به گزارش بام، عشایر به عنوان میراث داران فرهنگ و ارزش ها و سنت های اصیل ایرانیان به شمار می آیند که شیوه زندگی، تولید و فعالیت های فرهنگی، هنری و اقتصادی آنان از ظرفیت‌هایی است که می تواند در گردشگری مورد توجه قرار گیرد.
در حالی که دنیای مدرن زندگی عشایری را در بسیاری از کشورها از بین برده است، استان لرستان یکی از مناطق عشایرنشین ایران است که بیش از ۱۴ هزار خانوار به صورت کوچ رو و نیم کوچ در آن زندگی می کنند.
عشایر با آداب و سنن، جاذبه های فرهنگی و غنای تاریخی، چشم اندازهای زیبای محیط طبیعی زندگی و صنایع دستی، شیوه زندگی آنان برگ برنده ای برای گردشگری لرستان در عرصه بین الملل محسوب می شود، اما عدم شناخت از این ظرفیت و پتانسیل ها موجب شده از این ظرفیت و توانمندی به خوبی استفاده نشود و لرستان عشایر نشین هنوز نتوانسته در گردشگری عشایر، جایگاه واقعی خود را پیدا کند.
عشایر لرستان و بویژه عشایر شهرستان دلفان دارای آیین ها و سنت های ویژه ای هستند که قطعا این آیین ها به جا مانده از نیاکان آنهاست که می تواند در بازار مدرنیته و عصر ارتباطات، مردم را با زندگی گذشتگان خود آشنا کنند.
آنان قوانین نانوشته خاص خود را دارند شیوه خاص زندگی، تشخیص گیاهان دارویی در درمان، احترام بزرگان طوایف، پیش بینی وضع آب و هوا، مرگ، مهمان نوازی، ساختار اجتماعی قدرت و نقش افراد و مشارکت زنان در فضای پر از هیجان کار و تلاش زندگی عشایری می تواند یادآور خاطرات گذشتگان باشد.
ویژگی های فرهنگی، سور و سوگ، موسیقی، شاهنامه خوانی عشایر، برپا کردن چادرو مال کنون (کوچ) هرکدام عالم خود را دارد که هر بیننده را مجذوب می کند.
صنایع دستی تولید فرش، گلیم، جاجیم و نحوه ساخت آنان و تولیدات دامی عشایر و نحوه تولید شیر، ماست، دوغ، کشک، روغن حیوانی، چنگال (نان سرخ شده در روغن حیوانی) پخت نان ساجی با بو و عطر معطر در دنیای مدرن امروزی که غرق در مدرنیته و زندگی شهری هستند می تواند لحظه های تاریخی خاطره انگیزی را برای آنان رقم بزند.
موسیقی سور، سوگ و کار عشایر لرستان که تجلی خواسته ها و نیازهای آنان را به صورت عملی نشان می دهد و بازی های محلی هرکدام می تواند لحظاتی شاد و به یادماندنی را برای گردشگران رقم بزند.
حاجی کرم عزیزی از عشایر ساکن منطقه “دار دایا قمش” شهرستان دلفان می گوید: این منطقه سرشار از گیاهان دارویی است که در فصول مختلف وجود دارد و برای درمان از آن استفاده می کنیم.
وی افزود: یکی از مهمترین تولیدات ما روغن حیوانی است که به سبب طبیعت غنی منطقه از کیفیت بالایی برخوردار است و می تواند برای گردشگرای که به منطقه سفر می کنند سوغات خوبی باشد.
مومنی از عشایر ساکن کوه سرکشتی دلفان معتقد است: زندگی عشایری جذابیت های خاص خود را دارد ما تمام خوراکی خود را تامین می کنیم و علاوه برآن فرآورده های دامی را به بازار عرصه می نماییم.
