همه چیز در باره قله اورست، بام دنیا

گروه اموزشی بام نیوز،مطلبی را در خصوص همه چیز در باره قله اورست، بام دنیا منتشر نمود:

در سال ۱۸۵۶، در طرح نقشه‌برداری مثلثاتی بزرگ هند، برای اولین بار ارتفاع قله اورست که در آن زمان با نام قله ۱۵ شناخته می‌شد به مقدار ۸۸۴۰ متر گزارش شد. در سال ۱۸۶۵، نام انگلیسی رسمی اورست توسط انجمن سلطنتی جغرافیا بنابر توصیه‌نامه اندرو واگ، رئیس وقت ممیزی بریتانیا در هندوستان انتخاب شد. واگ نمی‌توانست یک نام محلی و عمومی را پیشنهاد کند، چرا که در آن زمان امکان دسترسی افراد بیگانه به تبت و نپال وجود نداشت. با این حال، نام چامولونگما برای قرون متمادی در میان تبتی‌ها و نپالی‌ها رایج بود.

قله اورست توجه بسیاری از کوهنوردان در تمام رده ها را جلب کرده ‌است. از کوهنوردان حرفه‌ای و مجرب تا کوهنوردان مبتدی که مایل به پرداخت مبالغ قابل توجهی هستند تا توسط کوه‌نوردان حرفه‌ای راهنمایی شوند و صعودی کامل و موفقیت‌آمیز را رقم بزنند. با وجودی که مسیر استاندارد صعود این کوه، حاکی از عدم احتیاج به تجهیزات و حربه‌های حرفه‌ای و دشوار است (صعود به قله‌های هشت‌هزار متری دیگر از قبیل کی ۲ و نانگا پاربات بسیار دشوارتر است.)، عوامل خطرآفرین طبیعی از قبیل بیماری ارتفاع، بادهای شدید و آب و هوای نامطلوب نیز وجود دارند. تا انتهای فصل کوهنوردی سال ۲۰۰۷، ۳۶۷۹ صعود به قله از سوی ۲۴۳۶ نفر انجام گرفت.

بر طبق آمار ثبت شده، قله اورست جان ۲۱۰ نفر را گرفته‌ است که علاوه بر آن هشت نفر نیز بر اثر طوفانی شدید در سال ۱۹۹۶ جان خود را از دست دادند. همچنین شرایط نابه‌سامان ناحیه مرگ باعث می‌شود سقوط افراد باعث از بین رفتن آن ها شود.

شناسایی بلندترین قلهٔ جهان

در سال ۱۸۰۸، کشور بریتانیا طرح نقشه‌برادری مثلثاتی بزرگ هند را به منظور شناسایی مکان و نام‌های بلندترین کوه های جهان آغاز کرد. در ابتدا تیم نقشه‌برداری با حمل یک تئودولیت (دوربین نقشه‌برداری) غول پیکر ۵۰۰ تنی (که برای حمل آن احتیاج به ۱۲ نفر بود) رفته رفته به سمت شمال حرکت کردند تا ارتفاعات را تا حد امکان اندازه‌گیری کنند. تیم مذکور سرانجام در دهه ۱۸۳۰ به دامنه‌های رشته کوه‌های هیمالیا رسید. با این وجود کشور نپال به علت داشتن سوءظن تجاوز سیاسی و دیگر احتمالات موجود از ورود تیم بریتانیایی به این کشور جلوگیری کرد. همچنین تمام تلاش‌ها و درخواست‌های تیم نقشه‌برداری با شکست مواجه شد.

نام‌گذاری: نام تبتی کوه اورست، چومولونگما یا کومولانگما (مادر مقدس) است که برگردان لغوی آن به چینی ژومولانگما فنگ که اشاره به مادر زمین دارد است. ترجمهٔ چینی آن شنگمو فنگ است که اشاره به مادر مقدس دارد. با توجه به گزارش‌های انگلیسی در میانهٔ قرن نوزدهم، نام محلی آن در دارجیلنگ، دئودونگا به معنی کوه مقدس گزارش شده است.

در سال ۱۸۶۵، انجمن سلطنتی جغرافیا نام رسمی این کوه را پس از پیشنهاد آندرو واگ، رئیس وقت ممیزی بریتانیا در هند برگزید. واگ این نام را به یادبود سر جرج اورست انتخاب کرد. هرچند تلفظ امروزی نام این کوه (اورست) متفاوت با تلفظ نام سر جرج اورست (ایورست) است.

در اواخر قرن نوزدهم بیشتر نقشه‌کشان به اشتباه دچار این باور بودند که نام محلی این کوه «گاریسانکار» است. این اشتباه نتیجهٔ سردرگمی در ناحیهٔ دیدی بود که اورست و گاری‌سانکار را در یک راستا قرار می‌داد. بعدها این اشتباه از زاویهٔ دید کاتماندو اصلاح گشت.

