به گزارش بام نیوز، شهر ارومیه در جلگه‌ای به طول ۷۰ کیلومتری و عرض ۳۰ کیلومتر در کنار دریاچه ارومیه گسترده است و پیشینه تاریخی و استقرار این شهر در مسیر قفقاز، ارمنستان، آسیای صغیر و بین‌النهرین و نیز زمینهای بارور و آب و هوای مساعد، اهمیت بسیار ویژه‌ای را به آن بخشیده است.
این شهر یکی از بزرگترین کانون‌‌های مذهبی و اجتماعی گذشته‌‌های دور بوده است و سرداران و امپراطوران روم برای دستیابی به آتشکده بزرگ زرتشتیان (آذرگشنسب) و پایتخت ساسانیان (گزنا) تخت سلیمان بارها از آن عبور کرده‌اند.
نام باستانی این شهر و دریاچه آن چی چست و چی چتا است، سریانیان آن را اورمیا و ارمنی‌ها اورمی و اعراب آنرا ارمیّه و ایرانیان ارومیا یا ارومیه نوشته‌اند.
بعد از اسلام نیز ارومیه دومین شهر مهم آذربایجان ایران، پس از شهر مراغه به شمار می‌رفت.
ارومیه دارای آثار تاریخی و فرهنگی متعدد در کنار جاذبه‌های خداداد طبیعی است که همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده است.
با توجه به رکود ۲ سال اخیر در صنعت گردشگری به دلیل شیوع بیماری کرونا امسال شاهد افزایش میزان سفرهای نورزی به دلیل واکسیناسیون گسترده علیه بیماری کووید ۱۹ هستیم و پیش بینی می‌شود ایام عید و تعطیلات نوروزی امسال سال خوب و خوشی برای هموطنان ایرانی پس از گذراندن روزهای ناخوش کرونایی باشد.
در ادامه به معرفی جاذبه‌های طبیعی و تاریخی ارومیه می‌پردازیم که همه ساله پذیرای تعداد کثیری از مسافران نوروزی هستند.
مسجد جامع ارومیه
مسجد جامع یکی از آثار کهن و قدیمی شهر تاریخی ارومیه است و در خیابان اقبال قرار دارد. این مسجد در میان بازار قدیمی شهر واقع شده و یکی از ارکان اصلی بافت قدیمی شهر است.
برخی از محققان معتقدند این بنا ابتدا آتشکده بود و بعد از تسلط مسلمین ویران شد و سپس در قرن هفتم هجری قمری بر روی آن مسجدی ساخته شد.
به اعتقاد این گروه از محققان سبک تزیینات، گچبری‌ها، ستون بندی‌ها و طاق‌‌های مسجد عیناً شبیه به سبک معماری سلجوقیان است.
تاریخ تجدید بنای این مسجد معلوم نیست، اما محراب آن در تاریخ ۶۷۶ هجری قمری ساخته شده است.
این مسجد به همراه سایر اجزاء بافت قدیمی شهر به ویژه بازار و راسته‌‌های آن بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است، مسجد جامع با ۲ در ورودی که از صحن بزرگ آن منشعب می‌شود، به بازار راه دارد.
آبشار سوله دوکل (دیزج) ارومیه
آبشار سوله دوکل از جاذبه‌های گردشگری آذربایجان‌غربی محسوب می‌شود، آبشار سوله دوکل از مرتفع‌ترین آبشارهای ایران است.
سوله دوکل در دامنه کوه دالامپر در منطقه مرگور واقع است آبشار دیزج با چمن‌زارهای اطراف در نزدیکی روستای دیزج از توابع زیوه در جنوب غربی شهرستان ارومیه واقع شده است. این آبشار یکی از سرشاخه‌های رودخانه باراندوز چای محسوب می شود.
