بیانیه کمیسیون و تحلیل حادثه پل خواب
۲- بررسی عوامل مدیریتی(پیشینی).
مقصود کمیسیون از عوامل مدیریتی، اقدامات و افرادی است که قبل از اجرا در برنامه ریزی و تصمیمات مربوط به برنامه و‌حادثه نقش داشتند.
در این قسمت پنج تن مقصر شناخته شده اند.
۱- رییس فدراسیون ،رضا زارعی
۲- دبیر فدراسیون، حسین مقدم
۳- رییس کمیته اموزش، محمد جداییان
۴- دبیر کمیته اموزش،اقاسیدی
۵-مسئول بخش سنگنوردی،حسن جواهرپور.
عوامل پیشینی دو دسته اند.
یک دسته مستقیما به حادثه سقوط مرتضی مربوط می شود،
دسته دیگر ایین نامه ها، رویه ها، و پیشینه تاریخی است که اندیشه و عمل و احساس همه این افراد از جمله کمیسیون بر بستر ان شکل میگیرد.
کمیسیون بر عوامل مؤثر در حادثه متمرکز شده و هدفش شناسایی مقصرین است.
کمیسیون از غفلت اساسی شیوه نامه ها و اغتشاش عملی و ابهام نظری انها در زمینه امداد و ایمنی بی خبر است یا اینکه با علم به ان،از انجاییکه خواسته به شیوه حقوقدانان انها را مبنای داوری خود قرار دهد به عرصه نقد انها وارد نشده است.
من هم بر این باورم که چاره ای جز این نداشته است . با این وجود کمیسیون به ضعف ایین نامه ها و ضرورت بازبینی در انها اشاره کرده است.
البته گفتگوی من با بعضی از اعضای کمیسیون روشن می سازد که دستکم ان اشخاص از ضعفهای ایین نامه ای در حوزه ایمنی بی خبرند و ایرادات انها را جزئی به شمار می اورند .
به هر حال خواستم چارچوب کار کمیسیون را روشن نموده و تاکید کنم نقد من نیز در همان چارچوب قرار میگیرد ونمیتواند از ان فراتر رود.
تمایز کار چون منی که در جستحوی علل و ریشه ها و اسیب شناسی است با کمیسیون که در مقام شناسایی مقصرین است ، دامنه عمل و تحقیق ما را متمایز میسازد پس نقد کمیسیون نیز در چارچوب و کانتکس خودش وجاهت دارد.
بیانیه کمیسیون سندی تاریخی است که از او بر جای میماند و پس از صدور ،هویت مستقلی از اعضای ان می یابد. اندیشه ای مانا که مانایی ان به قوت و استحکام فکری ان بستگی دارد.لذا من هم سندی در برابر ان مینهم با این امید که گام دیگری در پی گام مثبت ان به پیش باشد.
در روش من عوامل پیشینی نقش مهم تر و گسترده تری از عوامل شناسایی شده کنونی دارند و اندیشه ها و رویه ها مهمتر از افراد هستند.
شاید بد نباشد همین جا اشاره کنم که کمیته انضباطی فدراسیون که زیر نظر وزارت ورزش انجام وظیفه میکند، رویکرد سومی دارد.برای او قوانین ورزشی و مقررات اداری در صدر قرار دارد، مسایل فنی اهمیت کمتری می یابد و داوری و مجازاتش هم در چارچوب مقررات اداری است.
مثلا ممکن است به یک تخلف اداری نظیر عدم نامه نگاری بیش از یک اقدام فنی در حوزه ایمنی که درعمل اهمیت دارد و برای ورزشکاران قابل فهم است اما در ایین نامه ها موجود نیست،اهمیت قایل شود.
داوری کمیسیون در مورد خطای عوامل دخیل در حادثه بر مبنای سه عنصر ایین نامه ها،رویه ها (سنت) و نظریات شخصی صورت گرفته است.و همه این عناصر،اجزای سازنده بستر تاریخی کوهنوردی ما یا نشأت گرفته از ان هستند که اهم نقد من در بخشهای دیگر این نوشتار بر همین ها متمرکز خواهد بود اما نه در این بخش و در نقد بیانیه کمیسیون.
هدف کلی من از این نوشتار ارائه سندی قابل نقد است که به یاری نقد ان توسط دیگر اعضای جامعه بزرگ و بالنده کوه نوردی ما و هم افزایی، راه پیش رو روشن تر گردد، سپس این راه با اراده مدیران روشن بین و وظیفه شناس باشگاه ها و مربیان فهیم گشوده شود.
من بر این باورم که جامعه کوه نوردی ما شایسته زیست و کنشی خردمندانه تر ،اخلاقی تر و مسئولانه تر است به شرطی که در تحقق سه شرط زیر بکوشد.
۱- در باشگاهها و شبکه های اجتماعی ،گفتگو را جایگزین پرخاش کند.
۲- منافع کلان جامعه کوه نوردی را بر منافع گروهی و باشگاهی ترجیح دهد.
۳- در پرورش مدارا و صداقت و مسئولیت پذیری و بطور کلی اخلاق حرفه ای بکوشد.
در پایان بیانیه کمیسیون امده است :
“امیدواریم غروب زندگی مرتضی نقطه پایان اینگونه وقایع و منشأ اثری در روند بهینه اموزش باشد.”
من هم این ارزوی بزرگ و رویای انسانی را چنین جمله بندی میکنم:
باید با یک تلاش جمعی بکوشیم تا مرگ مرتضی ،اغاز مسیر خرد و اخلاق در جامعه کوه نوردی باشد. راهی دشوار و طولانی که تاریخ، ما را ناگزیر از گزینش ان میسازد.
متاسفانه من راه گریری از ان ندارم که بگویم رویکرد کمیسیون در بررسی عوامل مدیریتی دچار تناقض ذاتی است و در خوانش ایین نامه ها فارغ از سهو و خطا نیست.
قبلا پرسش زیر را از کمیسیون کرده ام:
ایا تحقیق کمیسیون‌صرفا ناظر بر ایمنی و امداد و عوامل مؤثر در حادثه بوده یا به کلیه خطاها و‌کوتاهی ها و تخلفات اداری و غیر اداری در این برنامه توجه شده است؟
