گزارش صعود به قله ۴۰۷۵ متری شیرکوه یزد لیدر و راهنما: مزدک حسینی اعضاء تیم: آقایان: عزیزیوسفی – علی زندی – امین خرم – قدرت اژدری – نواز بهرامی نژاد – علی نوذری – صمد نوذری – محمودرضا اسماعیل زاده – فرزاد شمس – مزدک حسینی خانم ها : نسیم صادقی – فرناز عباسی – نجمه تودجی – بهار محلاتی
گزارش: مزدک حسینی |
شیر کوه مجموعه کوه‌هایی است واقع در استان یزد که مساحتی معادل سه هزار کیلومتر مربع را شامل می‌شود. این کوه‌‌‌ها از جنوب‌غربی شهر یزد شروع و تا جنوب‌شرقی آن ادامه دارند. در غرب یزد پهنای آن ۱۰ کیلومتر و طول آن حدود ۷۵ کیلومتر می‌باشد. این کوهستان غالباً سالهای بارش در زمستان پوشیده از برف و یخ بوده است ، کوهستان شیرکوه لطيف کننده هوا و تأمين کننده آب بسياري از قنوات يزد(عروس کویر) است و به همين دليل در دل مردم جايگاه ويژه اي دارد و به حق، مادر استان یزد لقب گرفته است. شیرکوه همچنین یکی از نقاط سردسیر و خوش آب وهوای استان محسوب می‌شود و بیشتر ثروتمندان یزدی ویلایی در روستاهای اطراف این کوه بویژه در روستاهای ده بالا ، طزرجان و بنادک سادات دارند. شیرکوه دارای قله‌های بلندی بوده و ارتفاع بلندترین نقطه آن که همان شیرکوه نام دارد از سطح دریا در حدود ۴۰۷۵ متر است. به نظر می‌رسد وجه تسمیه این کوه به دلیل شباهت آن به ” یک شیر خفته بر دستانش ” از فاصله دور باشد.
مسیرهای صعود به قله شیرکوه : آبریز(دره نجیب) ، دره سوسن، دره بردستان سانیچ، لابیدشیر، لابیدسرخ، لایخچال، دره شمس، لاگردو
ساعت ۶:۳۰ صبح روز پنج شنبه تاریخ ۱۳۹۷/۳/۳ است که از میدان قصرالدشت، با یک دستگاه evico شیراز را به مقصد استان یزد ترک کردیم ساعت تقریبا ۸ صبح به اتفاق همنوردان صبحانه را در رستوران بین راهی (تخت جمشید) صرف نموده و ساعت ۱۳:۳۰ به شهر تفت رسیدیم ( قله شیرکوه از شهر تفت نمایان بود) سپس به جاده دهبالا – طزرجان ، جادهای کوهستانی با کوه‌هایی عجیب با دیواره هایی بلند، در نقطهای از مسیر به یک دوراهی میرسیم که سمت راست به دهبالا و سمت چپ به طزرجان می‌رسد. هوا بهاری و بارانی با تکه ابرهای بزرگ، گویا صبح باران می باریده، به روستای دهبالا میرسیم. این روستا و مناطق اطراف شیرکوه، تنها منطقهی خوش آبوهوای استان کویری یزد است. بعد از ۳۰دقیقه استراحت و خرید از یک سوپر مارکت و یک جعبه شیرینی خوشمزه یزدی، از کوچه باغ ها و ویلاهای زیبا روستای ده بالا گذر کرده وحال ساعت ۱۴:۳۰ است ما از مینی بوس پیاده می شویم و با تجهیزات شب مانی حرکت می کنیم شروع پیمایش (ساعت ۱۵) از ابتدای دره «شیخعلیشاه» است سمت چپ مسیر یک استخر کوچک سیمانی مشاهده می شد در مسیر پاکوپ قرار میگیریم و پس از پیمایش دره شیخ علی شاه، به چشمه و سنگچینی هایی که به دست انسان به حالت سکو در آمده بود میرسیم که برخی درختان تنومند در این منطقه شکسته وداخل دره افتاده بودند البته درختان اوکالیپتوس دیگری همچنان سبز و زیبا بودند و چشمه اش هر چند نسبت به سالهای گذشته آب کمتری داشت ولی همچنان خروشان بود.
