جهت یابی بدون ابزار(توسط عوامل طبيعي)

گروه اموزشی بام نیوز،مطلبی را در خصوص جهت یابی بدون ابزار(توسط عوامل طبيعي) منتشر نمود:

هدف كلي از این مقاله آشنايي با روشهاي جهت يابي با استفاده از خورشيد، ستاره ها، ساعت عقربه اي و جهت يابي است.
د
درطراحي واجراي صعودهادو اصل اساسي را بايد همواره در نظر داشت:

۱-مشخص كردن هدف
۲- هدايت گروه به سمت هدف كه اين كار با جهت يابي دقيق وتعيين مشخصات جغرافيايي هدف مورد نظرامكان پذير است. كسب مهارت جهت يابي وتجربه اندوختن دراين زمينه به كوهنوردان امكان مي دهد كه در مكانهاي ناشناس ودر شرايط محيطي متفاوت برنامه خود را انجام دهند وبتوانند ضمن تشخيص موقعيت خود وهدف وعارضه هاي مهم،‌صعود موفقي داشته باشند. بنابراين اولين اقدام يك كوهنورد پيدا كردن جهات مختلف است.

تفاوت بين سمت و جهت:

جهات نسبت به وضعيت فرد تغيير نمي كند وثابت هستند ولي سمتها به وضعيت قرار گرفتن افراد با مكان ها بستگي دارندومتغير هستند .

جهات اصلي عبارتنداز شمال- جنوب-شرق وغرب

جهات فرعي عبارتند از شمال غربي-شمال شرقي- جنوب غربی و جنوب شرقی

سمتهاي اصلي عبارتند از : جلو، عقب،‌راست وچپ

سمتهاي فرعي عبارتند از : راست جلو،‌چپ جلو، راست عقب وچپ عقب

واضح است كه پيدا كردن جهت به عنوان مبناي ثابت اهميت دارد وپس از تشخيص جهت است كه سمتها ارزش مي يابند.
براي پيدا كردن جهات، يافتن يكي از آنها كافي است وسايرجهت ها نسبت به آن سنجيده مي شود. براي جهت يابي روشهاي گوناگوني وجود دارد كه آنها رابه صورت زير دسته بندي مي كنيم :

درروز:

الف: با استفاده از حركت ظاهري خورشيد
ب: جهت يابي با ساعت عقربه اي

در شب:

الف: با استفاده از ستاره قطبي
ب: با استفاده از حركت ظاهريمان
ج: با استفاده از صورت فلكي دب اكبر

۱- جهت يابي در روز:

الف) پيدا كردن جهات با استفاده از حركت ظاهري خورشيد.

براي جهت يابي از اين طريق به ترتيب زير عمل مي كنيم :

-قطعه چوبي را ‌در روي زمين بطور عمودي قرار مي دهيم (يا استفاده از تير برق،گل ودرخت و…)
-سايه سرچوبرابا يك تكه سنگ يا چيز ديگري علامت گذاري مي كنيم
-پس از يك ربع ساعت دوباره سايه سرچوب راكه تغيير كرده است علامت گذاري مي كنيم.
-سپس بوسيله خطي اين دو نقطه را در روي زمين به يكديگر وصل مي كنيم وامتداد مي دهيم.مشاهده مي كنيم كه جهت حركت سايه از مغرب به مشرق است . اگربه هر نقطه ازاين خط خطي عمود كنيم امتداد شمال وجنوب به دست مي آيد.
به عبارت ديگر،‌ اگر فرد ناظر پاي چپ خود را روي علامت اول وپاي راست خود راروي علامت دوم بنهد،‌ روي او بطرف شمال خواهد بود.

ب) جهت يابي با ساعت عقربه اي
در اين روش به ترتيب زير عمل مي كنيم :
-ساعت عقربه اي رابا وقت محلي تنظيم مي كنيم،‌سپس آن را طوري در دست مي گيريم كه سايه عقربه ساعت شمار كه به طرف خورشيد گرفته شده در زير خودش قرار بگيرد.
-نيمساز زاويه اي را عقربه ساعت شمار با عدد ۱۲ مي سازد رسم مي كنيم .
-نيمساز زاويه جهت جنوب را نشان مي دهد . دانستن اين نكته ضروري است كه در نيمكره جنوبي،‌نيمساز رسم شده فوق جهت شمال را نشان خواهد داد. با دانستن وقت(مثلاً با وجود ساعت كامپيوتري) مي توان با دو عدد چوب كوتاه وبلند وبا دو عدد باتون كه کوتاه وبلند باشد شبيه ساعت را ساخت،‌كه عقربه هاي آن روي وقت مورد نظر ميزان شده باشند وبدين ترتيب جه را توسط ساعت رسم شده مشخص كرد.

مطابق روش بالا با دانستن زمان مي توان جهت را پيدا كرد.
همچنين با دانستن جهت، مي توان وقت را تعيين كرد و با ساختن ساعت آفتابي وقت را مي توان بدست آورد. يك ساعت آفتابي را نشان مي دهد .