشد.
- نجات از محل حادثه: آیا قربانی در محلی خطرناک است؟ آیا خطر ریزش سنگ یا یخ وجود دارد؟ اگر محل حادثه در معرض خطرات احتمالی باشد، فرد آسیب‌دیده باید از منطقه خطرناک جابجا شده و مسافت کوتاهی را به محل امن طی کند؛ البته به شرطی که این کار برای امدادگران صحیح بوده و ایمنی‌شان را به خطر نیندازند. در زمین رسوبی، اولین امدادگر باید خود و مصدوم را از لغزش و سقوط بیشتر محافظت کند. اگر این کار امکان‌پذیر نباشد، تنها گزینه‌ی امدادگر برقراری تماس اضطراری و منتظر ماندن برای تیم نجاتی حرفه‌ای است.
- خونریزی شدید و حالت بیهوشی: اگر فرد مصدوم خونریزی شدید داشته باشد، باید بلافاصله با یک بانداژ فشار درمان شود. این کار باید قبل از صحبت با قربانی و صرف‌نظر از اینکه آگاهی دارد و یا بی‌هوش است انجام شود. برای این منظور، اولین امدادگر از بانداژ فشار استفاده می‌کند. همچنین امداد گر باید برای محافظت از خود و مصدوم در برابر عفونت از دستکش استفاده کرده و از ورود آلودگی به زخم جلوگیری کند.
بررسی سطح هوشیاری
اولین امدادگر باید در کنار فرد مصدوم زانو بزند و با او صحبت کند. اگر مصدوم واکنشی نشان نداد، امدادگر باید او را به آرامی تکان دهد و سعی کند بار دیگر با صدای بلندتر با او صحبت کند.
بی‌هوش شدن فرد مصدوم خطری حاد برای ادامه‌ی زندگی ایجاد می‌کند. در این‌گونه موقعیت‌ها، اقدامات اضطراری نجات‌بخش همیشه در اولویت اول قرار دارند!
قربانی بی‌هوش
در صورت بی‌هوش شدن قربانی، باید فوراً تماسی اضطراری برقرار کنید!
تنفس را بررسی کنید؛ مدام باید تنفس را بررسی کنید. ببینید؛ آیا دنده‌های فرد در حال حرکت است؟ گوش دهید؛ آیا می‌توانید صدای نفس کشیدن مصدوم را بشنوید؟ حس کنید؛ آیا می‌توانید نفس‌های قربانی را احساس کنند؟ اگر قربانی به‌ندرت، بریده‌بریده و یا اصلاً نفس می‌کشد، باید او را احیا کنید!
تا زمانی که کمک‌های حرفه‌ای (پزشک نجات کوهستانی یا اورژانس) فرا رسد و یا خسته شوید، قفسه سینه قربانی را بفشارید و به او تنفس مصنوعی دهید (با نسبت ۳۰:۲).
فشار بر قفسه سینه: پاشنه‌ی دستانتان را در مرکز قفسه سینه قرار دهید. از وزن بدن خود استفاده کرده و با فشار، قفسه سینه فرد آسیب‌دیده را تا ۵ تا ۶ سانتی‌متر پایین ببرید. پس از اعمال فشار، سینه را رها کنید (به مدت صد ۱۰۰ بار در دقیقه؛ تقریباً دو بار در ثانیه).
هنگام دادن تنفس مصنوعی به مصدوم، بینی خود را با یک دست نگه‌دارید و دست دیگرتان را روی چانه فرد قرار دهید. سر مصدوم را به عقب خم کنید، سپس لب‌های خود را در اطراف دهان قربانی قرار داده و باحالت طبیعی نفس بکشید. لازم نیست به‌اندازه‌ای که اکثر افراد فکر می‌کنند نفس بکشید؛ تنفس به مقدار زمانی که در حال استراحت هستید کافی است. به‌جای احیای دهان‌به‌دهان، می‌توانید احیا دهان به بینی را انجام دهید. در این روش دهان فرد آسیب‌دیده بسته است و احیا از طریق بینی انجام می‌شود.
وقتی قربانی دوباره شروع به نفس کشیدن کرد، او را در حالت ریکاوری پایدار قرار دهید. برای انجام این کار، کنار فرد بی‌هوش زانو بزنید. بازوی او را با زاویه ۹۰ درجه در کنارش قرار دهید. پاهایش را خم کرده و در جای خود نگه‌دارید. دستش را بگیرید، پشت دستش را روی گونه‌اش (همان قسمتی که به سمت شماست) قرار دهید و در جای خود نگه دارید. فرد مصدوم را به سمت خودتان به‌زانو برگردانید. با دقت دست خود را از زیر سر فرد مصدوم قرار بردارید؛ به صورتی که فرد روی دست خود دراز کشیده باشد. سرش را به عقب خم کنید. دهانش را کمی بازکنید. دهان باید کمی از شکم پایین‌تر باشد تا خون یا استفراغ به‌راحتی از دهان بیرون بیاید.
