به گزارش بام نیوز، جمعی از دوست‌داران محیط زیست، اساتید دانشگاه، نمایندگان سمن‌های مردمی و جمعی از موثران، بازاریان و همچنین فعالان گردشگری شهرستان شاهرود ظهر دوشنبه با حضور در فرمانداری ویژه شهرستان شاهرود بار دیگر دغدغه مردم این شهرستان در خصوص امکان فعالیت‌های مخرب معدنی در شاهوار پس از یک دهه تخریب را مطرح و خواستار توقف کامل عملیات معدنی و ابطال کامل پروانه بهره برداری معدن بوکسیت تاش شدند.
ابوطالب جلالی، فرماندار شاهرود در این نشست ضمن اشاره به دغدغه معدن کاری و تخریب کوه شاهوار، گفت: شاهوار برای همه ما با ارزش است چرا که عظمتی حیاتی دارد.
وی با بیان اینکه باید از منابع حیات بخش مراقبت کرد چرا که برخی تخریب‌ها ممکن است دوباره امکان احیا شدن را نداشته باشند، افزود: در طول سال‌های اخیر اتفاقاتی رخ داده، برخی بد اخلاقی‌ها و کم توجهی‌ها باعث شده تا در شاهوار با چالش محیط زیستی روبرو باشیم و متعاقب آن سبب شد تا مطالبه توقف کار معدن بوکسیت و عدم بهره‌برداری از آن صورت گیرد.
شاهوار برای همه با ارزش است
معاون استاندار سمنان همچنین با بیان اینکه حساسیت موضوع شاهوار سبب شد تا امروز در نشستی با حضور رؤسای منابع طبیعی، میراث فرهنگی و محیط زیست صحبت‌های مطرح شده درباره شاهوار را یک بار دیگر یادآوری و حساسیت‌های پیرامون آن را مطرح سازیم، گفت: تصمیمی که منافع مردم را به مخاطره بیندازد گرفته نخواهد شد.
جلالی با بیان اینکه شاهوار برای همه ما با ارزش است، تاکید کرد: علی رغم تمام مسائل مانند انتخابات و کرونا که بیشترین میزان وقت و جلسات را از مسئولان به خصوص در فرمانداری می‌گرفت ما دیگر بخش‌های خدمت رسانی را تعطیل نکرده بلکه بازدیدهای میدانی و هفتگی را از نقاط مختلف شهر همچنان تداوم بخشیدیم چرا که معتقد هستیم در قبال مردم مسئولیت داریم.
وی افزود: اینکه در کنار موضوعاتی مانند سلامت، اعتبارات، کرونا و … نشست مرتبط با کارشناسان حوزه محیط زیست برگزار می‌شود نشان از این دارد که ما به این زمینه نیز اهمیت می‌دهیم.
جلالی گفت: وقتی در حومه شهر شاهرود و در جوار این شهر وحوش به راحتی در تردد هستند، باید صادقانه گفت که مردم منطقه از فرهنگ غنی برخوردار هستند و سازمان‌ها و فعالان محیط زیستی کارشان را به خوبی انجام داده‌اند لیکن دغدغه زیست محیطی در شاهرود مقوله‌ای با اهمیت است.
ارائه مدارک تخریب‌ها به ارگان‌های مختلف
حسن حلاجی یکی از موثران شهرستان شاهرود نیز در این نشست با بیان اینکه ابطال کامل پروانه معدن بوکسیت تاش در شاهوار، خواسته نهایی و غایی مردم است، گفت: مستندات تهیه شده از تخلفات و تخریب‌های صورت گرفته در شاهوار به وسیله مردم و دوست داران محیط زیست از مجرای قانون و فقط از دستگاه‌های اجرایی مانند محیط زیست، منابع طبیعی و … تهیه شده و این اسناد و مدارک با همکاری نماینده سابق شاهرود و میامی در مجلس، ائمه جمعه شاهرود، بسطام و رویان و… به سازمان بازرسی، نهاد ریاست جمهوری، قوه قضائیه و… ارسال شده است.
حلاجی با بیان اینکه سوال و مطالبه به حق مردم شاهرود این است که چرا مکاتبه سازمان بازرسی کل کشور در خصوص این اسناد به صورت شفاف از سوی مسئولان شهرستان شاهرود و استان سمنان اطلاع رسانی نمی‌شود تا همه بدانند نظر این نهاد مؤثر چه بوده است؟ ابراز داشت: شنیده شده که در یکی از بندهای مصوبه سازمان بازرسی قید شده که به دلیل مسائل ایجاد شده، استفاده از معادن جهان آباد میامی، دامغان و یزد باید به جای شاهوار مد نظر شرکت آلومینا قرار گیرد اما چرا این موضوع به اطلاع مردم دغدغه‌مند و نگران شهرستان شاهرود نمی‌رسد؟
وی افزود: در یکی از بندهای مصوب درباره معدن تاش شرکت آلومینای جاجرم تعهد کرده که اگر حتی یک درخت ممنوع القطع اورس در شاهوار قطع شد، پروانه معدن ابطال و این شرکت حق ندارد هیچ گونه شکایتی در این باره انجام دهد بنا به نامه مستندی که منابع طبیعی شهرستان شاهرود منتشر کرده معدن بوکسیت تاش فقط ۴۱۳ درخت ممنوع القطع اورس را ریشه کن و یا قطع کرده است لذا سوال اساسی اینجا است که چه قدرت و اراده‌ای در این موضوع وجود دارد که با این همه تخلف محرز هنوز معدن به طور کامل تعطیل نشده است.
