از خطراتی كه ممكن است در طبیعت به حد زیادی وجود داشته باشد، گزیدگی توسط انواع حشرات یا گونه‌های مختلف مارهاست. توجه داشته باشید حتی در اندك فاصله‌ای از شهرها خصوصا در نواحی گرمسیر، تنوع زیستی مارهای سمی در ایران بسیار زیاد است. در كوهپایه‌های اصلی كشور یعنی البرز و زاگرس انواع افعی‌ها زیست می‌كنند كه مواجهه یا گزیدگی این حیوانات و همچنین حشرات برای انسان بسیار خطرناك و حتی گاهی مرگ آور است. این در حالی است كه شاهد هستیم مردم نسبت به اقداماتی كه در این‌گونه مواقع باید انجام دهند، اطلاعات چندانی ندارند.
بنابراین شاید توصیه خیلی مهم این باشد كه اینقدر بی‌محابا به طبیعت اعتماد نكنید. متاسفانه اكثر گردشگران بدون اطلاع ازمنطقه یا حتی یك بررسی ساده محلی را كه برای اتراق در نظر گرفته‌اند، چادر یا وسایل خود را پهن می‌كنند كه این موضوع احتمال انواع خطر را بسیار بالاتر می‌برد. لازم است افراد حتما مكانی را كه می‌خواهند در آنجا تفریح كنند، حداقل با یك بررسی ساده و ابتدایی كنترل كنند؛ خصوصا در مواردی كه كودكان همراه خانواده هستند و ممكن است برای بازی یا كنجكاوی، به اطراف محل اتراق هم سرك بكشند. حتما باید به خانواده‌ها بگویم كه خطر در همین نزدیكی است و كمی بیشتر مراقب باشید.
در زمان گزیدگی چه كنیم؟
باید بدانید برش محل گزیدگی و انجام عمل ساكشن با استفاده از مكیدن توسط دهان در علم امروز دنیا منسوخ شده و دیگر برای اقدام اولیه در مواقع گزیدگی از این روش استفاده نمی‌كنند. در زمان گزیدگی اصلی‌ترین كاری كه افراد حاضر در محل برای فرد قربانی گزیدگی می‌توانند انجام دهند این است كه اندام آسیب دیده را كمی پایین‌تر از سطح بدن قرار دهند و با یك بانداژ نه چندان محكم ببندند؛ در حدی كه نبض رگ پایین‌تر از اندام گزیده شده را احساس كنند. برای مثال اگر ساعد فرد دچار آسیب گزیدگی شده. باید با بانداژ كشی طوری ببندید كه نبض قسمت پایین دست را احساس كرده و شریان بسته نشود. به یاد داشته باشید رساندن فرد قربانی به مركز درمان باید در اولویت قرار گیرد و هرچه سریع‌تر فرد را به بیمارستان یا مركز درمانی برسانید.
با جعبه كمك‌های اولیه همسفر شوید
اكثر خانواده‌ها برای تفریح و گردش انواع و اقسام خوراكی‌ها و وسایل تفریحی را در نظر می‌گیرند كه اصلا هم بد نیست؛ اما لازم است كه یك جعبه كوچك كمك‌های اولیه هم برای سفر در نظر بگیرید. این جزء ابتدایی‌ترین اقداماتی است كه باید برای پیشگیری یا مواجهه با انواع خطرات در نظر گرفته شود. از آنجا كه مهم‌ترین كاری كه برای افراد آسیب دیده می‌توان انجام داد، كنترل خونریزی و تنفس مصدوم است؛ بنابراین وسایل مربوط به این كارها را باید همراه داشته باشند؛ وسایلی كه بتواند یك خونریزی حاد را كنترل كند.
از ضروری‌ترین وسایل است كه شامل چند پارچه سفید تمیز و بلند برای بستن محل آسیب دیده، گاز استریل، مواد ضدعفونی‌كننده مثل بتادین، چسب زخم و این نوع وسایل ساده و اولیه است. یكی دیگر از وسایلی كه خوب است همراه داشته باشید، وسیله‌ای به نام «آمبوبگ» بوده كه یك ماسك تنفس مصنوعی است. به این دلیل كه شاید تنفس دهان به دهان را بسیاری از افراد بلد نباشند یا تمایلی به این‌كار نداشته باشند. با استفاده از این وسیله به راحتی می‌توان عملیات احیا را انجام داد. گردنبندهای طبی هم در صورت امكان همراه داشته باشید زیرا در صورت بروز تصادفاتی كه ممكن است به ناحیه گردن آسیبی برسد، این گردنبند می‌تواند تا رسیدن نیروهای امداد از فرد آسیب‌دیده حفاظت كند.
گوش به زنگ باشید
همیشه و حتی در كم خطرترین مكان‌ها و وسایل تفریح و گردشگری، حواس‌تان به خطرات ممكن باشد حتی زمانی كه می‌خواهید در حاشیه جاده استراحت كوتاهی داشته باشد یا زمانی كه قرار است اتراق كوتاه چند ساعته در طبیعت یا كنار رودخانه‌ها داشته باشید و. . . همیشه درنظر بگیرید كه ممكن است خطر وجود داشته باشد و بی‌محابا وارد طبیعت نشوید.
بیش از حد كنجكاوی نكنید
به دلیل شناخت نداشتن از انواع مختلف گونه‌های گیاهی و جانوری كه در سراسر نقاط ایران وجود دارد و گاهی بسیار شبیه هم هستند، كمی احتیاط كنید. باید بگویم گیاهان زیادی وجود دارند كه گونه‌های سمی و غیرسمی آن بسیار شبیه هم بوده و فقط كسانی می‌توانند نوع سمی آن را تشخیص دهند كه اطلاعات كافی در این زمینه دارند. رعایت این نكات می‌تواند تا حد زیادی از بروز حوادث ناگوار پیشگیری كند.