منطقه و دریاچه مارمیشو
منطقه سیاحتی و گردشگری مارمیشو به همراه دریاچه طبیعی آن در مرز ایران و ترکیه و در ۴۵ کیلومتری غرب شهرستان ارومیه واقع شده است وسعت آن حدود پنج هکتار است.
دریاچه طبیعی مارمیشو محل زیست انواع آبزیان بوده و عده زیادی از مردم برای صید ماهی (به صورت تفریحی) به این مکان می آیند، معمولا در تعطیلات نوروز و همچنین تابستان سالانه هزاران نفر برای گذراندن اوقات فراغت با خانواده‌‌های خود به این منطقه سفر می‌کنند.
آبشار سولک
آبشار سولک ارومیه – موانا در فاصله حدود ۴۰ کیلومتری غرب شهرستان ارومیه و در دامنه‌‌های کوه دره ره‌ش قرار دارد این آبشار زیبا در انتهای یک دره پر آب و دیدنی در محل روستای سولک، خودنمایی می‌کند، روستای سولک میان دو روستای دربند و انبی در منطقه موانا واقع است.
دره زیبای منتهی به آبشار، دره هفت کانی یا هفت چشمه نام دارد که آب روستای سولک و آبشار آن را تأمین می‌کند و در ماه‌‌های گرم سال آب آبشار برای مصارف کشاورزی از بالادست آن قطع شده و نمای زیبای آبشار را کمرنگ می‌کند ولی در فصل بهار زیبایی این نگین طبیعت موانا به اوج می‌رسد.
آبشار اصلی این دره با حدود یک ساعت کوهپیمایی در بالادست آبشار اولیه جلوه بیشتری دارد ولی مسافران و خانواده‌‌ها به همان آبشار اولیه رضایت می‌دهند و از مواهب طبیعت آن لذت می‌برند. طبیعت زیبای منطقه موانا بیشتر متأثر از ریزآبه‌‌های جاری از قلل ستاره الوند، دره ره‌ش و کوههای ترگور است.
سه گنبد ارومیه
سه گنبد ارومیه نام برجی است که در جنوب شرقی شهر ارومیه و در خیابان جانبازان (استاد برزگر) واقع شده است و یکی از بی نظیرترین و زیباترین آثار مربوط به دوره سلجوقیان است.
این بنا آرامگاه بوده و در سال ۵۸۰ هجری قمری ساخته شده و در ورودی آن سه کتیبه به خط کوفی تراشیده شده از سنگ وجود دارد و در پایان کتیبه، محرم سال ۵۸۰ هجری خوانده می‌شود، از این رو شاید بتوان مقبره یا برج آجری سه گنبد را متعلق به قرن ششم هجری دانست، بنای تاریخی سه گنبد عبارت است از سکوی بلندی که به شکل استوانه و مدور ساخته شده است و ایوان ورودی آجر کاری شده در شمال شرقی بنا واقع شده است.
قلعه بردوک ارومیه
روستای بردوک (Bardouk) در ابتدای دره سلطانی در دامنه مشرف به رودخانه کم آبی که سرچشمه آن از کوههای ترکیه است ساخته شده است، فاصله این محل تا مرز فعلی ایران و ترکیه حدود ۱۵ کیلومتر است.
قلعه و مجموعه آن با تأمین کلیه شرایط دیده‌بانی بر دامنه مثلثی شکل که راس آن رو به شمال نهاده و یک سلسله زمینهای شیبدار که به صورت پلکانی و صخره‌‌های بلند کوهستان قرار گرفته‌اند، بنا شده است.
کلیه استحکامات حصار پیرامون بنا و بناهای داخل حصار از سنگ‌‌های لاشه‌ای و قلوه سنگ‌‌های محلی با ظرافتی قابل تحسین شناخته شده‌اند.
در مرتفع ترین نقطه ممکن قلعه، یک برج دیده‌بانی در صعب‌العبورترین جا بر روی یک تیغه کم‌عرض با سنگ‌‌های لاشه‌ای و ملات ساروج بنا شده و از داخل و خارج با گچ نرم و صاف میان درزها و بندها به صورت لایه ضخیمی پر شده است.
