گزارش برنامه صعود خط الراس اشترانکوه از قله ی سنبران به قله ی گل گل
مشترک با گروه چکاد اصفهان
۱ – مشخصات كلي برنامه :
نام منطقه : ازنا ( اشترانکوه)
ارتفاع مبدا صعود : ۱۷۵۰متر
ارتفاع قله: ۴۱۵۰ متر
مسيرهاي صعود : روستای تیان، روستای کمندان
بهترین مسیر صعود: جبهه شمالی که از روستای تیان آغاز میشود
مسير صعودي برنامه: مسیر رایج از روستای تیان
بهترین زمان صعود: اواخر بهار و اوایل تابستان
تاریخ اجرا : ۳ و۴ شهریور ۱۳۹۶
مدت برنامه : ۲ روز
نحوه اجرا(مستقل یا مشترک) : مشترک با گروه چکاد اصفهان
مبداء حرکت : دروازه تهران
ساعت و تاريخ حركت : ساعت ۷ صبح پنجشنبه ۱۳۹۶/۰۶/۰۳
فاصله تا مقصد از لحاظ زمانی و مسافت : حدود ۲۶۰کیلومتر و حدود ۴ساعت
نحوه دستیابی به منطقه ( وسیله نقلیه عمومی ) : یک دستگاه مینی بوس
۲ – نام مسئولين و اعضاي شركت كننده :
سرپرست : کاظم مارانی
سرقدم: مجید گودرزی
کمیته فنی و عقبدار: مجید نخکار
نویسنده گزارش : زهره حسن پور
راهنما: امیر عباس مصلحی از گروه چکاد
نفرات شرکت کننده : ۱- کاظم مارانی.۲- مجید نخکار. ۳- مجید غلامحسین گودرزی. ۴- محمد مقدسی. ۵-بزرگمهر آقایی. ۶-محسن طاهری.۷- دامون صادقی. ۸- امین علیان مقدم. ۹- مریم تیموری. ۱۰- زهره حسن پور. ۱۱- خدیجه ساعدی. ۱۲-لیلا عرب زاده. ۱۳- راضیه موهبت.
به همراه ۱۵ نفر از گروه چکاد اصفهان
۳ – سيماي جغرافيايي منطقه :
ارتفاعات و نقاط مهم منطقه ( قلل همجوار ، گردنه ها، دره ها و …… با توصیف چشم اندازها ) : اشترانکوه یا به قول محلی‌ها (شترکوه) واقع در استان لرستان، از مرتفع‌ترین رشته کوه‌های زاگرس به حساب می‌آید. این خط الرأس در فاصله تقریبی ۱۸ کیلومتری جنوب غربی شهرستان ازنا تا منطقه کوهستان چقاگرگ در جنوب خط الرأس امتداد می یابد.و یکی از مشکل ترین و فنی ترین خط الراس های ایران بشمار می آید که به طول تقریبی۳۰ کیلومتر (از قله گل گل تا کول جنون) امتداد یافته است. این خط الراس از ۴۲ قله تشکیل شده است که بیش از نیمی از آنها بی نام هستند.
وجه تسمیه : قله‌های هشت گانه بالای چهار هزار متر این رشته کوه که شبیه به کوهان شتر می‌باشند، علت نامگذاری این رشته کوه می‌باشد. وجه تسمیه ی قله سنبران نیز بنا به گویش محلی ها به زبان لری قدیم یعنی سنگ سفت و سخت و بران و وجه تسمیه ی قله گل گل به معنی محل عبور کل یا شکار، قله گل گهر به معنی کله گهر یا بالاسر دریاچه گهر می باشد.(البته نقل قول ها در مورد نام این قله ها متفاوت است)
بررسی توپوگرافی قلل : قلل مهم و مشهور خط الرأس اشترانکوه از شمال به جنوب به ترتیب عبارتند از : کولورید ۳۸۶۶ متر ،گل گل ۴۰۵۰ متر ، گل گهر ۴۰۴۵ متر، کوله لایو ۴۰۶۰ متر، سن بران ۴۱۵۰ متر، میرزایی ۳۸۰۰ متر، فیال سون ۳۸۵۰ متر، مهرجام ۳۸۵۰ متر، پیاره ۳۸۰۰ متر، ازنودر ۳۷۰۰ متر، و کوله جنو ۳۸۵۰ متر که جملگی بر روی این خط الرأس قرار گرفته اند.