در اوایل دههٔ ۱۹۶۰، دولت نپال نام رسمی ساگارماتا را بر قله اورست نهاد. این نام پیشتر به کار نرفته بود، در حالی که ساکنان محلی عموما آن را با نام چومولونگما می‌شناختند. دولت نپال برنامه‌ای برای یافتن نامی نپالی برای کوه معین کرد. چرا که نام شارپا تبتی چومولونگما به علت مغایرت با طرح نپالیزه کردن این کشور قابل قبول نبود.

در سال ۲۰۰۲، روزنامه پیپلز دیلی مقاله‌ای منتشر کرد که در آن با ادامه استفاده نام انگلیسی این کوه در غرب مخالفت کرده بود. این مقاله متذکر شده بود نام چینی این کوه که از ۲۸۰ سال پیش در نقشه‌های چینی آورده شده بود نسبت به نام انگلیسی آن ارجحیت دارد.

به همین علت، تیم می‌بایست مشاهدات خود را از ترای، منطقه‌ای مشرف و موازی با رشته‌کوه هیمالیا ادامه دهد. شرایط این منطقه به علت وجود باران‌های سیل‌آسا و مالاریا بسیار دشوار بود، به طوری که سه نقشه‌بردار بر اثر مالاریا جان خود را در حالی از دست دادند که دو تن دیگر به علت ناتوانی‌های جسمی مجبور به استراحت بودند.

اندازه‌گیری: در سال ۱۸۵۶ اندرو واگ ارتفاع قلهٔ اورست (بعدها با نام قله ۱۵) را ۸۸۴۰ متر گزارش کرد که این مقدار پس از چند سال محاسبه بر روی مشاهدات جمع‌آوری شده توسط طرح نقشه‌برداری مثلثاتی، گزارش شد.

اخیرا ارتفاع قله اورست، ۸۸۴۸ متر شناخته شد، با این حال مقداری اختلاف در اندازه‌گیری همواره وجود دارد. در نهم اکتبر ۲۰۰۵، پس از چند ماه اندازه‌گیری و محاسبه، سازمان ملی نقشه‌برداری جمهوری خلق چین، رسما ارتفاع این کوه را ۸۸۴۸٫۴۳ متر ± ۰٫۲۱ متر گزارش کرد. این سازمان مدعی است که این مقدار، دقیق‌ترین و جامع‌ترین مقداری بوده که در طول تاریخ برای این کوه گزارش شده.

این ارتفاع بر اساس بلندترین نقطهٔ صخره و بدون محاسبه ارتفاع برف و یخی است که روی آن را پوشانده. همچنین تیم چینی توده‌ای از یخ و برف به عمق سه متر اندازه‌گیری کردند که با اضافه کردن آن به ارتفاع اندازه‌گیری شده، همان مقدار محاسبه شده قبلی یعنی ۸۸۴۸ متر به دست می‌آمد. تغییر ضخامت این توده در طول زمان، باعث این می‌شود که هیچ‌گاه نتوان ارتفاعی قطعی برای آن تعیین نمود.

ارتفاع ۸۸۴۸ متر برای اولین بار توسط یک پروژهٔ نقشه‌کشی هندی در سال ۱۹۵۵ در فاصله‌ای نزدیک‌تر به کوه و با استفاده از تئودولیت‌ها تهیه و تعیین گشت. سپس این مقدار متعاقبا توسط اندازه‌گیری یک تیم چینی در سال ۱۹۷۵ تأیید شد. در هر دو پروژه، ارتفاع کلاهک برفی نیز علاوه بر بلندترین نقطهٔ صخره‌ای اندازه‌گیری شده بود. در مه ۱۹۹۹، هیئتی اعزامی به رهبری بردفورد واشبورن، یک واحد جی پی اس را بر روی سطح بستر صخره‌ای قرار دادند که این محاسبه ارتفاع ۸۸۵۰ متر به علاوهٔ یک متر سطح کلاهک برفی نشان داد. با این حال هیچ یک از این مقادیر توسط دولت نپال به رسمیت شناخته نشده و این مورد بارها در جایگاه‌های مختلف ذکر شده‌ است.

نقشه‌ای حاوی جزئیات زیاد (با مقیاس ۱۵۰۰۰۰) از منقطهٔ خومبو و بخش جنوبی کوه اورست توسط اروین اشنایدر، عضو تیم اعزامی جهانی صعود هیمالیا در سال ۱۹۵۵ تهیه شد. همچنین برجسته‌نگاری پرجزئیات‌تری از منطقهٔ اورست توسط بردفورد واشبورن در اواخر دههٔ ۱۹۸۰ با استفاده از شیوهٔ عکاسی هوایی گسترش‌ یافته تهیه شد.

