برای لذت بردن از یک برنامه طبیعت گردی و یا کوهپیمایی توجه به شرایط و امکانات اهمیت دارد. توجه به این شرایط می تواند در بهره مندی هر چه بیشتر و بهتر ما، از اجرای چنین برنامه هایی کمک کننده باشد:
۱- قبل از اجرای برنامه:
قبل از اجرای برنامه هدف از اجرای برنامه ،نوع برنامه یک یا چند روزه ،انفرادی یا گروهی بودن برنامه ،داشتن اطلاعات جامع از شرایط جغرافیایی منطقه مورد نظر و اطلاع از شرایط جوی (آب وهوایی)،فصل و زمان اجرای برنامه ،اشراف داشتن به منطقه و مسیر (در صورت امکان همراهی یک راهنما)، نقشه و یا کروکی، یا در صورت نیاز همراه داشتن جهت یاب، قطب نما، دماسنج، اطلاع در مورد چگونگی دسترسی به تسهیلات شهری، مراکز درمانی، وسایل نقلیه، پناهگاههای مسیر،چگونگی دسترسی به آب یا چشمه ها ،مسافت و زمان وامکانات لازم برای پیمایش مسیر،همراه داشتن جعبه کمک های اولیه و آشنا بودن به این امر برای نجات خود و دیگران ،اهمیت به تابلوهای مسیر و علائم هشدار دهنده همچنین توجه به تعداد، آمادگی جسمانی، تجربه ،توان و روحیه اعضای تیم ،آموزشهای لازم جهت رعایت اصول و قواعد اجرای برنامه (ارتفاع ،مقابله با سرما،جهت یابی ،کمپ،روش صحیح راهپیمایی،امداد،آمادگی رودررو شدن با حوادث و مسایل پیش بینی نشده و…) ،(تغذیه ،پوشاک مناسب فصل،کفش،کوله پشتی و لوازم ضروری و…)و استفاده بهینه از وسایل وتجهیزات و اطمینان از رعایت استاندارد وسایل از نکات حائظ اهمیت است.
۲- حین اجرای برنامه:
وظایف یک طبیعت گرد و یا کوهنورد در قبال طبیعت:
حفظ کوهستان بخش جدایی ناپذیر از ورزش کوهنوردی است. کوهپیمایی و طبيعت گردي بايد سفری مسوولانه باشد که حداقل تاثير منفي را بر محيط زيست و فرهنگ جامعه ميزبان داشته باشد آموزش، فرهنگ سازی و مسئوليت پذيري هر شخص در قبال طبيعت، ترويج افکار طبيعت دوستي در بين مردم و افزايش شمار حاميان طبيعت، ترويج فرهنگ حفظ و حراست از طبيعت و آموزش دادن به كوهنوردان، توريست‌ها ومردم میزبان،ابتدایی ترین راه حفظ طبیعت است. كوه‌ها و کوهپایه ها اكوسيستم‌هاي بسيار حساس و شكننده‌اي هستند. پاسخ به تغييرات محيطي در آنها بسيار شگرف است. کوهها منابع عظیم معادن، آب و تولید انرژی برق و سوخت و خاستگاه فرهنگ ما هستند. پس باید با جلوگيري از ايجاد آثار برگشت‌ناپذير در كوهستان پوشش گياهي، گونه‌هاي جانوري، در نگهداری آن بکوشیم.
برای نمونه می توان به نکات زیر اشاره کرد:
– تناوب بيش از حد برنامه در يك محدوده باعث آسيب به تعادل زيست‌محيطي می شود.
– در ايران، چراي مفرط، ساخت و ساز بی رویه، معدن كاوي، جنگل زدايي و گردشگري ناسالم، كوه ها را دستخوش تخريب و آلودگي شديد ساخته است.
– ايجاد حرارت زياد، به خصوص افروختن آتش در حجم وسيع، بر هم زنندة شرايط طبيعي است.
– پاك‌كننده‌هاي شيميايي مخرب آب‌هاي سطحي و برهم‌زننده محيط كوهستانند، ورود پاك كننده‌ها به جويبارها به مراتب از ورود ادرار و مدفوع در آب آلاينده‌تر است، حتي‌المقدور، به بهانه بهداشت فردي، آب كوهستان‌ها را نابود نكنيم.
– ايجاد سر و صداي فوق‌العاده باعث خروج حيوانات از كوهستان، برهم زدن آرامش خود ودیگران و برهم زدن آرامش کوهستان می گردد.
– كشيدن جاده تا اعماق جنگل‌ها و كوهستان‌ها، كشاندن اتومبيل تا آخرين نقاط ممكن ، نتيجه ای به غیر از شكست سكوت و فضاي امن حيوانات كوهستان نخواهد داشت.
– تخريب پوشش گياهي از طريق راهپيمايي‌هاي كنترل نشده در علف‌زارها، به بهانه یافتن گیاهان دارویی و کمیاب و کندن بی رویه آنها باعث آثار مخرب جبران ناپذیری خواهد شد.
– تخريب يخچال‌ها و برفچال‌ها و تغییر بی دلیل آرایش آنها نیز ویرانی آنها را سبب می شود.
۳-پس از اجرای برنامه:
“چگونه به طبیعت سفر کنیم تا کمترین آسیب به ما و طبیعت وارد شود؟”
– مردم را به جمع آوری زباله های خود و احیاناً زباله های موجود در طبیعت اطراف تشویق کنیم.
– پس از پایان برنامه، كوهستان را پاك و بي‌آلايش رها كنیم، گویی که کسی به این منطقه وارد نشده است.
✍خاکسار – وبلاگ کوهنوردان
