پیش از این در خصوص قرارداد بیمه مابین فدراسیون و شرکت بیمه آسیا و نقاط ضعف فراوانی که دارد و همچنین شرایط قانونی لازم برای استفاده از بیمه‌های ورزشی و ناکارآمدی عملی آنها در شرایط فعلی سخن گفتیم. موضوع و مساله‌ای که چندی است محل بحث و اختلاف و شک و تردید‌های گوناگون قرا گرفته است، حدود مسئولیت مربی، مدیر داخلی و مؤسس باشگاه‌های کوهنوردی، بویژه پس از ابلاغ آنچه به اختصار “دستورالعمل تشکیل باشگاه‌های ورزشی” ۱۳۹۴ نامیده می‌شود است. در اینجا و به اختصار به شرح وظایف و مسئولیت این سه دسته اشاره می‌شود.
نخست: مسئولیت حقوقی مؤسسین باشگاه کوهنوردی
– وظیفه نظارتی: یکی از مهمترین وظایفی که بر عهده مؤسس باشگاه کوهنوردی قرارداده شده است، “نظارت مستمر بر فرایند اجرایی و فعالیت‌های جاری” آن باشگاه است. عبارت فوق عینأ در ماده ۳ دستورالعمل عمومی متقاضیان تشکیل باشگاه‌های ورزشی آورده شده است. شاید عبارت فوق در دیدگاه نخست عبارتی کلی و بسیار ساده به نظر برسد اما دارای بار حقوقی و مسئولیت فراوانی است. نظارت بر فعالیت‌های اجرایی، مسئولیت فوق‌العاده سنگینی بر دوش مؤسس (که به تجویز همین دستورالعمل مؤسس و مدیر می‌تواند یک نفر باشد) نهاده است. بعنوان مثال مؤسس باید بصورت کامل در جریان چگونگی اجرای یک برنامه کوهنوردی قرار داشته و البته خود لحظه به لحظه پیگیر صحت و سلامت اجرای برنامه باشد، مؤسس باید از تمام برنامه‌های گروه و تیم باید پیش از اجرا مطلع باشد، باید از همراهی مربی دارای واجد شرایط قانونی همراه تیم اطمینان حاصل کند و در صورتی که پیش از اجرای برنامه از عدم همراهی مربی مطلع شد اجازه اجرای برنامه را به افراد تیم ندهد. در غیر این‌صورت اگر حادثه‌ای شامل فوت یا جرح رخ بدهد، قسمت عمده‌ای از مسئولیت کیفری شامل حال او خواهد شد مگر اینکه بتواند ثابت کند تمامی تمهیدات لازم برای جلوگیری از اجرای برنامه را صورت داده اما تیم با مسئولیت خود اقدام به اجرای برنامه کرده است.
تصور کنید اعضای یک تیم کوهنوردی (که قانونأ به ثبت رسیده است) عازم اجرای یک برنامه هستند، مربی در لحظات آخر ار حضور در برنامه سر باز می‌زند، در این حالت مؤسس باشگاه با توجه به اینکه باید نظارت کافی بر حسن اجرای برنامه داشته باشد از موضوع مطلع می‌شود، باید به هر نحو از اجرای برنامه جلوگیری کند وگرنه درصورت بروز حادثه مسئول است. البته این موضوع نافی مسئولیت مربی یا مدیر داخلی باشگاه نیست، که بعدا در این خصوص صحبت خواهیم کرد.
توجه به این نکته بسیار ضروری است که حضور مربی در حال اجرای فعالیت، به هیچ عنوان نافی مسئولیت مؤسس یا مدیر متخلف نخواهد بود. نکته بسیار مهم دیگر در این خصوص که باید به آن توجه کرد این است که مؤسس باشگاه با توجه به این کلیت نقش نظارتی، باید حتما پیش از اجرای برنامه و بنحوی که مورد قبول قانون و متعارف باشد از بی‌خطر بودن مسیر، اعم از جاده و مسیر صعود، وضعیت آب‌وهوایی و امثال آن اطمینان حاصل کند و البته این وظیفه به هیچ عنوان قابل واگذاری به شخص دیگری نیست.
– وظیفه استفاده از مربی کارآمد: مطابق دستورالعمل رسيدگي به تخلفات مؤسسان و مديران داخلي باشگاه‌هاي ورزشي، یکی از مهمترین وظایف یک مدیر باشگاه، استفاده از مربی واجد شرایط و قانونی است. مطابق قانون مربی واجد شرایطی که مؤسس باشگاه می‌تواند برای باشگاه خود استفاده کند کسی است که دارای حداقل مدرک مربیگری درجه ۳ فدراسیون باشد. در اینجا نیز اگر مؤسس باشگاه از فردی برای مربیگری تیم استفاده کند که فاقد شرایط مذکور باشد و طی اجرای برنامه یا آموزش جرح یا فوت یا هر خسارت دیگری رخ دهد، قسمت عمده‌ای از مسئولیت کیفری و مدنی بر عهده مؤسس باشگاه است.
– وظیفه فعالیت در حیطه تخصصی: این نکته بسیار مهمی است که باید به آن توجه شود، یعنی اگر مجوز فعالیت شما تحت عنوان باشگاه غارنوردی صادر شد، به هیچ عنوان حق تشکیل و اعزام یک تیم یخنوردی یا سنگنوردی داخل سالن را ندارید، مگر اینکه یک باشگاه مجوز‌های مختلف را طبق قانون اخذ کرده باشد. در این حالت، یعنی زمانی که باشگاه در حیطه و رشته‌ای فعالیت کند که دارای مجوز نیست و خسارتی بدنی یا مالی به شخصی وارد شود، نحوه برخورد و رسیدگی قانونی به گونه‌ای حواهد بود که گویی فرد بدون مجوز مرتکب افعال فوق گردیده است.