پس از عبور از این منطقه، در کنار دیوارههای بلندی قرار میگیریم که زیبای خاصی دارند استوار و بلند، انگار برسر دیواره ها مجسمه های است که به مرور زمان به شکل های هندسی مختلفی یا مجسمه هایی به شکل حیوانات در آمده و حیرت کننده است. در مسیر دیواره ها به سمت چپ که می نگری قله زیبای برفخانه (تزرجان) با ارتفاع ۳۹۹۰ متر است که فقط در رگ های آن برف دیده می شود سمت راست قله برفخانه، قلل مرتفع آسمان نما (گاو و گوساله ) و سمت چپ برفخانه، قله منشاد با ارتفاع ۳۸۷۵ متر ارتفاع نیز قابل مشاهده است .
از دیوارها که گذشتم به دره تابستانخانه رسیدیم دره ای زیبا با درختچه هایی از گل سفید، صدای آب طنین انداز، طروات ملموس، صدای پرندگان سکوت را می شکنند. به “چشمه تابستانخانه “رسیدیم تقریبا ساعت ۱۷ بود همنوردان که با همان شیرینی ته بندی کرده بودند گرسنه شده و حال موقع خوردن ناهار بود بعد از خوردن ناهار مجددا استارت صعود را زده و به درهی نجیب رسیدیم با توجه به بارش صبح، قطره های آب از دیواره های دره می چکید درکف دره زیر شن ها صدای آب به گوش می رسید دره نجیب هم سرسبز بود نفسها دوچندان و پیمایش به کندی صورت می پذیرفت . ودر یک مورد برخی از همنوردان دست به سنگ شدند .
باید خاطر نشان کنم در مسیر پیمایش، خاصه دره شیخ علی شاه و دره نجیب زیستگاه نوعی جانور با نام خوکچه هندی است که به وفور در مسیر قابل مشاهده بودند رنگ خوکچه‌های هندی کوهستان شیرکوه قهوه‌ای، با پوشش مویی، شبیه به جوندگانی مانند خرگوش،۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر طول، پاهای کوتاه و بدنی تپل و بدون دم دارند. اما از لحاظ پوشش و تنوع گونه های گیاهی، این کوهستان در نوع خود بی نظیر است. محققین بررسی و اعلام نمودنده اند در یک منطقه ۵۰ هزار هکتاری در کوهستان شیرکوه، ۶۰۰ گونه گیاهی شناسایی شده که این میزان ۸۰ درصد گونه های گیاهی استان یزد را تشکیل می دهد. ناحیه کوهستانی شیرکوه، کوه برفخانه، کوه لاخسر، کوه گارو، کوه هامانه، کوه خونزا و دیگر ارتفاعات استان یزد، مناطقی هستند که بیش از ۳۰۰ گونه گیاهی را در خود جای داده اند.
از دره نجیب با آن همه زیبایی و نفسهای دوچندان گذشتیم و و بر فراز بلندی دیگری از کوهستان قرار گرفتیم . از اینجا تا جانپناه ، در مسیری پاکوب با شیبی ملایم به حالت تراورس حرکت میکنیم در حالی که هوا ابری، خنک و پایان روز دیگری است چشمانداز روستاهای دهبالا، طزرجان ، قله برفخانه، شیرکوه و.. از اینجا به قدری زیباست که در وصف نمیگنجد .عکاسان گروه (آقایان زندی و اسماعیل زاده ) برداشت خاطرات می کردند .
بالاخره به جانپناه میرسیم؛ ساعت ۱۹ است. چهار ساعت با احتساب استراحت، ناهار و پیمایش به طول می انجامد. در ارتفاع ۳۵۵۰ متری قرار داریم و سه جانپناه در این ارتفاع ساخته شده است. دو جانپناه بتونی یکی با ظرفیت ۲۰ نفر و دیگری با ظرفیت ۱۰ نفر ساختهاند که گرمتر و برای شبمانی در زمستان مناسبترند. که گروه های دیگری زودتر از ما آن جانپناه ها را انتخاب کرده و سکنی گزیده بودند .
