الوند کوهستانی است بین همدان و دو شهر اسدآباد و تویسرکان که مانند دژی مستحکم این شهرهای کوهستانی را از هم جدا کرده است. الوند تقریباً به شکل نعل اسبی از جنوب‌شرقی تا جنوب‌غربی شهر همدان امتداد دارد که طول تقریبی خط‌الرأس آن به بیش از ۳۰ کیلومتر میرسد و دارای ۶ قله اصلی (به ترتیب از شرق به غرب) کلاه‌قاضی ـ یخچال ـ کمرلرزان ـ الوند ـ کلاغ‌لان ـ دائم‌برف و قزل‌ارسلان می‌باشد.
موقعیت جغرافیایی : قله یخچال در قسمت جنوبی سلسله جبال الوند همدان قرار دارد.
بررسی توپوگرافی قله : قله یخچال مرتفع ترین بلندی الوند از شمال به قله ۳۴۱۳ متری تاریک دره و از سمت جنوب غربی به قله اردک مردک به ارتفاع ۳۴۸۶ متر و از سمت شرق به قله ۲۹۸۵ متری تخت رستم و بالاخره از سمت جنوب به قلل شاه نشین بزرگ و کلاه قاضی محدود می گردد و آبادی خاکو در قسمت شرقی آن قرار دارد.
قله یخچال بلندترین قله در میان سلسله قلل استان همدان است که ارتفاع ثبت شده آن از سطح دریا ۳۵۸۰ متر می باشد. متداولترین مسیر صعود به قله یخچال همدان از درون دره مراد بیگ بوده و اکثر کوهنوردان و دوستداران طبیعت این مسیر را برای صعود به قله انتخاب می کنند. ارتفاع پای کار ۲۰۶۰ متر می باشد و مقدار مسافت بین پای کار تا قله در حدود ۱۲ کیلومتر می باشد. تابش خورشید به این قله به صورت مایل است به همین دلیل برف‌های این قله دیرتر ذوب می‌شود و به آن یخچال اطلاق می شود.
قله در ارتفاع حدود ۳۲۰۰ متری دارای پناهگاه زیبا و نسبتا بزرگی است با نام پناهگاه یخچال به سال تاسیس ۱۳۸۳ که امکانات کامل و خوبی داشته و نیازهای کوهنوردان را پوشش می دهد. پناهگاه یخچال دارای سیستم روشنایی کاملی است که با سلول های خورشیدی کار می کند، سرویش بهداشتی صحرایی و دایم و همچنین چشمه آب دایمی ( حتی در زمستان ها ) و طراحی مناسب و جالب دو طبقه پناهگاه و چند قفسه کتاب با موضوعات مختلف کوهنوردی، تاریخی و ادبی و … محیط خوبی را برای علاقه مندان صعود به این قله فراهم آورده است. چراغ های نصب شده در اطراف پناهگاه و میله های نشانگر که با شبرنگ مشخص شده اند در شب ها راهنمای بسیار خوبی برای راهیابی به پناهگاه و شناخت مسیر در تاریکی یا شرایط نا مناسب جوی است. گنجایش پناهگاه برای استراحت و خواب در صعود های زمستانی حدود ۵۰ نفر با تجهیزات کامل و در فصول معتدل و گرم سال حدود ۸۰ نفر می باشد که البته در بیرون پناهگاه سه سکوی سنگفرش، ظرفیت استراحت و برقراری چادر را داشته و دارای چشم اندازی زیبا از شهر همدان است وضعیت قله در زمستان : زمستان قله یخچال سرد و طوفانی و در زیر قله عبور از امتداد نقاب برفی مشهور آن به دلیل ریزش بهمن خطرناک می باشد
اين قله به يخچال صاحب الزمان ( ع ) نيز شهرت دارد. و تابش نور خورشيد در آن مايل است و به همين دليل گرماي كمتري به آن مي رسد برفهايش ديرتر ذوب مي شود. و. اطلاق نام يخچال نيز به همين علت است. اولين برف پائيزي و يا زمستاني اين كوه را سفيد پوش مي كند و حتي در تابستان نيز داراي هواي بسيار سردي است. و بيشترين آب ورودي به سد اكباتان همدان از طريق همين قله تامين مي شود. راه صعود، از طريق دره مرادبيك به چشمه سنگ سفيد، و در ادامه به هزارپيچ و سپس به يخچال مي رسد. اين قله از خط الراس تاريك دره نيز قابل دسترسي است.
طبق برنامه تدوین شده سه ماهه سوم سال ۹۴ ، روز پنجشنبه ۹مهر با ۱۶نفر از اعضای گروه کوهنوردی ساعت ۱۳:۵۰با یک دستگاه مینی بوس به سمت همدان حرکت کردیم.
