گزارش صعود به بلقیس

گزارش برنامه
تاریخ اجرا: ۲ و ۳ آذر ۱۳۹۶
مدت زمان اجرای برنامه: دو روزه
موقعیت جغرافیایی
قله بالقیز (دختر عسل) در روستای قراولخانه و با ارتفاع تقریبی ۳۳۱۴ متر از سطح دریا و در غربی ترین رشته کوه البرز واقع شده است. روستای قراولخانه در ارتفاع تقریبی ۲۱۰۰ متری از سطح دریا و مرز بین استان زنجان و آذربایجان غربی قرار گرفته است.
گرچه به استناد مردمان بومی، ایشان خود را ارومیه‎ای می دانند و سبک گویش مردمان آن روستا بسیار نزدیک به گویش ارومیه‎ای هاست. این روستا در ۱۰ کیلیومتری تخت سلیمان و ۳۵ کیلومتری تکاب قرار گرفته است و مسافت تقریبی آن از شهر تهران در حدود ۴۷۰ کیلومتر است که به دلیل پیچ های تند از جاده دندی تا قراولخانه موجب کندی سرعت شد.
قدمت تاریخی
قله بالقیز که بعدها نام تخت بلقیس را ازآن خود کرد از جمله قله های تاریخی ایران باستان محسوب می‎شود و افسانه‎های زیادی در مورد آن نقل می‎شود و به همین سبب برای بومیان آن سرزمین که همگی به شغل دامداری مشغول هستند، از قداست بالایی برخوردار است. بقایای بنایی باستانی بر روی قله مربوط به دوره ساسانیان بوده و به عنوان قلعه برای دژبانی و حفاظت از مجموعه تخت سلیمان بوده است. این بنای تاریخی توسط هیئت باستان شناسی ابتدا در سال ۱۹۵۹ توسط داوستون مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت در سال ۱۹۶۹ به ثبت رسید.
گونه های گیاهی و جانوری
دامنه این کوه خاستگاه گیاهان خودرو خوراکی ودارویی کمیاب ازجمله ريواس، گزنه، آويشن، اسطوخودوس، كشمك، مرزه، ترشجه، بولاغ اوتي، شيرين بيان و مرزنجوش است و به علت همین انحصار گیاهی هرساله درفصول بهار وتابستان مورد هجمه سودجویان قرار می گیرد. بطوریکه درسالهای گذشته تخریب های گسترده در پوشش گیاهی اطراف این کوه بیشتر از زیبایی های آن نمایان شده است .
همچنین از نظر تنوع جانوری نیز این کوه ،منطقه اي امن براي حیواناتی چون خرس ،شغال ، گراز،گرگ ،روباه وخرگوش بوده ومهمتراز آن مار سمي خطرناك معروف به «افعي بلقيس» به طول حدود بيست الي پنجاه سانتيمتر به رنگ قهوه اي و سبز تيره و همرنگ سنگهاي منطقه در حوالی این کوه مشاهده شده است وهمین شرایط این کوه را در ردیف مناطق حفاظت شده و شکارممنوع قرار داده و بر اهمیت آن افزوده است.
وضعیت دسترسی به آب: دسترسی به آب آشامیدنی با وجود پنج چشمه فصلی در ابتدای مسیر و امتداد رودخانه وجود دارد.
وضعیت آنت‎دهی موبایل: آنتن دهی تنها در روستا و گاهی در بالای قله وجود دارد.
مسیرهای صعود
بهترین مسیر صعود این قله از یال جنوبی که در ضلع شرقی یال “دوو داشی” یعنی کوهان شتر و در امتداد رودخانه قرار گرفته است، صعود میشود.
شرح برنامه
ظهر روز پنجشنبه ساعت ۱۴:۲۰ مورخ ۱۳۹۶/۰۹/۰۲ از میدان آزادی با یک دستگاه میدل باس به سمت بزرگراه تهران-کرج به راه افتادیم. ترافیک جاده ای محسوسی تا ابتدای جاده چالوس به چشم میخورد و موجب کندی حرکت در مسیر بود. یکی از همنوردان در میانه راه به ما ملحق شدند و با مجموع ۱۰ نفر به سمت بزرگراه قزوین-زنجان، حرکت کردیم.
در میانه های راه توقف های مختصری جهت استراحت داشتیم. حدود ساعت ۹ شب زنجان را به طرف روستای تکاب ترک کردیم. سرمای هوا تا نزدیک ۱- درجه زیر صفر می‎رسید. طبق هماهنگی سرپرست با راهنمای مسیر، خانه اسکان کوهنوردان استاد افلاکی برای شب مانی در روستای قراولخانه هماهنگ شده بود.
به دلیل طولانی بودن مسافت ، شام در همان وسیله نقلیه صرف شد. ساعت ۱۲ شب به محل اسکان رسیدیم، که اتاقی ۶ تخته در تنها دبستان روستا محیا شده بود. ساعت ۵:۳۰ صبح بیدار شدیم و سرپرست در مورد تجربه صعود زمستانی افراد حاضر سوالاتی را پرسیدند و تجهیزات تمامی افراد حاضر در برنامه توسط مربی و سرپرست بررسی شدند. طی هماهنگی های قبلی و تماس تلفنی سرپرست با راهنمای برنامه ، قرار شد ایشان ساعت ۶:۳۰ در محل اسکان حاضر باشند.
