پس از ابراز شادی سلامتی دوستان عزیز و اینکه حادثه پایانی خوش داشت و سپاس از حضور پیگیر و کارساز بسیاری از رفقائی که کمتر نامشان برده شد بخصوص عزیز یار احمدی، بهرام حسنی، صادق شریعتی، جهانبخش، عظیم، حمید قاسمی، عباس ثابتیان و علی توسلی . . . که از جان و دل هر چه توانستند برای کمک انجام دادند، و به دور از تعریف و تمجید ،در دو بخش حادثه دیدگان و نیرو های یاری رسان نکات آموزنده را جمع بندی می کنم .
آموختنی های حادثه دیدگان:
واقعیت آنست که همگی ما به کرات در طول دوران کوهنوردی با گرفتن تصمیم های سخت مواجه بودیم. هنگامی که در صد قدمی قله به دلایل مختلف مجبور به انتخاب رفتن یا برگشتن می شویم. اما در شرایط سر قدمی عده ای و داشتن مسئولیت آنها تصمیم برگشت همیشه راحت تر گرفته می شود.
قدیم که امکانات هواشناسی به خوبی حالا نبود ، می آموختیم که به اطراف خوب نگاه کنیم و حدت وضعیت جوی را حدس بزنیم، امروز هم علیرغم تجهیزات پیشرفته هیچ چیز جای مشاهده واقعی را نمی گیرد. همیشه امکان میکرو کلیما وجود دارد.
در عکس های پنجشنبه به وضوح نامساعد شدن وضعیت جوی ، پائین آمدن ابر مشهود است. حالا اگر منصفانه نگاه کنیم باید با آن وضعیت جوی وارد بخش کلاهک سنگی نمی شدیم و همانجا را قله اعلام می کردیم.
عکس های قله به خوبی نشان می دهد که گروه در همان شرایط وخیم مدتی در قله معطل شده است. حال که به قله رسیدیم می بایست بلافاصله قبل از بدتر شدن وضع ارتفاع کم می کردیم.
زنده یاد بهمن شهوندی همیشه می گفت که در شرایط بحرانی حتما از راهی که آمدید برگردید. انتخاب مسیری دیگر که حداقل در دو سال گذشته هیچ یک از دوستان سابقه صعود از آن راه را نداشتند، اشتباه بسیار قابل تاملی بود.
در گفتگو ها مشخص است که گروه دستگاه جهت یاب ماهواره ای، قطب نمای سنتی در اختیار داشته است ولی به دلایل نامعلوم هیچک همراه نبوده است. البته استفاده از این وسائل خوب است اما موبایل های هر یک از ما به چنین امکاناتی مجهز است. همه ما با استفاده از اپ های فراوان نقشه یابی می توانیم مسیر و نقشه منطقه را ثبت و در هر لحظه ای حتی بدون شبکه زمینی موقعیت خود را پیدا کنیم. حتی با برنامه های ساده و عمومی مثل گوگل مپ.
امسال در هنگام فرود از دماوند من و یک همراهم به تاریکی خوردیم. در نقطه ای از مسیر سنگ، همراهم اصرار می کرد که راه را اشتباه آمده ایم و باید به بالاتر برگردیم. با نرم افزار گایا نشان دادم که در مسیر هستیم و جهت پیشروی را علیرغم ظاهر پرتگاهی نشان داد.
نکته سوم همراه نداشتن بیسیم بود که به تعداد زیاد در اعضای گروه وجود دارد. اگر یک بیسیم در گروه بود می توانست از آن برای اطلاع رسانی استفاده کند.
واقعا از جسارت عذر خواهی میکنم . این نوشته تلخ است اما برای جلوگیری از حوادث بعدی ضروری است و چیزی از اجر زحمات کم نمی کند.
آموختنی های فعالیت های جستجو و نجات:
البته پس از بخیر گذشتن حادثه توسط تلفن از آقای مساعدیان و خسروی تلفنی تشکر کردم. اما واقعیت است که اگر نجات حادثه دیدگان را به فدراسیون یا هلال احمر می سپردیم به جز چند جسد زبانم لال چیزی قسمتمان نمی شد.
کمک آنها در بهترین حالت به اندازه دفترچه بیمه تامین اجتماعی است که با تاخیر تنها ۲۰ در صد از هزینه ها را پوشش می دهد.
