در علم، توهم به حالاتی گفته می شود که حواس پنج گانه انسان موضوعاتی را احساس و درک می کند که واقعیت خارجی ندارند. توهم در حالت های مختلف بروز می کند. عمده اصلی توهمات تا سال ها پیش اختلال های روانی مانند اسکیزوفرنی و موارد مشابه بودند. اما در دهه های اخیر با ورود انواع مواد مخدر صنعتی و قرص های روان گردان این توهمات نیز شکل دیگری به خود گرفتند.
یکی دیگر از توهمات جالب که افراد به آن دچار می شوند، توهم در لحظات نزدیک به مرگ یا هنگام آسیب دیدگی های جدی است. در این زمان ذهن در حالت نیمه هشیار قرار می گیرد و اگر فرد جان سالم از مهلکه به در برد، می تواند خاطرات جالبی از توهم در لحظات بین مرگ و زندگی را تعریف کند.
نوع دیگری از توهم وجود دارد که در بین ورزشکاران و به طور خاص در بین کوهنوردان رواج دارد. شاید بتوان گفت کوهنوردی تنها ورزش دنیاست که گاها در آن افراد دچار توهم می شوند. کوهنوردان در حین صعودهای بلند در ارتفاعات به دلیل کاهش فشار جو و درنتیجه کاهش غلظت اکسیژن دچار بیماری حاد کوهستان (AMS) و ادم مغزی (HACE) می شوند که یکی از علائم این دو بیماری توهم است.
در خاطرات بسیاری از کوهنوردان صعودهای بلند این توهمات ذکر شده است. برای مثال توهم دیدن اعضای خانواده و نوعی توهم که فرد خود را در جای دیگری تصور می کند. در این توهمات که همگی ناشی از کمبود اکسیژن و از علائم بروز بیماری هستند، اگر اقدامات درمانی صورت نگیرد حتی می تواند منجر به مرگ کوهنورد شود. رینهولد مسنر کوهنورد مشهور جهان، در صعودهایش دو بار ادعا می کند که yeti موجود افسانه ای کوه های هیمالیا را دیده است. همینطور مسنر در صعود انفرادی اورست ادعا می کند که در برخی مواقع فردی جلوتر از او حرکت می کرد و موارد مشابه بسیار برای کوهنوردان در ارتفاعات بالا…
اما توهم به اینجا ختم نمی شود نوع جالب دیگری از توهم وجود دارد که مخصوص نه کوهنوردان بلکه افراد کوهنورد نما است. این نوع توهم که ظاهرا دلایلی غیر از کمبود اکسیژن دارد، با فراگیر شدن جوامع مجازی روز به روز در حال بیشتر شدن است.
این افراد با استفاده از عکس و نشان دیگران برای خود اعتبار کسب می کنند و افتخار صعود به مرتفع ترین قلل جهان را در توهمات خود کسب می کنند. عمده این افراد که به مانند قارچ در فضای مجازی در حال تکثیر هستند، بعد از مدت کوتاهی تبدیل به استاد! می شوند وشروع به تشکیل گروه های کوهنوردی می کنند و از افراد علاقه مند و شاید کم تجربه به عناوین مختلف سواستفاده می کنند.
شناخت و معرفی این متوهمان کوهنوردی شاید جان و مال نفراتی را در آینده نزدیک نجات دهد.
در زیر به معرفی یک نمونه جالب خواهم پرداخت با ذکر این نکته که ظاهرا جمعیت این دست افراد سواستفاده گر با افزایش علایق جوانان به کوهنوردی رابطه مسقیم دارد!
دوستان و عزیزان محترم بنده به عنوان شخص کوچک از شما تقاضا دارم که:
لطفا با نفراتی که نمی شناسید هرگز پا به کوهی نگذارید
– صفحه های شخصی افراد و عکس های رنگ و لعاب دار را ملاکی برای تصمیم گیری در مورد شخصیت افراد قرار ندهید.
برای شروع کوهنوردی از باشگاه ها، گروه های معتبر و یا افراد شناخته شده و با هویت مشخص شروع کنید.
توهمات را باور نکنید و به دیگران معرفی کنید تا دچار خسارتی نشوند.
با این اوضاع باید گفت که به فضای مجازی خوش بین نباشید.
مهمترین این اشتباهات در حوادث کوهنوردی را می توان بر اساس اولویت به این شرح دسته بندی کرد: کم تجربگی و شرایط جسمی و روحی نامناسب، عدم توجه به هشدارها، عدم استفاده از تجهیزات مناسب، فرود ناصحیح و عجولانه، اقدام به صعود انفرادی، نداشتن شناخت کافی از مسیر صعود، دست کم گرفتن مسیر و یا قله و…
این اشتباهات به ظاهر کوچک باعث اخبار ناگواری می شود که ما به ویژه در نیمه دوم سال، با بسامد نسبتا بالا در رسانه ها می بینیم و می خوانیم.