قلل اشترانکوه به صورت قوس هایی هستند که در منتهی الیه هر قوس آن برفچال و یا یخچال بزرگی حد فاصله دو قله مهم قرار گرفته است. سراسر جناح های شرقی و غربی اشترانکوه در محاصره دیواره ها و بندهای سنگی بزرگ می باشد که به نسبت می توان از یال های شرقی منطقه به نحو بهتری برای صعود نام برد.
در ارتفاعات اشترانکوه دره‌هایی یخچالی وجود دارد که در اصطلاح محلی به آنها چال می‌گویند. از جمله این چال‌ها می‌توان از چال میشان، چال کبود، چال بران، چال فیالسون، چال شاه تخت، چال پیارو و چال همایون نام برد.
دره گهر رود، دریاچه فوق‌العاده زیبایی را در خود جا داده که به دریاچه گهر شهره است و از مهمترین و زیباترین عناصر طبیعی جبال اشترانکوه به شمار می آید.
روستاهای بیدستانک، تیون، دره تخت و کمندان پای صعود قله های اشترانکوه هستند. از آنجایی که خط الراس اشترانکوه به لحاظ فنی بودن بمراتب خیلی کمتر نسبت به دیگر خط الراس ها پیمایش گردیده است، لذا قله های آن هم کمتر نزد کوهنوردان شناخته شده می باشد و معمولا با نامهای متفاوتی نامیده میشوند.
بهترین زمان برای صعود به خط الرأس اشترانکوه اواخر خرداد ماه تا اواخر تیر ماه می باشد.
وضعیت قلل در زمستان : صعود زمستانی به منطقه اشترانکوه بسیار دشوار و توأم با مشکلات جدی است. حجم سنگین برف در زیر چال کبود و مواجهه با مسیرهای ترکیبی یخ و برف و صخره از ویژگی های زمستان اشترانکوه می باشد.
راه های دسترسی به منطقه: جاده آسفالت تا روستای تیان و جاده خاکی تا قبرستان روستا، مبدا صعود
نام نزديكترين شهر يا روستا : روستای تیان، شهر دربند
نزدیکترین مراکز امدادی و درمانی : پایگاه هلال احمر الیگودرز
نوع پوشش گیاهی و جانوری منطقه : این منطقه در حدود سال ۱۳۴۰ از لحاظ گونه‌های جانوری و گیاهی جزء مناطق حفاظت شده قرار گرفت و در سال ۱۳۴۸ جزء محیط زیست جهانی شناخته شد.
در اشترانکوه پسته کوهی به فراوانی یافت میشود و پوشش گیاهی متنوع آن اعم از گون، ریواس و استپ‌ها در شیب ملایم بعضی نقاط وگل‌های طبیعی و خودرو محل مناسبی برای جانوران ساکن در اشترانکوه است که در آن زاد و ولد کرده و از آنان تغذیه می‌کنند.
از گونه‌های جانوری آن می‌توان به خرس قهوه‌ای، روباه، کفتار، گراز، گرگ خاکستری، بز کوهی، قوچ و از پرندگان می‌توان به عقاب، کبک، جغد، اردک و شاهین اشاره نمود که همگی تحت حفاظت محیط زیست می‌باشند.
منطقه حفاظت شده اشترانکوه در ازنا یکی از مناطق حفاظت شده ایران است که علاوه بر دریاچه گهر، تونل برفی کمندان، پریزکوه، چشمه وقت ساعت و دره اسپر را نیز شامل میشود. این منطقه ۹۸ هزار هکتار وسعت دارد و یکی از مهمترین منابع طبیعی ایران به شمار می‌آید.
۴ – شرح اجراي برنامه :
شرح گزارش :
به نام آفریدگار کوه ها
تیم ۱۳ نفره گروه آرش بنا بر قرار تعیین شده ساعت ۷ در ایستگاه دروازه تهران حاضر شده و پس از سوار شدن بر مینی بوس و آمدن تمامی نفرات ساعت۷:۳۰ به همراه گروه چکاد، اصفهان را به مقصد درود ترک کردیم. در بین راه صبحانه را داخل مینی بوس میل کردیم. حدود ساعت ۱۲ به ایستگاه دربند رسیدیم. از آنجا به طرف روستای سرسبز تیان حرکت کردیم.
حدود ساعت ۱۳ هر دو گروه چکاد و آرش به مبدا صعود که در جوار گورستانی در روستای تیان بود رسیدیم و پس از آماده شدن حرکت خود را از مسیر پاکوب مشخص در هوایی بسیار گرم و آفتابی آغاز کردیم. ح
دود ۱۵ دقیقه بعد توقفی برای گرم کردن و معارفه داشتیم. پس از شنیدن سخنان سرپرستان هردو گروه و خوش آمدگویی با تعیین سرقدمی آقای مصلحی در تیم چکاد ، گروه آرش نیز پشت سر آنان با سرقدمی آقای گودرزی حرکت نمود.
