گرفتگی عضلانی یکی از دردها و آسیبهای شایع است که اکثر ورزشکاران آن را تجربه میکنند.گرفتگی عضلانی بخصوص در مورد عضله های پشت ساق پا و گاهی در کف پا شایعترین نوع گرفتگی عضلانی است.این حالت وضعیت دردناک و ناراحت کنندهای است و علت آن انقباض بسیار شدید عضله و ماندن عضله دراین حالت است که عضله بحالت اول بازنگشته و منبسط نمیشود.این وضعیت موقتی است و بین چند ثانیه تا چند دقیقه ممکن است بطول بیانجامد و بدون انجام درمان خاصی خودبخود بهبود میابد،و ممکن است عضله تا ۲۴ساعت پس از بهبود حساس بماند و مستعد بازگشت مجدد به این حالت باشد.اما چنانچه این وضعیت برای شما مرتب تکرار میشود مثلا در طول هفته یا در طول ماه،ممکن است این حالت یکی از نشانههای بیماری خاص در شما باشد و باید به پزشک مراجعه کنید.
علت های شایع گرفتکی عضلانی و راه درمان :
واقعیت اینست که بسیاری از دلایل بروز این عارضه همچنان ناشناخته است اما علاوه بر موارد فوق، ۷عامل اصلی را برای این عارضه ذكر كردهاند:
انقباض عضله به مدت طولانی:
اين دلیل اصلیترین علت بروز گرفتگی عضله پا بخصوص هنگام خواب است،که به آن گرفتگی شبانه هم میگويند.در این حالت ما ناخواسته باعث انقباض عضله ساق پا میشویم و در این حالت باقی میمانیم بدین صورت که پنجه پا را به سمت پایین خم میکنیم و کمی هم خمش در زانو ایجاد میشود.در این وضعیت در حالی که در رختخواب خوابیدهاید، عضله پشت پای شما جمع میشود و گلوله میشود.حال در همین حالت میمانیم و یا خوابمان میبرد و ناگهان با یک درد شدید در همین عضله از خواب میپریم که واقعاً حالت بدی است.در برنامههای کوهنوردی در چادر و کیسه خواب خیلی وقتها ما به همین شکل میخوابیم(خیلی وقتها بدلیل کمبود فضای داخل چادر خودمون رو به این صورت جمع میکنیم)که حداقل بهتره پنجه پا رو به سمت پایین خم نکنیم.خستگی عضله و فعالیت شدید نامتناسب با میزان آمادگی جسمانی نیز میتواند عضله رو مستعد قرارگیری در این وضعیت برای ورزشکاران نماید.
کمبود آب بدن یا خشکی بدن:
در این حالت ما در طول روز یا زمان فعالیت،آب به میزان کافی ننوشیدیم و دچار یک تشنگی مزمن هستیم.بخصوص در برنامههای زمستانی،پس از برقراری کمپ بدون اینکه تغذیه مناسبی انجام دهیم و مایعات فراوان بنوشیم ترجیح میدهیم بعلت خستگی و سرما،سریعتر تو کیسه خوابمون بخزیم.همین کار باعث میشود علاوه بر اینکه فردا کارایی پایینی داشته باشیم،درهنگام خواب یا صبح فردا این عارضه رو تجربه کنیم.پس بمصرف مایعات بخصوص قبل از خواب و پس از یک روز فعالیت سنگین اهمیت بدهیم.
کمبود اکسیژن:
در این وضعیت اکسیژن کافی به بدن نمیرسد.مثلا زمانیکه فعالیت شدیدی انجام میدهیم یا در ارتفاعات بلند مشغول فعالیت هستیم و تنفس ما با میزان فعالیت ما همخوانی ندارد و به عبارتی در آستانه بی هوازی توانمون مشغول فعالیت در یک زمان طولانی هستیم.تنفس عمیق و سریع راه مناسبی برای جبران این کمبود است.
تغییر ناگهانی و شدید دمای هوا:
فرض کنید در یک برنامه زمستانی، داخل کیسه خواب گرم و نرم به خواب رفتهاید و نیمههای شب تصمیم میگیرید از چادر بیرون برید و بدون پوشش کافی با عجله از چادر بیرون میروید،چند متری از چادر دور میشوید و با لرز فراوان به چادر بر میگردید.ممکنه احساس کنید عضلههای بدنتان سفت شده و موقع رفتن به کیسه خواب با فریاد ناشی از گرفتگی عضلانی ديگران را از خواب بيدار كنيد.پس مراقب باشید شوک دمایی به بدنتان ندهید(از دمای اتاق به دمای سرد بصورت ناگهانی)و موقع بیرون رفتن از چادر بخصوص در شب و هوای طوفانی و باد از پوشش کامل و کافی استفاده کنید.
کمبود کلسیم:
فقر کلسیم در خون میتواند باعث اختلال در انقباض و انبساط عضلانی و بروز این عارضه شود.مصرف فراوردههای لبنی،کلم و غذاهای دارای کلسیم و مکملها در برنامههای طولانی راه حل مناسب است.
کمبود نمک:
نمک جزو الکترولیتها و از مواد ضروری برای بدن است.کمبود این الکترولیتها باعث اختلال در واکنشهای عصبی بدن و بروز گرفتگی عضلانی میشود.همانطور که میدانید نمک با تعریق بدن دفع میشود و برای جبران آن معمولا ورزشکاران از نوشابه های ورزشی(ترکیب نصف آب،نصف آب میوه کمی عسل و کمی نمک)برای جبران آن در هنگام فعالیت استفاده میکنند.
کمبود پتاسیم:
پتاسیم هم جزو دسته الکترولیتهاست،پتاسیم را هم میتوانید از بسیاری از مواد مانند خرما،موز و حبوبات بدست آورید.موز بدلیل اینکه پتاسیم خود را به تدریج آزاد میکند بهترین گزینه برای فعالیتهای روزانه است،اما استفاده از خرما در مدت طولانیتر بدلیل انرژی و ماندگاری بیشتر و حجم کمتر برای برنامههای طولانیتر به نظر ارجحیت دارد.
@kohnavardanpishro