این بنا کاملاً سالم و در جهات مختلف دارای روزنه جهت دیده‌بانی و یک در ورودی از جبهه شرقی می باشد و تنها مختصر تخریبی در کنگره‌‌های آن دیده می شود.
قلعه دم دم ارومیه
این قلعه در سال ۱۰۱۸ هجری قمری برفراز کوهی به همین نام در ۱۸ کیلومتری جنوب غربی ارومیه ساخته شده است.
این قلعه به علت ارتفاع زیاد از سمت شمال و جنوب و اتصال آن به صخره سمت غربی که نزدیک به زمین است، دارای حصاری محکم و دروازه‌ای در سمت جنوبی است. قلعه از پنج قسمت تشکیل می شود که عبارت است از قسمت اصلی، قسمت پایین، قسمت سولوق قسمت بوزلوق و بیرون دروازه شرقی. در قسمت شرقی قلعه و منتهی الیه صخره، برجی عظیم بنا شده که خود در حکم قلعه بوده است.
در قسمت جنوبی داخل قلعه گودالی احداث شده بود که زمستان ها با یخ و برف پر می‌شد و زیر آن حوضی ساخته شده بود که در ایام کم آبی از آن استفاده می شد. برای محافظت این قسمت نیز قلعه مانند بنا شده بود که آن را بوزلوق (جای یخ) یا قارلیق (جای برف) می گفتند و راه آن نیز مانند سولوق مخفی بوده است.
دریاچه و کوههای دالامپر ارومیه
در منطقه مرزی زیوه (حدود ۵۰ کیلومتری غرب ارومیه) و تقریبا در محل طلاقی مرزهای ایران؛ عراق و ترکیه دو قله بلندترین قله‌‌های این منطقه هستند که به خاطر همین قله، به رشته کوههای این منطقه دالامپر اطلاق می شود که در کوهپایه‌ی یکی از آنها روستای زیبایی وجود دارد به نام «کچله» که در بلندی یک تپه قرار دارد و وقتی از این روستا به پایین نگاه کنید کل منطقه سر سبز و بسیار زیبای زیوه دیده می‌شود و چشم‌اندازی دارد که وقتی آنرا ببینید هیچوقت فراموش نخواهید کرد.
در بالای این روستا و در کوهپایه‌‌های قله دالامپر جویبارهای باریک از همه جا روان است و در بالای یکی از تپه‌‌ها یک دریاچه بسیار زیبا قرار دارد که کمی پایین‌تر از آن و در جنوب دریاچه آبشار سوله دوکل قرار دارد که چیزی شبیه گنجنامه همدان و حتی زیباتر از آن می‌باشد.
چشمه‌‌های آب گرم هفت‌آباد
روستای هفت‌آباد از لحاظ ارتفاع پایین ترین روستای این دهستان از محال مرگور است، که دارای چشمه‌‌های آبگرم متعددی است که برای برخی بیماریهای استخوانی نیز خاصیت درمانی دارد و در فصل تابستان پذیرای مهمانان و گردشگران است.
مجتمع ساحلی چی چست
این مجتمع در فاصله ۱۸ کیلومتری مسیر جاده ارومیه به طرف دریاچه ارومیه (بندرگلمانخانه) واقع شده و دارای کلیه امکانات رفاهی از قبیل هتل، ویلا، سوئیت، رستوران، قهوه‌خانه سنتی، سکوهای اتراق و میادین ورزش خانوادگی می‌باشد.
دره شهدا
این دره، یکی از تفرجگاههای مهم شهرستان ارومیه می‌باشد که در حدفاصل بین ارومیه و اشنویه قرار دارد که با وسعت زیاد و چشم‌اندازهای طبیعی خود و همچنین چشمه‌‌هایی که در داخل باغ‌‌ها و دره‌‌ها هست زیبایی خاصی به این منطقه داده است در روزهای تعطیل و فصل بهار و تابستان افراد زیادی برای گذراندن اوقات فراغت به این دره می‌آیند.
