۳- متد ریاضی تعیین سهم مقصرین
روش کمیسیون چنین بوده که برای هر کوتاهی ، بی توجهی یا تخلف یکی از اعداد یک تا پنج را نسبت داده است. پنج به معنای بسیار مهم بالاترین اهمیت را بیان میکند و عدد یک نشان میدهد موضوع، کمترین اهمیت را داراست.
به نظر میرسد اعضا در هر مورد نظر خود را داده اند و میانگین انها نظر کمیسیون تلقی شده است. طبیعتا این کار مورد به مورد انجام پذیرفته است.
در گام بعدی سهم تقصیر افراد در مورد تک تک تخلفات و خطاها و… تعیین شده است.
در اینحا به مقصر عدد صحیحی از یک تا بیست داده اند.
عدد یک، کمترین تقصیر و بیست ، بیشترین تقصیر را بیان میکنند.
گام سوم، ضرب اهمیت عددی هر تقصیر در سهم هر یک از مقصرین است.
این حاصلضربها برای مقصرین ثبت شده و مجموع انها سهم تقصیر هر مقصر را مشخص میکند.
به طور مثال ارزش عدم برگزاری افتتاحیه ۳ از ۵ و‌سهم تقصیر سرپرست در این بابت ۱۵ از ۲۰ منظور شده و از ضرب انها ۴۵ امتیاز منفی برای سرپرست ثبت شده است.
به همین ترتیب ارزش نظارت بر افتتاحیه برای ناظر ۱٫۴ و نقش ناظر در ان ۱۴٫۳ و از ضرب انها ۲۰ امتیاز منفی برای ناظر ثبت شده است.
در همین جا یک مورد طنز الود حاشیه ای را خاطر نشان سازم.
در ایین نامه ها وظیفه سرپرست ،نظارت بر افتتاحیه اعلام شده است. در عین حال وظیفه ناظر هم همین است. پس طبق ایین نامه ها افتتاحیه مجری ندارد ولی الی ماشاالله دو ناظر دارد.
اتفاقا دوستان کمیسیون هم برای سرپرست، عدول از نظارت بر افتتاحیه را برشمرده اند و خطای ایین نامه را مکرر کرده اند.اینکه میگویم خطا تکرار شده به این دلیل است که قاعدتا سرپرست ، برگزارکننده افتتاحیه است و این یک اشتباه لپی است.
خوشبختانه متد ریاضی کمیسیون در مجموع صحیح است و من از این بابت بسیار خوشحالم. چون از تبدیل شدن به منتقد دایمی احساس بیزاری میکنم و اگر اشتباهات را بیان میکنم فقط به این دلیل است که رسالت من در این تحقیق جز این نیست وگرنه علاقه ای به ازردن دیگران ندارم.
اما متاسفانه در اجرای این متد نیز ، اشتباه و بی توجهی هایی رخ داده که به هیچ عنوان نمیتوان از کنار ان گذشت.
قبل از اینکه به اشکال کار کمیسیون که بسیار مهم است بپردازم ،قصد دارم مفهوم این متد را که دراندازه ریاضیات دوره متوسطه است به زبان ساده بیان کنم تا انتقادات من شبهه غلط بودن متد را القا نکند.
در این متد بجز وزن کشی سهم مقصرین و درصد گیریهای پایان کار که برای همه قابل فهم است، فقط یک عمل داریم .ان هم عمل ضرب است. ایا این عمل صحیح و بیانگر خواست ما هست؟
بله خواست ما را تامین میکند.
من سعی میکنم با تغییر اعداد و ساده تر کردن ،ان را نشان میدهم.
من سهم مقصرین را عددی در بازه صفر تا یک در نظر میگیرم.
یک به معنای تقصیر کامل است و صفر به معنای بی تقصیری است.
حال فرض کنید ارزش حضور تیم نجات برابر ۵ باشد،یعنی بالاترین درجه اهمیت را دارا باشد و سهم تقصیر برگزار کننده به خاطر عدم حضور تیم نجات، عدد یک و سهم ناظر ۰/۵ تعیین شود. از اینجا به راحتی این مفهوم منتقل میشود که مسئولیت کامل ان برای برگزارکننده منظور شده است. از طرف دیگر از ضرب این اعداد در ۵ حاصلهای ۵ و ۲/۵ به دست می اید. یعنی برگزار کننده مسئولیت کامل و تقصیر تام دارد و امتیاز کامل به پایش نوشته میشود ولی ناظر نیز به دلیل کوتاهی در نقش نظارتیش نصف او سهم دارد.
اگر در تخلفی دیگر به دو مقصر اعداد۰/۵ و ۰/۱ داده شود به این معناست که اولی نصف تقصیر را و پنج برابر دومی سهم دارد.
اگر مثلا ارزش اعلام مقررات ایمنی ۴ منظور شود و مقصرین سرپرست و‌مسئول فنی شناخته شوند و برای هر یک ۰/۵ نمره سهم تقصیر تعیین شود به این معناست که در این تخلف مسئولیت برابر و مکمل دارند و نهایتا چون حاصلضرب برابر ۲ است برای هر یک ۲ امتیاز منفی ثبت میشود.
ممکن است بگویید اعداد کمیسیون از یک تا بیست هستند و در اثر ضرب، اعداد بزرگتری به دست می اید که ارتباطی با این اعداد ندارد.
خبر خوب اینست که به اسانی میتوان اثبات ریاضی کرد که نتیجه نهایی، مستقل از بزرگی یا کوچکی این اعداد است و این موضوع در هر دو گروه عددی تقصیرات و مقصرین صادق است.
اما در اینجا یک شرط ذاتی وجود دارد که بسیار مهم است.
این شرط، نسبت بزرگترین به کوچکترین عدد در هر گروه عددی است.
مثلا در مدل کمیسیون اهمیت تقصیرات از یک تا پنج است پس نسبت بزرگترین به کوچکترین برابر پنج است. همین نسبت برای سهم مقصرین برابر ۲۰ است.
اما اگر سهم تقصیرات را از یک تا صد منظور کنیم نسبت مزبور برابر صد میشود و هیچ تفاوتی با اینکه انها را از ۰/۰۱ تا یک در نظر بگیریم ندارد زیرا در اینجا هم این نسبت برابر صد است.