دغدغه جدی آب
یک استاد دانشگاه و کارشناس آب نیز در این نشست با بیان اینکه مشکلات شاهوار اعم از پوشش گیاهی، زیست بوم، اقلیم، محیط زیست و وحوش و … همگی جدی هستند اما آنچه دغدغه ما محسوب می‌شود، آب است، گفت: منبع آب شاهرود تپال است که از دو سر منشأ اصلی شامل ارتفاعات مجن و همچنین شاهوار تغذیه می‌شود در واقع باید گفت شاهوار هزاران سال است که آب مورد نیاز دشت بسطام و شاهرود را تأمین می‌کند.
رضا جعفریان با بیان اینکه آب استحصال شده از شاهوار به دلیل برآمدن از سنگ‌های آهکی و کاسی دارای بهترین کیفیت هستند در معنای دیگر باید گفت این آب‌ها آنقدر ارزشمند هستند که در دنیا به عنوان ذخیره استراتژیک محسوب می‌شوند که حتی با آن کشاورزی هم نمی‌کنند در نتیجه شاهوار چنین آبی را در اختیار استان‌های سمنان و گلستان قرار می‌دهد.
وی با بیان اینکه در ۱۵۰ هکتار محدوده معدن کاری چهار رودخانه به فاصله دو هزار متر شامل خوش دره، خرسی، آهار و پیرمیشی قرار دارد لذا سوال ما از مسئولان این است که کجای کشور در مناطقی که دچار مشکل خشکسالی هستند با فاصله دو هزار متر چهار رودخانه دائمی وجود دارد؟ افزود: ما نه تنها این رودخانه‌ها بلکه ده‌ها چشمه شامل پیرمیشی، چشمه خرسی یک، دو سه و … را در همین منطقه داریم اما به جای حفظ، با دست معدن کاران آنها را نابود می‌کنیم.
مسئولان در دستگاه قضا پاسخ دهند
این استاد دانشگاه و کارشناس حوزه آب بیان کرد: اعلام شده که قرار است دو فروچاله بزرگ یکی با طول و عرض ۷۰۰ در ۵۰۰ متر در شاهوار بنا شود و آب مفید مردم را در آن جمع کنند و حتی شرکت آلومینا که مشخص نیست این طرح را با چه کارشناسی مطرح کرده، چه عمقی را برای آن در نظر گرفته است.
جعفریان افزود: ابتدا به ساکن بیان می‌شود که عمق این فروچاله می‌تواند ۵۰ متر باشد اما تا ۸۰۰ متر عمق این منطقه سنگ آهکی و در نتیجه بوکسیت وجود دارد چه تضمینی است که این میزان حفاری صورت نگیرد؟ از سوی دیگر رودخانه‌های چهارگانه شاهوار یک مسیر آب ساده نیستند بلکه چشمه آبراه هستند که به محض دستکاری می‌خشکند و با مشکل روبرو می‌شوند در نتیجه این صحبت‌های مطرح شده چه اساس کارشناسی دارد؟
وی افزود: عجیب‌تر اینکه کارشناسان آب منطقه‌ای نیز پای این صورتجلسه ها را امضا کرده‌اند و سوال ما از فرمانداری و استانداری این است که آیا در صورتی که این امضاها به تخریب منابع آبی منجر شد آیا این مسئول که امضای او پای نامه‌ها است، در مراجع قضائی به این موضوع جواب می‌دهد؟
مردم نگرانی جدی دارند
دبیر جمعیت دیده‌بان طبیعت و کارشناس حوزه محیط زیست نیز در سخنانی بیان کرد: اگر مردم شاهرود امروز آرامشی دارند، در واقع باید گفت این آرامش پس از طوفانی است که سال‌های سال برای فرونشاندن آن از سوی مردم، اقشار مختلف، خانواده شهدا، بازاریان، خبرنگاران، دوست داران محیط زیست، تشکل‌های مردمی و … زحمت کشیده شد.