از شیب های ملایم تپه ماهورهای متعددی گذشتیم در حالیکه نمای خط الراس اشتران کوه از دوردست پدیدار می شد و سرپرست قلل اصلی و مسیر صعود را نشان می داد. حدود ساعت ۱۵:۱۵ به دشت مسطح گندمزاری رسیدیم.
پس از گذر از دشت در کنار تخته سنگهایی برای صرف ناهار مختصر توقف نمودیم. در ادامه مسیر به جوی آب هایی رسیدیم که موقتا آبی در آن جریان نداشت.( زیرا آب این جوی ها از طریق لوله ای در بالادست تقسیم می شد).
پیمایش را ادامه داده تا به دره ای رسیدیم و در امتداد آن در سمت چپ حرکت کردیم . در ساعت ۱۶:۳۰در محل لوله آب توقف کرده و از آب خنک و گوارایی که از آن جاری بود بهره بردیم. از آنجا می شد دورنمای پناهگاه سنگی گل گل را دید. به خاطر گرمای طاقت فرسای مسیر طی شده در کنار آب استراحتی کردیم.
در همین حین محیط بانان منطقه را دیدیم که به سمت پایین می رفتند. از تلاش و فعالیتشان تشکر کرده و به یادگار عکسی با آنها گرفتیم.
ساعت ۱۷:۳۰ به پناهگاه اول و چشمه گل گل در ارتفاع ۲۷۴۵ متر رسیدیم. وجود چشمه بسیار سردی در نزدیکی این پناهگاه خستگی از وجودمان بیرون کرد.
جانپناه سنگی گل گل
این پناهگاه ظرفیت حدود ۳۰ نفر را دارا می باشد. معمولا برای صعود به قله درهمین پناهگاه اول چادر می زنند و شب مانی را در این مکان انجام میدهند. اما برای صعود راحت تر و نزدیک تر بودن به قله به دلیل داشتن زمان کافی، برنامه ما این بود که تا پناهگاه دوم چال کبود کوله کشی کنیم. و آنجا شب مانی داشته باشیم که از نظر درجه کوهنوردی سخت تر و فنی تر محسوب میشود. همین آگاهی از سختی مسیر پیش رو باعث شد برخی نفرات دو تیم تصمیم بگیرند کوله های سنگین خود را بار الاغ های افراد محلی کنند که به همین منظور آنجا حضور داشتند.
پس از بارگیری کوله ها در ساعت۱۸:۳۰ در مسیر مالرو مشخص شروع به حرکت کردیم. حدود ساعت ۱۹:۳۰ به ابتدای شیب تند معروف به گرده ماهی در ارتفاع حدود ۳۲۲۰ متر رسیدیم. کم کم خورشید غروب می کرد و هوا هم خنک تر میشد.
تمامی نفرات تیم پر انرژی و با سرگرم شدن به آوازخوانی این شیب نفس گیر را طی می کردند. ساعت ۲۰:۴۵ محل موسوم به سنگ مثقال در ارتفاع ۳۳۴۰ را در تاریکی شب رد کردیم. در بین راه از دور نور هدلامپ هایی مشاهده می شد که متعلق به تیمی از خوزستان بود. آنها در تاریکی شب از مسیر پاکوب منحرف شده بودند، که با کمک راهنمای تیم به پاکوب اصلی رسیدند.
شیب تندگرده ماهی همچنان ادامه داشت. در نهایت حدود ساعت ۲۱:۵۰ بود که نور چراغ های جانپناه چال کبود نمایان شد. کل تیم خوشحال از نزدیک شدن به جانپناه، مسیر کوتاه مسطحی را طی کرده و ساعت ۲۲ شب وارد جانپناه چال کبود شدیم.
جانپناه چال کبود
جانپناه چال کبود در ارتفاع ۳۶۴۵ متری در دره ای قوسی شکل به نام همان چال کبود قرار دارد که تا نزدیکی یکصد متر مانده به آن قابل رویت نمی باشد. این جانپناه مجهز به برق (از طریق انرژی خورشیدی) بود. قسمت پایین آن ظرفیت ۱۰ تا ۱۵ نفر را بیشتر نداشت و قسمت بالا هم تقریبا ۷ نفر. بیشتر نفرات داخل پناهگاه ماندند و بقیه هم در بیرون جانپناه برای شب مانی چادر زدند.