در توضیح نقادانه فعالیت دستگاههای دولتی باید بگویم که از حدود ساعت ۲ نیمه شب یک اکیپ از سازمان امداد و نجات پس از گشت زنی کوهنوردان لواسان با موتور سیکلت با اتومبیل به دشت هویج رفتند و تا ساعت ۶ صبح آن حوالی آژیر کشیدند و چراغ روشن کرده و کمی در اطراف گشت زدند. که البته مفیدترین اقدام بود. و واقعیت کار بیشتری در آن موقعیت نمی شد انجام داد. البته اگر گمشدگان یکی دونفر بودند باید حتما گروه نجات به ارتفاع صعود می کرد . تا ساعت ۸ علیرغم پیگیری ها دیگر خبری از دوستان نشد. و مسئولین پشت خط همه اش وعده می دادند و می گفتند که تماس های شما مزاحم کار ما هست – یادآوری میکنم که ساعت ۱۱ شب قبل آقای مساعدیان و زارع در جریان حادثه قرار گرفتند.
بالاخره پس از نیم ساعت آقای خسروی هم به ایشان اضافه شدند و یک ساعتی وقت تلف شد که به اتفاق دوستان ما یک تیم عازم دشت شد تا جستجوی وسیع را آغاز کنند که من از کیفیت کار گروه بالا بی اطلاع هستم.
قبل از آمدن آقای خسروی ما با گفتگو با افراد محلی به امکان فرود گمشدگان به دشت خشکه لار مطلع شدیم و تلاش کردیم با تلفن با محیط بانی لار تماس بگیریم. آقای خسروی که ظاهرا فرمانده عملیات امداد و نجات بود به ما اطمینان داد که در عرض ۴۵ دقیقه خود را به دشت لار خواهد رساند که ظاهرا این وعده خلاف بود و تازه بر اساس شواهد گروه ایشان ساعت ۳.۳۰ با تاخیر بسیار به عنوان نوشداروی بعد … به منطقه رسیده بودند.
[۲۵/۱۰, ۸:۳۲ pm] maedeh es: ساعت ۱۰ بعد دهها تلفن در تماس با همکار دکتر مساعدیان ایشان گفتند که همه مجوز های هلی کوپتر از جمله مجوز وضعیت آب و هوائی و سرعت باد دریافت شده اما فرمانده عملیات می گوید برای تجسس هلی کوپتر نمی دهیم. در اخبار ساعت یک هم ریاست محترم هلال احمر متاسفانه با . . . به دروغ علت عدم پرواز را وضع جوی اعلام کرد که تیم رسانه ای جستجو گران به کار افتاد و تا ساعت ۳ بالاخره با اجبار هلی کوپتر آمد. و بدون فرود و کم کردن ارتفاع از همان بالا بای بای کرد و رفت.
حالا از خودمان بگویم. واقعیت آنست که همه گروه امداد گران خودی در عملیات نجات نا آزموده بودند. ما هیچ تمرینی برای چنین وضعیتی نکرده بودیم و امکاناتمان را نه سنجیده بودیم. همه چیز خود جوش و دفعتا بود . ما عین هملت می دانستیم که ۹۰ درصد بچه ها در دشت لار هستند و جستجوی آنجا را به ناکارآمد ترین و کم مسئولیت ترین گروه یعنی امداد و نجات دادیم . ما تازه بعد از ظهر یادمان افتاد که هلی پد های در دسترس بهتر از نفرات جست و جو می توانند از وجود نفرات در درون شکاف ها خبر دهند. ما بعد از ظهر یادمان افتاد که وانت تویوتای محمود می توانست همان صبح به دشت لار برود و منتظر امداد و نجات نشود. ما می توانستیم از پاترول های موجود در رینه و پناهگاه آنجا برای جستجوی خشکه لاراستفاده کنیم. ما با آنکه میدانستیم امکان هلی کوپتر خصوصی هست ولی قبلا شماره های آنها را نداشتیم و نتوانستیم در شرایط تعطیلی جمعه آنها را پیدا کنیم.
پیشنهاد مشخص من آنست که با راه اندازی یک گروه مجازی و حتی برگزاری مانور امر نجات و تجسس را سازمان دهی کنیم . امکانات تیم های جستجوی زمینی، تجسس هلی پدی، ماشین های آف رود ، شماره تلفن های ضروری را بیابیم و در این مورد متکی صرف به دستگاههای دولتی نباشیم.
نویسنده؟