کوه چهل مرد شهید ارومیه
رشته کوههای آذربایجان‌غربی را در واقع باید دنباله رشته‌کوه عظیم زاگرس محسوب کرد که در حدود جنوبی استان توسط رودخانه گدار (گاده‌ر) در شهرستان نقده از رشته اصلی جدا شده است. این رشته کوه که در غرب دریاچه ارومیه و در امتداد مرز ایران و ترکیه و نیز بخشی از مرز ایران و عراق کشیده شده است، گستره‌ای شمالی جنوبی داشته و یال‌‌های اصلی آن غالباً مرزهای مشترک ایران و کشورهای ترکیه و عراق را تشکیل می دهند.
این رشته‌کوه‌‌ها مساحتی بالغ بر ۱۵ هزار و ۲۰۰ کیلومتر مربع را در بر گرفته‌اند و طول آن در حدود ۳۱۴ کیلومتر می‌باشد، ارتفاعات این منطقه به علت بعد مسافت و مشکلات دسترسی و نیز مرزی بودن، بسیار کم مورد توجه کوهنوردان کشور قرار گرفته‌اند.
لذا کوههای نوار مرزی آذربایجان‌غربی بسیار ناشناخته‌اند و این در حالی است که از شمال تا جنوب آن قلل، غارها، دیوارها، یخچال‌‌ها، دریاچه‌‌ها، دره‌‌ها و مناطق جنگلی زیبا و بکر و دیدنی بسیاری وجود دارد که از جمله آنها باید از کلاهک سنگی عظیم ماکو، دره زنگبار ارتفاعات بورآلان، غار عظیم بوغلو، قلل چرکین، اورین، بره عزد، ستاره لوند، زیارت بابیون، دره ره‌ش، دالامپر، بزسینا، مرگ زیارت و سه کوچه نام برد.
دریاچه‌‌های کوهستانی کوچک شمیران، دالامپر و مارمیشو از عمده‌ترین دریاچه‌‌های کوهستانی این دیار می باشند.
نام کوه به دلیل وجود چهل قبر که تاریخچه آنها نامعلوم و اهالی منطقه معتقدند که این قبور متعلق به شهدای اسلام است که در بالای این کوه قرار دارند، نام گذاری شده است.
موزه ارومیه
موزه ارومیه در خیابان بهشتی این شهر قرار دارد؛ این موزه در سال ۱۳۴۶ شمسی بنا شد و دارای یک تالار بزرگ مخصوص اشیای باستانی و تاریخی دوره‌‌های مختلف تاریخی و تالاری کوچک است که به موزه مردم‌شناسی اختصاص دارد.
در این تالار در ایام برگزاری مراسم، فیلم و اسلاید به نمایش گذاشته می‌شود و مجموعه‌ای از کتاب‌‌های نفیس خطی که اکثر آنها قرآن مجید و کتب دینی و اسلامی است، نگهداری می‌شود.
اشیایی از دوره‌‌های ماقبل تاریخ، تاریخی و اسلامی و نیز اشیایی مربوط به هنرهای ملی و تزیینی مردم‌شناسی، صنایع دستی نیز در این موزه به چشم می خورد.
موزه ارومیه یکی از موزه‌‌های غنی کشور محسوب می‌شود که در آن سه کتیبه (خط نوشته) از هزاره اول قبل از میلاد به نام‌‌های “استل کله‌شین”، “استل موانا” و کتیبه محمودآباد نگهداری می‌شود که به خط میخی اورارتویی است جدیدترین آثار این موزه مربوط به دوره قاجار است.