هوا چندان سرد نبود و داخل پناهگاه کاملا گرم و راحت بود. پس از صرف شام و آماده کردن کوله سبک برای فردا همگی به خواب رفتیم.
ساعت ۵ صبح بیدار باش اعلام شد. صبحانه را در جانپناه صرف کردیم. چند نفر از اعضای تیم چکاد در جانپناه ماندند. باقی ۲۵ نفر تیم پس ازآماده شدن همزمان با طلوع آفتاب اقدام به گرم کردن نمودیم. ساعت ۶:۴۰ دقیقه به سمت قله سنبران حرکت کردیم.
مسیرسمت چپ که ازجانپناه جدا می شد به سمت قله سن بران بود و مسیر سمت راست به سمت قله گل گل، که توسط آقای نصر سرپرست تیم چکاد نشان داده و عنوان شد که احتمال زیاد مسیر برگشتمان از سمت گل گل است.
پاکوب مشخص بود و در ابتدا شیب بسیار ملایم. پس از یکساعت پیمایش از شیبهای تند بر روی خط الراس که به سمت راست می رود حرکتمان را ادامه دادیم. مسیرحرکت تیغه ای و سنگلاخی بود.
در نهایت ساعت ۹ صبح همگی پا بر قله با شکوه سنبران در ارتفاع ۴۱۵۰متر نهادیم. چشم انداز فوق العاده ای را پیش روی خود داشتیم، خط الراس زیبای منتهی به قله کول جنو در شرق و خط الراس منتهی به قله گل گل در سمت غرب، دورنمای فیروزه ای دریاچه گهر که همچون نگینی در جنوب این خط الراس خود نمایی میکرد لذت این صعود رو دو چندان کرده بود.
در افق های جنوبی قلل قالی کوه و کزنستون دیده می شد و در غرب قله های پریزکوه با سوزنی ها و برج هایشان.
پس از حدود ۲۰ دقیقه توقف روی قله وگرفتن عکس های یادگاری همراه تیم چکاد، به سمت خط الراس منتهی به گل گل حرکت کردیم. از تیغه های پر شیب عبور کردیم.
نفرات تیم با حمایت یکدیگر از مسیرهای دست به سنگ عبور می کردند. ساعت ۱۰:۴۰بر روی بلندایی قرار گرفتیم که قله فرعی کوله لایو نام داشت. توقفی کوتاه کرده و پس از گرفتن عکس به سمت قله گل گهر حرکت کردیم.
پس از طی مسیری ریزشی و دست به سنگ در ساعت ۱۱:۴۵ بر فراز قله گل گهر در ارتفاع ۴۰۴۵ قرار گرفتیم که تابلوی اسم آن کاملا پاک شده بود.همچنان دور نمای دریاچه گهر انرژی بخش بود. به علت کمبود زمان امکان توقف همه ی تیم روی قله و گرفتن عکس دسته جمعی نبود. سریع آنجا را ترک کرده و حرکت کردیم. در تمام طول مسیر یخچال چال کبود در سمت راست ما قرار داشت و دریاچه گهر با دورنمای زیبایش در سمت چپ ما که در زیر آسمان فیروزه ای جلوه ای خاص داشت.
تابش خورشید در این ساعات شدت یافته بود. آب همراه برخی نفرات تیم رو به اتمام بود و نگرانی از کمبود زمان برای برگشت باعث شده بود که به دنبال راهی نزدیکتر برای رسیدن به جانپناه شویم. اما راهی نبود جز مسیر قله ی گل گل.
ساعت ۱۲:۳۵ از قله ی گل ریزان هم عبور کرده و به ابتدای محل سیم بوکسل قیف منتهی به دریاچه گهر رسیدیم. توقف کردیم تا باقی نفرات هم رسیدند. سپس با احتیاط از روی این تیغه هم گذشتیم.
ساعت ۱۴:۰۰ بر بلندای قله ی گل گل قرار گرفته و خوشحال و سرمست از رسیدن به آخرین قله بر فراز آن به یادگار عکس گرفتیم.
از دامنه های پرشیب و طولانی گل گل به سمت چال کبود فرود آمدیم. ساعت ۱۵:۳۰ به جانپناه چال کبود رسیدیم. به علت طولانی بودن مسیر برگشت به تصمیم سرپرست خیلی سریع وسایل خود را جمع کرده و ساعت ۱۶ کوله بردوش به سرعت مسیر فرود به چشمه گل گل را در پیش گرفتیم تا در آنجا برای استراحت و ناهار توقف کنیم.