قربانی هوشیار
بررسی بدن مصدوم: قربانی از ارتفاع سقوط کرده اما هوشیار است. اولین امدادگر باید او را از سرتاپا بررسی کند. امدادگر باید به‌سرعت، منظم و جامع عمل کند. بررسی علائمی مانند خونریزی، تورم، کبودی، جابجا شدگی استخوان‌ها و میزان درد بسیار مهم است.
- ترتیب معاینه بدن: سر، گردن، حلقه‌ی شانه و دنده، شکم، نخاع، لگن، بازوها و دست‌ها، ران‌ها و ساق پا.
آیا علائم بیمار را می‌دانید؟ امدادگر باید در مورد علائم فرد مصدوم از او سؤال کند: آیا او قبلاً این اتفاق برایش پیش آمده یا با آن آشناست؟ آخرین باری که غذا خورده کی بوده است؟
- اگر فرد بیمار اغلب این علائم را داشته باشد، می‌داند چه باید بکند. ممکن است قربانی مجبور باشند چیزی بخورد یا بنوشد، استراحت کند یا دارویی اضطراری مصرف کند. امدادگر می‌تواند در این زمینه به بیمار کمک و یا او را پشتیبانی کند.
- اگر علائم شخص مصدوم ناشناخته باشد یا اینکه داروی اضطراری را که اکنون به آن احتیاج دارد فراموش کرده باشد، باید بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.
یک تماس اضطراری برقرار کنید؛ اگر مصدوم جراحاتی جدی دارد، دیگر نمی‌تواند راه برود و یا اگر از هم‌تیمی‌هایش مطمئن نیستید، باید بلافاصله تماس اضطراری برقرار کنید. درحالی‌که منتظر خدمات اورژانس هستید، حواستان به پانسمان زخم باشد. تمام اقدامات لازم باید انجام شود. با یک باند استریل شده روی زخم را بپوشانید. در صورت لزوم می‌توانید از اسلینگ (دست‌آویزی که با آن دست‌شکسته را از گردن می‌آویزند) یا پانسمان ثابت استفاده کنید.
حالت مطلوب بدن: آیا قربانی راحت نشسته یا دراز کشیده است؟
نحوه‌ی قرار دادن فرد مطابق خواسته‌اش یا طبق ضرورتی که جراحت ایجاب می‌کند:
- قرار دادن بالاتنه در حالتی بالاتر از پایین‌تنه: در صورت آسیب‌های سر، مشکل تنفسی، مشکوک بودن فرد به حمله قلبی یا سکته مغزی
- حالت مسطح بدن: در صورت افت شدید فشارخون، آسیب نخاعی، آسیب ران یا لگن
- حالت جنین: در صورت درد شکم
- حالت شوک: در صورت زخم‌های خشک یا به‌شدت در حال خونریزی، غش و یا مشکلاتی در گردش خون
حفظ حرارت بدن
چه برای قربانیان هوشیار و چه بی‌هوش، حفظ حرارت بدن بسیار مهم است. مصدوم را به‌دقت و کاملاً گرم ببندید و او را از رطوبت و سرمای زمین محافظت کنید.
پشتیبانی ازنظر روانی
یکی از مهم‌ترین تکنیک‌هایی که امدادگر باید بلد باشد، پشتیبانی روانی است؛ یعنی حضور کنار مصدوم، صحبت و همدردی با او. به‌آرامی بازو یا شانه‌اش را لمس کنید تا فرد مصدوم بداند که تنها نیست.
حتی برای کسانی که بی‌هوش هستند – اما هنوز نفس می‌کشند – پشتیبانی روانی بسیار مهم است. برخی حواس مانند شنوایی و احساس، حتی وقتی فرد بی‌هوش باش، فعال هستند. به همین دلیل تشویق کلامی و لمس دستانشان از اهمیت بالایی برخوردار است.
درصورتی‌که تنها راه‌حل باقی‌مانده تنها گذاشتن فرد بود، این کار را انجام دهید؛ به‌عنوان‌مثال یا اگر فقط دو نفر بودید و موبایلتان آنتن نداشت. در غیر این صورت، در کنار هم بمانید و منتظر گروه نجات باشید.
