گرده کوه
گرده کوه یال سنگی کوه است در حد فاصل دو دره در یک سمت کوه که از صخره و سنگ تشکیل شده و دو طرف آن شیب تند و عمیق دارد.
کوهنوردان را گُرده کوه نام آشناست زیرا همکار و میزبان آنها در صعود است و بر قدمهای استوار آنان بوسه سنگی میزند و آنان را در فرا رفتن از صخرههایش یاری میرساند و البته گاهی تکیهگاهی میشود برای ایستادن و دمی آسودن از شیب و چاق کردن نفس.
پس کوهنوردان احترام زیادی برای آن قائلند و برای هر صعود ابتدا به دنبال یافتن این گردههای کوهند تا بر آنها سوار شوند و صعود کنند. بر کوهنوردان عزیز ایران نام آشناترین گردههای کوه گردهی آلمانها در علمکوه است که قلهی شانه کوه و سنگ سماورش نشان از ایستادگی و نماد سترگ عظمت و شکوه علمکوه است.
در ادبیات معاصر نیز گردهی کوه الهامبخش شاعران است. به قطعهای از مرثیهی سهراب سیمرغ اثر نادر نادرپور شما عاشقان طبیعت ایران را مهمان میکنم:
تو در اندیشه من چشمه جوشان بودی
زیر آن قبه که همچون سر سبز
رسته بود از وسط گرده کوه
در کف آجری سرخ حیاط
که مدام از کف خورشید کویری میسوخت
آبی از کوزه تو گویی به زمین ریخته بود
زیر آن لکه نمناک تو پنهان بودی
گور تو سنگ نداشت
تو به گمنامی گلهای بیابان بودی
آه سهراب در آغاز برومندی تو
چه کسی میدانست
که پس از آن همه بیدار دلی
در شب تیره نیسان زمین خواهی خفت.