در قسمتی از مسیر به سمت چشمه از پاکوب اصلی خارج و از سمت چپ به طرف چشمه حرکت کردیم که در جاهایی با گون و خار مواجه شدیم.ساعت ۱۸ به چشمه گل گل رسیدیم. پس از ۱ ساعت توقف و صرف ناهار از تیم چکاد خداحافظی کرده و به سمت روستا حرکت نمودیم. ساعت ۲۱:۴۵ شب به روستا رسیده و سوار بر مینی بوس راهی شدیم. ساعت ۳ صبح همگی سلامت به اصفهان بازگشتیم.
وضعیت راه پاکوب یا مالرو : پاکوب مشخص تا چال کبود با وجود مسیر ها و مالروهای بسیاری که بیشتر آنها مربوط به دام است.( باید سعی کنیم درپاکوب قوی حرکت کنیم و در صورت خارج شدن از مسیر اصلی، باید نیش خار گون هایی که مسیر را پوشانده اند را تحمل کنیم! )
آب و هوای زمان اجرا : صاف، آفتابی و نسبتا گرم
محل های مناسب شب مانی و کمپ و بیتوته ها : جانپناه کنار چشمه گل گل (ارتفاع ۲۷۴۵ متر)، که حدود ۳۰نفر ظرفیت دارد همچنین جانپناه کوچکتری در کنار آن که قدیمی و قابل استفاده می باشد. و جانپناه چال کبود ( ارتفاع ۳۶۴۵ متر) مجهز به برق (از طریق انرژی خورشیدی) با گنجایش تقریبا ۱۵ نفر.
منابع دسترسی به آب ( چشمه ها ، رودخانه ها ،دریاچه ،برکه و … ) : جوی آب های جاری قبل از دره که دائمی نیستند، لوله آب کنار دره قبل از گل گل، چشمه گل گل
آموزشهای انجام شده در طول برنامه توسط سرپرست يا مسئول فني : آموزش های عمومی کوهپیمایی و در برخی مسیرهای دست به سنگ نحوه ی گرفتن گیره ها .
امکان تهیه غذا از محل : در روستای تیان امکان خرید فراهم بود
۵ – كروكي مسير و وضعيت منطقه :
نقشه مسیر جاده ازنا – دربند – تیان
نقشه مسیر صعود تا قله سنبران
خط چین قرمز: مسیر صعود تا سنبران، خط چین آبی: مسیر پیمایش خط الراس، خط چین سیاه: مسیر برگشت
۶ – وضعيت گروه :
شناخت نقاط ضعف یا قوت برنامه و گروه : تعداد نفرات زیاد در مسیر خط الراس و دست به سنگ ها باعث کند شدن حرکت می شد. و عدم انسجام در مسیر برگشت از نقاط ضعف این برنامه بود. توان و انرژی بالای نفرات، همراهی راهنما و سرپرستان با تجربه در گروه از نقاط مثبت این برنامه به شمار می رفت.
کمبود وسایل و تجهیزات فردی یا گروهی : نبود دستگاه جی پی اس
وضعیت روانی و روحیه افراد گروه در طول برنامه : بسیار عالی
پیشنهادات و انتقادات برنامه : بهتر است این گونه برنامه های پیمایش خط الراس و مسیر های دست به سنگ با تعداد نفرات کمتر اجرا شود.
۷ – تذکرات و نکات سودمند برنامه :
وسایل شخصی مورد نیاز مهم : کفش مناسب کوهنوردی، بادگیر، وسایل محافظت از آفتاب شامل کلاه آفتابی، کرم ضد آفتاب، عینک آفتابی، باتوم، طناب انفرادی، هدلامپ، کوله قله، و …
وسایل گروهی مورد نیاز : جی پی اس ،جعبه کمک های اولیه و بی سیم
معرفی راهنمای محلی ( تلفن _ آدرس ) : آقای جوانمردی مسئول خانه کوهنوردان دانش تیان، شماره تماس : ۰۶۶۶۴۹۸۳۶۴۰
امکان آنتن دهی موبایل: در بیشتر جاهای مسیر صعود و نیز در پناهگاه گل گل و جانپناه چال کبود آنتن دهی موبایل وجود داشت.
امکان استفاده از باربران محلی: باربران در مسیر چشمه گل گل و در محل چشمه حضور داشتند.
*توجه: متراژ تمامی ارتفاعات، برگرفته از اطلاعات آماری اشترانکوه و سایر گزارشات ثبت شده در فضای اینترنت می باشد و هیچکدام توسط تیم اندازه گیری و ثبت نشده است.