سومین جانپناه فلزی است با سقفی از پلیت و پشم شیشه که دارای یک سالن و ۲ اتاق مجزا که یکی ۱۲ نفره و دیگری ۲۰ نفر را در خود جا می دهد . متاثر شدم از این که جانپناهای فلزی بسیار کثیف و در هم بود به همت همنوردان خوبم جانپناه ۱۲ نفره را تمیز، و آب جارو کردم زباله ها و دشمنان طبیعت (قوطی های یک بارمصرف ) را جمع آوری کردیم . و حال مکانی خوب و دنج برای شب مانی من و همنوردان خوبم مهیا ست . صحبت ها و طنز پردازی برخی دوستان خستگی را از تن جدا می کند بعد از صرف شام تفریبا ساعت ۲۳ خاموشی زدیم .
ساعت یک بامداد است باران شروع به باریدن کرده ولی خوب می دانم فردا آسمان صاف و سرعت باد بین ۶ یا ۱۰ کیلومتر است و هیچ مشکلی برای صعود به قله نخواهیم داشت .
ساعت ۵ صبح می شود هر چند برخی ها خوب نخوابیدن و ترددها زیاد بود و همنوردان گروه های دیگر در سالن آمد و شد می کردند ولی همه سر ساعت بیدار شدند و همه چیز آماده برای صعود به قله ، از چشمه کنار جان پناه آب برمیداریم برخی همنوردانم کوله های سنگین خود را در جانپناه گذاشتند ساعت ۶ صبح راه قله را در پیش میگیریم.
در ابتدای حرکت از جانپناه به نظر می‌رسد که مسیر باقیمانده تا قله بسیار کوتاه باشد در واقع برای رسیدن به قله باید کوه را دور بزنی و این راه را طولانی میکند. سمت راست مسیر حرکتمان دره ای عمیق وجود داشت دکل های ۲ متری از فلز راهنمای مسیر بودند شاید در زمستان با وجود زیادی برف این دکل ها همچنان سر از برف بیرون دارند و راهنمای خوبی جهت پیمایش صعود زمستانی به قله هستند (( البته ناگفته نماند در طول پیمایش تابلوهایی نصب بود که مسیر صعود به قله را به کوهنوردان نشان می داد )).
ساعت ۸ صبح است و ما پس از یک پیمایش ملایم ۲ ساعته به قله رسیدیم در کنار یک صفحه فلزی به شکل کتابی باز شده که بر صفحه آن نوشته شده بود ((والله خیر حافظا و هو ارحم الراحمین )) و ستون استوانه شکلی که یاد و خاطره کوهنوردی به نام ((زنده یاد شمسی فتح الهی)) را گرامی داشته است .
جانپناه دیگری و یکسری تاسیسات خورشیدی بر قله نمایان است. بر فراز قله که هستی جنوب را که بنگری کویر ابرکوه و سپس جنوب شرقی در نزدیکی شهر مهریز قله سنگی و زیبای “ارنان” همچون کله قندی نمایان است . بعد از استراحت ، برداشت عکس، شوق و هیجان وصف ناپذیر و خوردن یک صبحانه عالی بر قله ۴۰۷۵ متری انرژی مضاعفی به همنوردان می داد به سمت پایین سرازیر میشویم. سرعت برگشت خوب، همه با هم هماهنگ، دسیپرین عالی، همه شاداب، “عزیز یوسفی آواز سر می دهد و همه جواب می دادند ” .
به جانپناهها می رسیم بعد از ۱۵ دقیقه استراحت و برداشت آب همچنان از میان صخرهها و دیوارههای بلند عبور میکنیم. و در کنار چشمه دره شیخ علی شاه ناهار می خوریم و به پایین که میرسیم راننده سیصد متر پایین تر از استخر آب منتظر ماست. /
ساعت ۱۵، روز جمعه، تاریخ ۴/۳/۱۳۹۷ روستای ده بالا را به شهر تفت و سپس به مقصد شیراز ترک کردیم .
در پایان می طلبد از زحمات خالصانهی همه همنوردانم، خاصه جناب آقای عزیز یوسفی به عنوان مسوول فنی و سرقدم تیم، جناب آقای امین خرم به عنوان نفر آخر، سرکار خانم نسیم صادقی و هماهنگی و راهنمایی های مهندس حمیدرضا شمس تقدیر و تشکر نمایم .
مزدک حسینی، هفتم خرداد ماه نودو هفت – انجمن کوهنوردی برنا کوه شیراز