چنین تصور می‌شود که حرکات صفحه‌های پوستهٔ زمین سبب افزایش طول قله و جابه‌جایی آن به سمت شمال شرق می‌شود. گزارش‌های حاصل از دو محاسبه نشان می‌دهد که آهنگ تغییرات به صورت ۴ میلی متر افزایش ارتفاع و ۶-۳ میلی متر حرکت به سمت شمال شرق در سال است، اما دیگر محاسبات حاکی از آن است که جابه‌جایی بیشتر از این مقدار (۲۷ میلی متر) بوده و حتی کاهش ارتفاع نیز پیشنهاد شده‌ است.

به نظر می‌رسد که منطقهٔ کوه اورست و در واقع رشته‌کوه هیمالیا متحمل ذوب یخ در طی گرم‌شدن زمین است.

مقایسه: اورست کوهی است که قلهٔ آن بیش ترین ارتفاع از سطح آب‌های آزاد را داراست. با این حال کوه هایی دیگری نیز وجود دارند که مدعی لقب «بلندترین قله‌های زمین» هستند. کوه مانوکیا در هاوایی، کوهی است که اگر ارتفاع آن از پایهٔ آن اندازه‌گیری شود، بلندترین قلهٔ زمین خواهد بود؛ ارتفاع آن از پایه به ۱۰٫۲۰۰ متر می‌رسد، با وجودی که تنها ۴٫۲۰۵ متر از آن بالاتر از سطح دریا است.

مسیرهای صعود: قله اورست دارای دو مسیر اصلی صعود است که یکی در دامنهٔ جنوبی در نپال و دیگری در دامنهٔ جنوبی در تبت قرار دارد. همچنین تعداد زیادی مسیرهای فرعی که استفادهٔ کمتری از آنها می‌شود. در بین این دو مسیر، مسیر جنوبی آسان‌تر بوده و بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مسیر همچنین، مسیر صعود ادموند هیلاری و تنزینگ نورگای (اولین صعود موفق به قله اورست در سال ۱۹۵۳) است. همچنین این مسیر، اولین مسیر از بین پانزده مسیری بود که تا سال ۱۹۹۶ برای صعود به قله شناخته شده بودند.

بیش تر اعزام‌ها قبل و در طول ماه می و قبل از فصل تابستان و بادهای موسمی انجام می‌گیرد. هنگامی که فصل بادهای موسمی رفته‌رفته فرا رسد، تغییرات به وجود آمده، از سرعت تندباد که به سمت شمال می‌وزد می‌کاهد. صعودهایی که بعضا در فصول بعد از بادهای موسمی و در سپتامبر و اکتبر، هنگامی که تندبادها مجددا به سمت شمال شروع به وزش می‌کنند، سخت‌تر خواهند بود. چرا که برف‌های باقی‌مانده از ابرها و بادهای موسمی و همچنین توده‌های هوایی با پایداری کمتر، آخرین توان خود را در این ناحیه تخلیه می‌کنند.

مسیر جنوبی: صعود از طریق مسیر جنوبی با عزیمتی به کمپ اصلی اورست در ارتفاع ۵۳۸۰ متری آغاز می شود.

صعودها

اولین صعود بدون استفاده از کپسول اکسیژن: در ۸ مه ۱۹۷۸، رینولد مسنر (ایتالیا) و پیتر هابلر (اتریش) اولین صعود بدون استفاده از کپسول اکسیژن را از طریق مسیر جنوبی رقم زدند. در ۲۰ آگوست ۱۹۸۰، مسنر برای اولین بار در تاریخ، به تنهایی قله اورست را بدون استفاده از کپسول اکسیژن و هرگونه پشتیبانی از مسیر سخت‌تر شمالی فتح کرد. او سه روز متوالی پس از شروع حرکتش از کمپ خود در ارتفاع ۶۵۰۰ متری زمان برای رسیدن به قله وقت صرف کرد.

فرود بالگرد

در ۱۴ مه ۲۰۰۵، خلبان فرانسوی، دیدیر دلساله، یک فروند بالگرد Eurocopter AS 350 B3 را بر فراز قله اورست فرود آورد و پس از حدود ۴ دقیقه مجددا پرواز کرد. بر همین اساس، دلساله رکورد فرود و پرواز در بلندترین ارتفاع را نصیب خود کرد.

درآمدها

کوهنوردان منبع کسب درآمد توریستی قابل توجهی برای کشور نپال هستند. دولت این کشور تمامی کوهنوردان را مستلزم به پرداخت مبلغ زیادی برای دریافت جواز صعود می‌کند که این مبلغ چیزی در حدود ۲۵ هزار دلار آمریکا به ازای هر نفر است.