وی بیان کرد : گرچه زندگی عشایری همراه با سختی های فراوانی است، اما زندگی گرم و صمیمی در زیر سیاه چادرهای عشایر و نحوه تولید فرآورده های دامی برای بسیاری از گردشگران می تواند جذاب، دیدنی و خاطره انگیز باشد لذا از گردشگران دعوت می کنم مهمان عشایر باشند تا از آنان به گرمی پذیرایی کنیم.
یک کارشناس جامعه شناسی معتقد است: گردشگری عشایری ظرفیت مغفول در صنعت توریسم است.
علی رضائیان در گفت و گو با بام افزود: زندگی عشایری به خاطر ویژگی های منحصر به فرد پتانسیل خوبی برای توسعه صنعت توریسم دارد، ویژگی هایی همچون تنوع در رنگ، وجود میراث فرهنگی غنی که بایستی مورد توجه برنامه ریزان و سیاست گذاران اجتماعی قرار گیرد تا زمینه گردشگری در بین ایلات و عشایر را فراهم نمایند.
وی بیان کرد: ایجاد تورهای گردشگری و برگزاری همایش هایی هدفمند از مصادیق راهکارهای اجرایی برای توسعه گردشگری عشایری است.
فرماندار دلفان در این خصوص می گوید: دلفان از کانون های مهم عشایری در لرستان است که نقش مهمی در تولید گوشت و فراورده های دامی دارد.
اصغر قهرمانی افزود: روغن حیوانی ناب و معطر دوغ، کشک، شیراز ( پنیر محلی ) و کره حیوانی از مهمترین تولیدات دامی عشایر سخت کوش دلفان است که از نظر کیفیت و مرغوبیت عالی است.
فرمانداردلفان توسعه گردشگری را در مناطق عشایری نیازمند توسعه زیرساخت های لازم دانست و افزود: با ایجاد زیرساخت های لازم و ساماندهی می توان از این ظرفیت مهم برای توسعه استفاده کرد که این موضوع بایستی در اولویت مدیران گردشگری و عشایر قرار گیرد.
مدیرکل امور عشایری لرستان نیز گفت: عشایر لرستان پنج درصد جمعیت استان را تشکیل می دهند.
“هوشنگ نورمحمدی” افزود: عشایر استان با جمعیت حدود ۸۴ هزار نفر در ۱۴ ایل و ۱۵ طایفه مستقل سازمان یافته هستند و با داشتن یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد دامی سالانه ۲۵ درصد از پروتئین مورد نیاز استان را تامین می کنند.
به گفته نورمحمدی میانگین تولیدات سالانه عشایر لرستان شامل ۱۲ هزارتن گوشت قرمز، ۲۹ هزار تن شیر، یک هزار و ۳۲ تن پشم، ۱۸ تن عسل، ۱۷ تن روغن حیوانی، ۶۳۰ تن پرورش ماهی سردآبی ، ۱۵ هزار و ۵۵۷ تن گندم، ۱۵ هزار و ۵۲۳ تن جو، پنج هزار و ۳۲ تن حبوبات، هفت هزار و ۴۶۰ تن صیفی جات و همچنین پنج درصد صنایع دستی استان است.
وی افزود: سال گذشته ۳۴ میلیارد تومان اعتبار در قالب ۴۹ پروژه توسط دستگاه های اجرایی استان برای مناطق عشایری هزینه شد چراکه بر اساس مصوبه، نهادهای دولتی باید برخی طرح های عمرانی و اقتصادی را در مناطق عشایری اجرا کنند.
به هر روی زندگی عشایری ظرفیتی مهم برای توسعه و رونق اقتصادی در میان عشایر محسوب می شود که بایستی مورد توجه متولیان قرار گیرد.
ایجاد زیرساخت های مورد نیاز در برخی مناطق گردشگری ، انتخاب مناطق نمونه گردشگری در برخی مناطق عشایری ، برگزاری تورهای تخصصی طبیعت گردی ویژه بازدید از عشایر و برنامه های تبلیغی از طریق رسانه ها در این زمینه می تواند گردشگری عشایری لرستان را به جایگاه واقعی خود برساند.
