بخش هفدهم: مسائل حقوقی و اخلاقی
هر اقدامی که در سطح جامعه جرم به شمار می آید، درون تیم کوهنوردی نیز جرم است. استثنای این قاعده، حوادثی است که مشمول حقوق ورزشی می شود. یعنی در صورت رعایت قواعد و عرف رایج ورزش کوهنوردی، نمی توان عضوی از تیم را بخاطر آسیب دیدن دیگری در روند صعود، مورد پیگرد قرار داد. البته اگر حادثه، پیامد خطای ورزشی رعایت نکردن مقررات یا عرف رایج باشد، جرم به شمار می آید. خطاهای ورزشی، مواردی چون رفتارهای خطرناک، خطاهای فنی، رفتارهای خلاف اخلاق ورزشی، اشکالات تجهیزات شخصی و تیمی، زمان و مکان فعالیت را در بر می گیرند.
مربیان و راهبران پروژه های کوهنوردی، در حکم مدیران فنی این رشته هستند که مسئولیت اطمینان از تندرستی و آمادگی کوهنورد، نظارت مستقیم بر کارکرد وی، اطمینان از سلامت و کارایی ابزار شخصی و تیمی، مناسب بودن زمان و مکان فعالیت، ایمنی تکنیکهای مورد استفاده، مراقبت از تندرستی ورزشکار و کمکهای اولیه به ورزشکار مصدوم را به گردن دارند. نهاد برگزار کننده نیز در فرایند تعیین یا تایید راهبر، برنامه ریزی، تامین منابع، پشتیبانی تیم و تامین مقدمات برگزاری ایمن پروژه، نقش و مسئولیت دارد.
خطرات و چالشهای پرشمار پروژه ها، UIAA را بر آن داشت که منشور اخلاق کوهنوردی را پدید آورد. این سامانه اصول و ارزشها، چارچوبی برای کوهنوردی آرمانی امروز است. منشور بر پایه ارزشهایی چون کرامت انسان، زندگی آزاد و شاد، یکپارچگی طبیعت، همبستگی انسانها، درستکاری، آرمانگرایی جسمی و ذهنی و نزدیک شدن به مرز تواناییهای خود استوار شده و دارای دوازده اصل زیر است :
مسئولیت فردی، روحیه تیمی، احترام به جامعه کوهنوردی، آداب سفرهای برون مرزی، مسئولیت راهبران و راهنمایان، برخورد با فوریتها و مرگ، دسترسی و حفظ زیست محیط، روشهای برتر صعود، آداب نخستین صعودها، چارچوب حمایت و تبلیغات، موارد کاربرد اکسیژن و چارچوب صعودهای تجاری. منشور اخلاق کوهنوردی بر این موضوع تاکید دارد که هیچ پروژه و کوهستانی، بیرون از گستره کارکرد اصول اخلاقی نیست.
منبع: کتاب راهبری در طبیعت و کوهستان – جوادی، ابوالفضل، ۱۳۴۰- انتشارات ایران سنجش- ۱۳۹۵٫
با شرکت در دوره های آموزشی، مهارت حیاتی راهبری و سرپرستی را به دست آوریم.
