4

ملاحظات رفتاری و بوم شناختی در کوه نوردی

  • کد خبر : 13809
  • 24 آذر 1399 - 22:21
ملاحظات رفتاری و بوم شناختی در کوه نوردی
بام نیوز:گونه های بومی جانوری یا گیاهی به گونه هایی اطلاق می شود که مراحل تکامل خود را در یک زیستگاه خاص سپری کرده اند و نسبت به پارامترهای محیطی فیزیکی، شیمیایی و زیستی سازگار شده اند.

به گزارش پایگاه خبری بام نیوز،ملاحظات رفتاری و بوم شناختی در کوه نوردی به شرح زیر است:

به جا نگذاشتن اشیاء در طبیعت :

وجود هرگونه وسیله و شیئی جدید اعم از خودرو، چادر کوهنوردی، نایلون (خصوصاً رنگی)، بطری آب معدنی، پاکت سیگار و… سبب جلب توجه برخی گونه ها می شود و برعکس وجود برخی اشیاء سبب ترس بعضی از حیوانات و دوری آنها می شود. از این رو دور ریز یا باقی گذاشتن هر نوع وسیله جدیدی در طبیعت، بر رفتار گونه ها اثر می گذارد.

دور نریختن مواد غذایی در طبیعت:

دور ریختن غذا با هدف تامین غذای حیوانات در کوهستان اشتباه است. زیرا حیوانات وحشی به واسطه برخورداری از بقایای غذای دور ریخته شده به این نوع روش تغذیه عادت کرده و در بلندمدت رفتار یک جمعیت حیات وحش تغییر می یابد. مراجعه مکرر حیواناتی مانند خرس، گراز، روباه یا شغال و… به سمت چادر یا محل اطراق کوهنوردان که عمدتا” ناشی از جستجو برای غذا است می تواند علاوه بر تغییر رفتار عواقب خطرناکی را در مواجه حیات وحش با مردم (کوهنورد، گردشگر و بومی) به وجود آورد.

اجتناب از ایجاد سروصدا:

گونه های جانوری وحشی بنا به روند تکامل و شرایط زیستگاهی خود در برخی حواس بسیار قوی هستند مانند حس بینایی در پرندگان شکاری یا بویایی در خرس و گراز و یا شنوایی در مرال و شوکا. جانورانی که در زیستگاههای متراکم از پوشش گیاهی زندگی می کنند و قادر به استفاده حداکثر از حس بینایی نیستند به ناچار از حس شنوایی خود برای بقا استفاده می کنند و کوچکترین صدا برای جانورانی مانند مرال و شوکا قابل درک است. از اینرو رعایت حداکثر سکوت در چنین زیستگاههای به حفظ جمعیت این گونه ها در محل زیستگاه کمک می کند. بنابراین ترجیحا” علاوه بر خودداری از ایجاد سر و صدا، درصورت امکان باید از حرکت روی خط الراسها پرهیز کرده و حتی الامکان چند متر پایین تر از خط الراس حرکت کرد.

جلوگیری از انتشار گیاهان و جانوران غیر بومی:

گونه های بومی جانوری یا گیاهی به گونه هایی اطلاق می شود که مراحل تکامل خود را در یک زیستگاه خاص سپری کرده اند و نسبت به پارامترهای محیطی فیزیکی، شیمیایی و زیستی سازگار شده اند. ورود گونه های غیربومی می تواند در رقابت با گونه های بومی توان رشد و انتشار بالاتری داشته باشد و در بلندمدت با حذف گونه های بومی، جانشین آنها شود. پیامد این امر از نظر اقتصادی، زیستی، بیماری زایی و… بسیار حائز اهمیت است (مانند آزولا و سنبل آبی) از این رو تدابیر سختی برای جلوگیری از انتشار گونه های غیربومی، اتخاذ می شود. فعالیتهای کوهنوردی از چند راه می تواند سبب انتشار این گونه ها شود:

۱- انتشار بذر و هسته گیاهان: هسته، بذر و یا اندامهای زایای میوه های مصرف شده توسط کوهنوردان در طول مسیر و یا در محل اقامت می تواند در بلندمدت سبب انتشار آنها شود.

۲- انتقال بذر از طریق کفش و وسایل کوهنوردی: کوهنوردانی که به مناطق مختلف میروند احتمال انتقال بذر گیاهان مناطق مختلف کشور از طریق کفش، عصا، کوله، چادر و… وجود دارد. از این رو ضد عفونی کردن کفش و البسه مثل استفاده از کلر( همانند ورود به دامداریها و مرغداریها) به ویژه در مورد ورود به پارک های ملی الزامی است.

۳- رهاسازی حیوانات در طبیعت: نگهداری حیوانات در منزل در بلندمدت برای بسیاری از افراد دشوار می شود، از اینرو رهاسازی آنها در مکانهای طبیعی مثل ماهی و لاک پشت در تالاب و رودخانه، یا پرندگان در مناطق جنگلی و .. ظاهرا به عنوان یک راه حل مناسب تلقی می شود. ولی انتشار این گونه ها در اکوسیستمهای طبیعی بسیار خطرناک است و می تواند سبب انتشار سریع و وسیع آنها شده و یا منجر به تولید مثل با گونه های بومی شده و تغییرات ژنتیکی را به همراه داشته باشد.

تطابق فعالیتهای کوهنوردی با رفتارهای زیستی حیات وحش:

رفتار، یکی از مهمترین وجوه تمایز حیات وحش با سایر زیستمندان است. گونه های حیات وحش در هر رده ای (پستاندار، پرنده و…) در طول سال رفتارهای زیستی مختلفی به شرح زیر از خود به نمایش می گذارند:
o لانه سازی
o جفت یابی
o مستی و جفتگیری
o تخمگذاری
o خوابیدن روی تخم
o تولد توله
o تولد جوجه ها، تغذیه و نگهداری
o خروج توله ها از لانه
o زمستان خوابی
o مهاجرت
o تغذیه
o حفظ قلمرو

بروز هر یک از رفتارها بسته به نوع گونه، فرق می کند. از این رو رعایت نکات لازم برای جلوگیری از تغییر چنین رفتارهای در فعالیتهای کوهنوردی بسیار ضروری است و لازمه این امر آگاهی از رفتار زیستی گونه های بارز می باشد تا به تفکیک ماههای سال، تقویم زمانی مشخصی برای کوه نوردی، وجود داشته باشد.

بر گرفته از کتاب مسیر سبز کوهستان

فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی ایران
هیئت کوهنوردی و صعودهای ورزشی استان گیلان
انجمن حفظ محیط زیست کوهستان

 

لینک کوتاه : https://www.bamnews.ir/?p=13809
  • نویسنده : مائده اسماعیلی
  • ارسال توسط :
  • منبع : sedayehkoohestan

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : 0
قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.