مسجد امام شافعی ارومیه
مسجد امام شافعی ارومیه، (مسجد جامع اهل سنت ارومیه) در خیابان دروازه مهاباد کوچه امام غزالی در مرکز ارومیه واقع است. این مسجد در سال ۱۲۸۸ هجری شمسی بنا شده و در سال ۱۳۶۰ بازسازی شده است.
مناره قدیمی این مسجد در رده آثار تاریخی شهرستان به ثبت رسیده است. این مسجد هم اکنون محل برگزاری نمازهای جمعه و جماعات و عیدین اهل سنت است.
کلیسای سیر ارومیه
نام اصلی این کلیسا مارسرگیز می‌باشد و در پنج کیلومتری جنوب‌غربی شهر ارومیه نزدیک تفرجگاه بند قرار دارد.
مارسرگیز از کلمه مار به معنی حضرت یا صاحب و سرگیز لغت یونانی سن جرج می‌باشد که در واقع محل دفن مارسرگیز است.
این کلیسا که زیارتگاه مسیحیان می‌باشد با توجه به سبک معماری و مندرجات کتب مورخان آشوریها بنایی است مربوط به دوره ساسانی که در زمان خسرو پرویز به مناسبت غلبه او به رومیان توسط زوجه‌اش شیرین ساخته شد.
بازار ارومیه
بازار ارومیه در گوشه جنوب شرقی شهر ارومیه واقع شده است که در حال حاضر بخش عمده و سالم آن در بین خیابان های امام، عسگرآبادی، اقبال و مهاباد (منتظری) محصور می‌باشد.
قدیمی ترین بخشهای باقیمانده محدوده بازار از دوره صفویه به بعد می‌باشند مخصوصاً حمام‌هایی از دوره زندیه و قاجار باقی مانده که نمایانگر ذوق معماری دوره‌‌های مختلف می‌باشند. هر راسته و بخشی از این مجموعه دارای فرم و شکل‌بندی خاص خود می باشد. وجود تیمچه‌‌ها، سه‌راه‌‌ها، مسجد، حمامها، تماماً دال بر آبادانی و تحرک این بخش از شهر در زمانی نه چندان دور می باشد.
کلیسای ننه مریم
کلیسای ننه مریم که امروزه به نام کلیسای شرق آشور نامیده می‌شود در خیابان قدس شهر ارومیه قرار دارد و یکی از آثار بی نظیر و تاریخی آشوری‌های ارومیه است.
در سده‌‌های گذشته، دفن اموات در این محل انجام می‌گرفت، این بنا در طی قرون مورد مرمت قرار گرفت. نمای فعلی متعلق به دوره ساسانی است و دارای طاق‌‌های بسیار جالب و قرینه‌سازی کاملاً زیبا قابل مقایسه با معماری آتشکده‌‌های ساسانی است.
طبق روایت نویسندگان آشوری و مسیحی این بنا قبلاً آتشکده بود و یکی از معابد معروف زرتشتیان این دیار به شمار می رفت.
مسجد سردار
مسجد سردار یکی از قدیمی ترین مساجد شهرستان ارومیه می‌باشد که دارای آجرکاری و ستونهای قدیمی می‌باشد و قدمتش به دوره‌ی قاجاریه برمی‌گردد. بنای این مسجد را عظیم‌السلطنه مشهور به سردار ساخته است که در سال ۱۳۳۱ هجری قمری توسط وی ساعت بزرگی به آن نصب کردند و به همین دلیل به مسجد (ساعتلو) نیز شهرت دارد.
به مجموعه های تاریخی و فرهنگی و طبیعی ارومیه باید جاذبه‌هایی چون دریاچه ارومیه، باغات سیب و انگور، تپه‌های تاریخی و باستانی دیگاله، ترمنی، میدان زیبای ایالت با ساختمانهای سه گانه تاریخی شهرداری، شهربانی و ارتش و روستاهای زیبا و منحصر به فرد را افزود که چشم تماشاگران و مسافران را نوازش می دهند.
