به گزارش خبرنگار بام نیوز، سخنان کارشناسان ارشد سنگنوردی نشان میدهد که عمده اقدامات انها در حوزه ایمنی به دقت و مراقبتشان در زمان اجرا باز میگردد. گروهی قایل به محدودیت درجه مسیر در دوره های اموزشی هستند و گروهی دیگر بک آپ گرفتن را الزام میکنند. اما اینها رفتار شخصی است و نهایتا دست گروه یا معدودی مربیان سخت گیر یا بی توجه به ایمنی ،بسته نشده است.
در بخش پنجم مفصلا به نقد روشها و دیدگاههای جاری در حوزه ایمنی می پردازم اما در اینجا ذکر این نکته ضروریست که :
اگر چه مدیریت دقیق و مسئولانه در حین اجرا نقش مهمی در حفظ ایمنی دارد ولی نقش اول را طراحی و برنامه ریزی صحیح ایفا میکند.
همه ما می دانیم که احتمال خطای عملیاتی در محیطهای طبیعی را نمیتوان به صفر رساند.جمله معروفی که میگوید: “تصمیم گیری و داوری بعد از حادثه کار آسانی است”،
بخشی از این حقیقت را بیان میکند.
حقیقت اینست که در تصمیم گیری آنی احتمال خطا هست و به همین دلیل داوری در مورد تصمیمات آنی بویژه در شرایط بحرانی کار دشواری است.
این سخنان به ما میفهماند که طراحی و برنامه ریزی برای ایمنی که عمدتا قبل از برنامه در شرایط عادی، با وقت کافی، و امکان مشورت و ازمایش و بدور از استرس و… صورت میپذیرد بخش اصلی اقدامات ایمنی را تشکیل میدهد.
سرپرست میتواند طی مشورت با مسئول فنی و ناظر و هر مشاور دیگری مخاطرات مسیر را تحلیل و اقدامات لازم را پیش بینی نماید.
طراحی در ایمنی همه رشته صعودهای ورزشی ،یک وظیفه راهبردی است و داوری در مورد ان نیز اسانتر و قطعی تر خواهد بود.
باید یاداوری کنم که ذهن من در این نوشته معطوف به سنگنوردی است و هرجا مراد فعالیتهای دیگر باشد از ان نام خواهم برد.
مثلا در حادثه بهمن ۸۸، بردن ۲۸ کاراموز به دیزین برای اموزش بهمن شناسی با وجود پیش بینی بارش برف و از ان مهمتر مشاهده هوای خراب در شمشک، یک خطای راهبردی غیرقابل دفاع است.اما تصمیم فرشاد خلیلی برای عبور از پای کوه به جای عبور از لبه دره که اسیب بهمن را به شدت افزایش داد یک خطای اجرایی ناشی از شرایط محیطی است که داوری در باره ان دشوار است.
همچنین تصمیم به طی کردن تمام مسیر دیزین به شمشک از زیر قطار بهمن های اماده ریزش یک خطای راهبردی باور نکردنی است.
موضوع این بخش بررسی ایین نامه ها از منظر امداد و نجات و ایمنی است و پرسش کلیدی اینست که ایین گزاران محترم چه اجزا یا رئوسی از طراحی و تصمیمات استراتزیک برای تامین ایمنی را مشخص نموده اند؟
تکرار کلمه ایمنی نشان دهنده نگرانی نویسندگان است اما این دغدغه در غیاب اندیشه محکم راهی به سر منزل ایمن نبرده است.
متاسفانه سردرگمی نویسندگان در وادی ایمنی منحصر به وظایف سرپرست نیست و شامل حال مسئول فنی، مربیان،ناظر و شرکت کنندگان هم میشود.
در شرح وظایف مسئول فنی امده است: “نظارت بر برگزاری کلاس- موارد تدریس- مسایل ایمنی کلاس”
پس معلوم میشود مسئول فنی وظیفه نظارت بر مسایل ایمنی کلاس را دارد.
یعنی موظف است به هر گوشه و‌کناری که عملیات در جریان است سرکشی کرده و از اوضاع و عملکرد صحیح مربیان در حوزه ایمنی و سایر موارد اطمینان حاصل کند.
همانطور که در ایین نامه وظایف سرپرستی امده است در اینکه هر دو نقش سرپرستی و مسئولیت فنی به شرط احراز شرایط به یک تن واگذار شود منعی وجود ندارد اما واگذاشتن مسئولیتی دیگر که مانع جابجایی سرپرست یا مسئول فنی و انجام وظیفه نظارتی وی شود، قطعا نادرست است.
مثلا اینکه جواهرپور هر دو سمت سرپرستی و مسئول فنی را برعهده داشته بلامانع است اما بر عهده گرفتن نقش ازمون گیرنده در مسیر دوستت دارم ،خلاف ایین نامه است.البته چون حادثه در مسیر خودش روی داده، این تخلف اداری جزو عوامل حادثه ساز به شمار نمیرود ولی اگر حادثه در مسیر دیگر رخ میداد عدم نطارت سرپرست و مسئول فنی یک تخلف حادثه ساز تلقی میشد
موضوع بسبار مهم در نقش نظارتی مسئول فنی در حوزه ایمنی،لزوم مشخص بودن رئوس و جزییات ان در ایین نامه و نیز برنامه ریزی و دستورالعمل ایمنی اعلام شده توسط سرپرست است. در جاییکه این موارد معلوم نباشد نظارت توسط وی یا ناظر دوره امری سلیقه ای و بی نتیجه خواهد بود زیرا هر کس میتواند مدعی گردد که از نظر خودش ایمنی رعایت شده است.
به طور کلی اعلام شده که ناظر ،وظیفه نظارت بر حسن انجام ایین نامه ها را برعهده دارد. اما بجز در شرایط مناسب نبودن اب و هوا و مکان، اجازه لغو دوره را ندارد و مشخص هم نشده که اگر با عدم رعایت مقررات ایمنی مواجه شد چه باید بکند.(با این فرض که مقررات ایمنی تعریف و تعیین شده باشد.) این مشکل برای مسئول فنی هم وجود دارد.