ساعت ۷ صبح پس از صرف صبحانه، بستن کوله ها و یک نرمش صبحگاهی به همراهی راهنمایان مسیر که هر دو از اعضای گروه کوهنوردی تکاب بودند، از محل اسکان خارج شده و جاده روستایی را به سمت دشت کنار رودخانه تغییر دادیم.
از آنجا با حرکت در امتداد رودخانه مسیر را به سمت شمال ادامه دادیم. با پیمودن حدودا ۳ کیلومتر و بدون افزایش ارتفاع محسوس همچنان در ضلع غربی رودخانه حرکت کردیم. در طول مسیر در مورد منطقه سوالاتی از راهنما پرسیده شد. به استناد به گفته راهنما طول کل مسافت در حدود ۱۰ کیلومتر تا قله فرعی میباشد و قله بالقیز دارای یک قله فرعی به ارتفاع تقریبی ۳۳۰۰ و قله اصلی به ارتفاع تقریبی ۳۳۱۰ متر از سطح دریا می‎باشد که به شکل یک ۷ و با شیب تند نسبت به یکدیگر واقع شده اند. پس از حدود دوساعت پیمایش و با حرکت از عرض رودخانه سوار بر یال شرقی شدیم. هوا کمی سرد و بدون باد بود.
شیب یالی که ابتدا بر روی آن قرار گرفتیم بسیار ملایم بود ولی حجم برف ها بیشتر میشد. پس از مدتی، بارش برف آغاز شد. سرعت باد در حد ۸ کیلومتر بر ساعت می وزید و ادامه صعود همچنان مطلوب به نظر می آمد. در ساعت حدود ۱۱:۳۰ ظهر بارش برف شدیدتر و سرعت باد بیشتر می‎شد.
هوا مه گرفته و میدان دید کمتر میشد. تا انجا که رد پاکوب ها در باد و برف محو می‎شد و حرکت در میان برف های تازه را دشوار می‎کرد. تمامی اعضای تیم با انسجام در کنار یکدیگر و با سرقدمی خانم دادوند حرکت میکردند. در نهایت در ساعت ۱۲:۱۵ ظهر بر روی قله فرعی بالقیز قرار گرفتیم و پس از گرفتن عکس یادگاری و اضافه کردن پوشاک، ساعت ۱۲:۳۰ ظهر از قله به سمت پایین حرکت کردیم.
به دلیل نامساعد بودن هوا باسرعت بیشتری حرکت کردیم. شدت سرمای حسی بین ۱۵ تا ۱۹ زیر صفر و سرعت باد حداکثر به ۲۰ کیلومتر بر ساعت می‎رسید و عینک تعدادی از همنوردان یخ زده و میدان دید با توجه به مه زیاد تا شعاع حداکثر ۱۰ متری می‎رسید.
پس از عبور از گردنه و قرارگیری بر روی یال از شدت باد کاسته شد و توانستیم مدتی را بر پشت صخره ها به صرف خوراکی و آب اختصاص دهیم.
حال همه همنوردان خوب بنظر می‎رسید. حدود ساعت ۲ ظهر به مسیر رودخانه رسیدیم و با خیال آسوده و سرعت بیشتری به سمت روستا حرکت کردیم. ساعت حدود ۴ بعدازظهر به محل اسکان رسیدیم و پس از تعویض لباس و صرف نهار و چای ساعت ۵ بعدازظهر سوار بر وسیله نقلیه شدیم.
متاسفانه به دلیل بارش برف و سرمای هوا مسیر خاکی تا آسفالت جاده یخ زده و عبور برای میدل باس که زنجیر چرخ نداشت، مشکل بنظر می‎رسید. به همراهی راهنمای مسیر و چند تن از اهالی روستا تا ساعت ۷ بعدازظهر تلاش های ناموفقی صورت گرفت.
به پیشنهاد یکی از اهالی روستا خانم ها به منزل ایشان رفتند تا دمی استراحت کرده و آقایان به فکر راه حل برای برون رفت ماشین باشند.
اقای توسلی و خانم قاسم لو نیز رهسپار تکاب شدند و در حالیکه خانم های تیم از مهمان نوازی آن خانواده روستایی لحظات خوشی را می‎گذراندند، سرپرست و سایر اعضای تیم با مساعدت زنجیر چرخ های ارسالی از طرف اقای توسلی و پاسگاه تخت سلیمان بالاخره در ساعت ۹ شب توانستند میدل باس را از جاده خاکی به جاده آسفالتی حرکت دهند.
پس از تقدیر و تشکر از اهالی روستا با پیوستن خانم های تیم و اتمام صورتجلسه پاسگاه تخت سلیمان، ساعت ۲۱:۳۰ شب از روستا به سمت تخت سلیمان حرکت کردیم و با قرار گیری در جاده اصلی به سمت زنجان و سپس تهران حرکت کردیم. حدود ساعت ۸:۳۰ صبح روز شنبه با رسیدن به میدان آزادی برنامه را تمام کردیم.