در اساسنامه فدراسیون‌های ورزشی باشگاه ورزشی به موسساتی اطلاق می‌شود که توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی با هدف تعلیم و تعمیم سلامت جسمی و روحی افراد جامعه مبتنی بر اصول علمی و ارزشهای اسلامی، ایجاد فضای کسب و کار و به دست آوردن رتبه و نشان (مدال) در یک یا چند رشته ورزشی مطابق ضوابط فنی و عمومی تعیین‌شده با مجوز وزارت تأسیس و فعالیت می‌كند.
در واقع باشگاه‌ها علاوه بر ایجاد فضای سلامت جسمی و‌روحی می‌توانند امکان کسب و کار را نیز برای خود و عوامل حاضر در باشگاه فراهم سازند. یعنی ایجاد اشتغال یکی از اهداف تاسیس باشگاه می‌باشد.
اما در حوزه کوه‌نوردی فعالیت باشگاه‌ها مواردی چون آموزش، کوه‌نوردی هفتگی، تشکیل تیم‌های فنی و‌پرورش افراد از مبتدی تا حرفه‌ای و … را شامل می‌شود.
از سال ۹۵ و با حذف گروه‌های کوه‌نوردی و‌تشکیل باشگاه‌ها با مجوز ادارات ورزش، رویکرد کوه‌نوردی به سمت حرفه‌ای‌گری گام‌نهاد. به رغم بحران‌های اقتصادی چندسال اخیر باشگاه‌ها به شکل فزاینده‌ای جای خالی گروه‌های کوه‌نوردی را گرفتند. اما آنچه در این‌حوزه از اغلب گروه‌های کوه‌نوردی برای باشگاه‌های تازه تاسیس به ارث رسیده ایجاد فضا درآمدزایی است که در دو محور فروش لوازم (جدیدا اجاره لوازم!) و آموزش به شکل افسار گسیخته‌ای جوانان جویای شغل را به سمت باشگاه‌ها سرازیر کرده، تا شاید با اخذ مدرک و ورود به این بازار بتوانند از منجلاب بی‌کاری رهایی یابند!
متاسفانه در این بازار کار اغلب باشگاه‌های جدید التاسیس رسالت خود را تنها در آموزش دیده و بجای باشگاه که وظیفه پرورش و آموزش را دارند، تبدیل به آموزشگاه‌های کوه‌نوردی برای تعداد محدودی سرمایه‌گذار و در میان آنها برخی مربیان شده‌اند!
و البته برخی باشگاه‌های قدیمی‌تر نیز برای عقب نماندن از این قافله آموزش‌های کوتاه مدت را رکن اصلی کرده و چیزی که از دایره باشگاه‌داری اغلب‌شان حذف شده، همانا خود کوه‌نوردی است!
پی‌نوشت:
سابقه باشگا‌های کوه‌نوردی به بیش از نیم قرن و در زمان تاسیس باشگاه “نیرو و‌راستی” به مدیریت استاد «منوچهر مهران» باز می‌گردد. کوه‌نوردی تنها یکی از ۸ رشته ورزشی باشگاه نیرو و راستی بود.
«منوچهر مهران» در سال‌های ابتدایی دهه ۲۰ شمسی، بعنوان بزرگترین مروج کوه‌نوردی گروهی شهرت یافت. همچنین گروهی از چهره‌های صاحب نام رشته کوه‌نوردی آن زمان برای نخستین بار با او راهی کوه شدند (زنده یاد دکتر پرویز اقبالیان، زنده یاد محمدعلی امینی، عیسی امیدوار و…)
باشگاه “نیرو و راستی” در سال ۱۳۱۸ تاسیس و نخستین فعالیت آن، صعود قله دماوند بود. در سوابق منوچهر مهران صعود به قله دماوند و اولین نصب پرچم ایران در تابستان ۱۳۱۹، پیمایش غار شاپور کازرون فروردین ۱۳۲۳ و پیمایش غار مغان مشهد درتابستان ۱۳۲۴ به چشم می‌خورد.
منوچهر مهران در سال ۱۳۲۶ یعنی سال تاسیس فدراسیون کوه‌نوردی ایران براثر بیماری قلبی درگذشت.
نقل است وی تا آخرین روزهای حیات و حتی در بستر بیماری، دغدغه تداوم فعالیت جوانان باشگاهش را داشته… و هرگاه صدای تمرینات قطع می‌شده از سایرین می‌پرسیده: پس چرا بچه‌ها تمرین نمی‌کنند؟ مگر باشگاه تعطیل شده؟ و این در شرایطی بود که پزشکان او را از حضور در محیط‌های پر سرو صدا منع کرده بودند…
خواندن سرگذشت امثال مهران برای بسیاری از مدیران و مربیان باشگاه‌داری ایران واجب است، شاید رسالت او را سرلوحه فعالیت‌های شان قرار دهند