امیرحسین ولیان با بیان اینکه شاهوار شاهرگ حیات بخش بسطام و شاهرود است، بیان داشت: مردم نگران فعالیت مجدد این معدن هستند و مدام درباره آن از ما سوال می‌پرسند لذا نباید تصمیم گرفته شود که آرامش این مردم برهم بخورد.
وی با بیان اینکه مردم به چیزی جز تعطیلی کامل معدن تاش راضی نمی‌شوند، تاکید کرد: سازمان‌های مردم نهاد بنا به صحبت‌های مسئولان و نماینده شأن در مجلس است که امروز با تعطیلی موقت معدن نفسی به راحتی کشیده و در آرامش هستند اما اگر قرار باشد اقدامی بر خلاف خواست شأن در شاهوار رقم بخورد گروه‌های مردم نهاد دیگر توان آرام کردن اوضاع را بیش از این ندارند.
توسعه متوازن نیست
این فعال محیط زیست با بیان اینکه نگاه متوازنی در استان سمنان وجود ندارد، بیان کرد: سمنان برای تأمین آب مورد نیاز خود حاضر است میلیاردها تومان هزینه کرده، سدهایی را بر روی منابع آبی مازندران احداث و آب خزر را بیاورد اما از سوی دیگر به راحتی بر روی منابع آبی مردم شهرستان شاهرود و بخش بسطام چشم روی هم می‌گذارد لذا مردم خواستار نگاه متوازن در سراسر استان هستند.
ولیان همچنین با بیان اینکه شاهوار متعلق به این نسل نیست، گفت: ما نگران آیندگان نیز هستیم که به واسطه فعالیت موقت معدن نهایتاً ۲۰ الی ۵۰ سال چندین نسل با بی آبی، بیکاری، بحران‌ها و … روبرو شوند چرا که قرار است در استان مجاور یک کارخانه که آن هم می‌تواند بوکسیت مورد نیاز خود را از دیگر منابع تأمین کند، به کارش بپردازد؟
همایون یاقوتی پزشک و فعال مدنی نیز در سخنانی کوتاه با بیان اینکه شاهوار در واقع ناموس مردم شهرستان شاهرود محسوب می‌شود، گفت: ما هرگز درباره موضوع صیانت از شاهوار با معدنچیان نه مذاکره کرده و نه گامی عقب می‌گذاریم.
پوشش گیاهی شاهوار یگانه است
سعید آقایان دیگر فعال اجتماعی نیز در سخنانی کوتاه با بیان اینکه بسیاری قله‌های آب ساز کشور مانند دماوند، کینو و … به دلیل برف‌هایی که بر رویشان وجود دارد، آب مورد نیاز پایین دست را تأمین می‌کنند، گفت: این کوه‌ها چشمه‌های پرشماری ندارند در نتیجه فقط منبع تبدیل برف به آب هستند اما شاهوار بخش به بخش دارای چشمه است و این موضوع نشان می‌دهد که این کوه چه میزان در زمینه تأمین آب منطقه خشک شاهرود حائز اهمیت است.
وی با بیان اینکه پوشش گیاهی در بسیاری کوه‌های شاخص کشور تنوع شاهوار را ندارد، بیان کرد: کینو در مرز بین استان‌های چهارمحال و بختیاری و خوزستان دارای دو نوع پوشش گیاهی است که تنها می‌تواند مورد استفاده وحوشی مانند بز باشد اما شاهوار آنچنان پوشش گیاهی دارد که هزاران سال است چرخه‌ای بزرگ از وحوش را در درون خود جای داده است.
عطیه اخوت از فعالان حوزه محیط زیست نیز در سخنانی کوتاه با بیان اینکه یکی از مسائلی که درباره تعطیلی معدن تاش مطرح می‌شود، سرمایه گذاری شرکت آلومینا بر روی ذخایر آن است، گفت: این ادعا نادرست است چرا که با مراجعه به سایت این شرکت می‌توان دریافت در زمان تأسیس آن اصلاً شاهوار در زمره معادن و منابع مورد نیاز برای تأمین بوکسیت مورد نیاز شرکت قید نشده پس اساساً این شرکت بعد از تأسیس شاهوار را کشف کرده که ادعای آنها مبنی بر سرمایه گذاری و متضرر شدن از اصل بی مورد است چرا که بوکسیت را می‌توانند از صدها معدن دیگر تهیه کنند.
به گزارش مهر، از سه سال پیش با ایستادگی مردم شاهرود معدن مخرب بوکسیت تاش بعد از نزدیک به یک دهه تخریب محیط زیست که بارها اسناد آن در خبرگزاری مهر منتشر شد، به صورت موقت تعطیل شد اما دوباره بیم آغاز فعالیت این معدن و تمدید مجوز آن به دغدغه و نگرانی بزرگ مردم بدل شده است مردمی که تنها خواسته شأن تعطیلی دائم معدن و بازسازی تخریب‌های محیط زیست است.