ساعت ۱۵:۱۵ به روستای مراد بیگ که در جنوب شهر همدان قرار دارد، رسیدیم
دره مراد بیگ روستایی است پر آب با باغها سر سبزو انواع درختان میوه که در طول دره ای طویل قرار گرفته است.
از همان ابتدا طبیعت زیبای منطقه ما را مجذوب خود نمود.
رودخانه ای که از چشمه فرشه (فرشته) سرچشمه می گیرد از جنوب روستا می گذرد و خانه های آبادی در کنار آن قرار دارند.
در جنوب رودخانه (سمت چپ) روستای کوچک سیلوار واقع شده که راه عبور آن از روستای دره مراد بیگ می باشد.
پس از رسیدن به میدان دره مراد بیگ از کوچه پهن و اصلی روستا حدود ۱۰۰ متر که بالا رفتیم به یک دو راهی رسیدیم. راهی پهن در دست راست و اصلی قرار داشت که به چشمه فرشه می رسد و کوچه سمت چپ در کنار رودخانه امتداد یافته و سپس به پلی میرسد که روی رودخانه بسته شده و راه سیلوار است.
دره چشمه فرشه تقریبا مستقیم و دارای شیب ملایم می باشد. نیمی از مسیر را از میان کوچه باغهای روستا پیمودیم که در این فصل بسیار دیدنی بود.
پس از پیمودن ساعتی به محلی که چند اتاقک و آغل سنگی داشت، و خانه ییلاق نام دارد، رسیدیم. در سمت چپ خانه ییلاق در آنسوی رودخانه دره ای است که راه صعود به قله یخچال است و سمت راست خانه ییلاق مسیر قله کمر لرزان می باشد.
ما به مسیر خود در دره،که شیب ملایم داشت، ادامه دادیم ودر وسط رودخانه به چشمه ای زیبا رسیدیم که روح و روان هر خسته دلی را نشئه ای تازه می بخشید.اطراف آن چشمه جای چادر زدن و اتراق کردن می باشد.
مسیر خود را از کنار رودخانه ادامه دادیم و به «هزار پیچ» رسیدیم که شیب آن حدود ۴۵ درجه است. پس از پیمودن «هزار پیچ» وعبور از آخرین خانه سنگی، به یال سمت راست دره رسیدیم که از سمت غرب،به خط الراس وصل می شد و از سمت شرق به تخت رستم (بزرگترین تخت و چمن زار ارتفاعات الوند) می رسید. این یال به «گاوبر» معروف است که انتهای آن در زمستان بزرگترین نقاب برفی الوند را تشکیل می دهد. این نقاب روی خط الراس مرکزی قرار دارد. در شمال نقاب برفی (به سمت چشمه فرشه) دره ای دیگر قرار دارد که چشمه سنگ سفید در آن واقع شده است.
روبروی آخرین خانه سنگی، سه جانپناه وجود داشت.بعد از این جانپناه ها،به مسیر پاکوب رسیدیم که شروع شیبهای تقریبا تند تا پناهگاه بود. ساعت ۱۹:۴۰ وارد پناهگاه شدیم.
ورودی پناهگاه جا کفشی داشت ویک اتاق طبقه پایین و اتاق دیگر در طبقه دوم که به وسیله سه پله جدا می شد، وجود داشت. آنجا واقعا تمیز و مرتب بود.
کوله ها را آنجا گذاشتیم و با خوردن چای رفع خستگی نمودیم. ساعت ۶:۲۵ به سمت قله حرکت نمودیم. ابتدا باد شدیدی می وزید اما کم کم در طول راه از شدت آن کم و ساعت ۷:۱۵ به قله ۳۵۸۰ متری یخچال که بلندترین قله همدان است، رسیدیم.
قله یخچال روی خط الراسی قرار دارد که ادامه این خط الراس از سمت جنوب شرقی به کلاه قاضی،که آخرین قله رشته کوه های الوند است، می رسد. از قله یخچال یالی به سمت غرب کشیده شده که در دشت شرقی قله خان گرمز و روستای سرکان(سنجوزان) می باشد. این یال در نقشه ها «گاوبر» و در اصطلاح کوهنوردان «اردک مردک» نامیده می شود.
بعد از گرفتن چند عکس و خوردن مقداری تنقلات ساعت ۸:۱۵ به سمت پایین حرکت کردیم. مسیر برگشت را هم از یخچال دیگری عبور کردیم و پس از نیم ساعت به پناهگاه رسیدیم. ساعت ۹:۳۰ به سمت پایین حرکت نمودیم. وجود چشمه های زیبا و صدای دلنواز رودخانه های پر آب، در تمام طول مسیر،جانبخش روح و روانمان بود. ساعت ۱۳به میدان روستای دره مراد بیگ رسیدیم و سوار مینی بوس شده و به طرف سنندج حرکت کردیم و در ساعت ۱۹۳۰ به شهر سنندج رسیدیم به امید صعود های دیگر
