بیماری کوه گرفتگی حاد Acute mountain sickness چیست و راه های درمان آن کدام است؟
علایم اولیه:
سردرد؛ سستی فوق العاده؛ خواب آلودگی؛ احساس سرما؛ تهوع؛ استفراغ؛ پریدگی رنگ صورت؛ تنگی نفس و سیانوز
در مرحله بعدی:
برافروختگی صورت؛ تحریک پذیری؛ اشکال در تمرکز حواس؛ سرگیجه؛ طنین گوش؛ اختلالات بینائی ( گاه خونریزی شبکیه ) اختلالات شنوائی؛ بی اشتهائی؛ بی خوابی؛
شدت تنگ نفس و ضعف عمومی هنگام حرکت؛ سر درد شدید ( مربوط به ادم مغزی )؛ تپش قلب؛ تنفس نامنظم و کاهش وزن
انجام تنفس عمیق در فواصل معین می تواند؛ علائم را بهبود بخشد.
در اکثر افراد این علائم ظرف ۴۸ – ۲۴ ساعت از بین می رود. اما در بعضی موارد ممکن است علائم بصورت شدید و مقاوم باقی بماند تا آن حد که شخص مجبور به مراجعت به منطقه کم ارتفاع شود.
مصرف اکسیژن غالبا علائم حاد کوه گرفتگی را مرتفع می کند.
تدابیر پیشگیری عبارتند از:
استراحت و خواب کافی در روز قبل از حرکت
مصرف غذای سبک و پر انرژی
پرهیز از مصرف الکل و توتون
جلوگیری از حرکات فیزیکی غیر لازم در طول سفر
خیز ریوی حاد ناشی از ارتفاع زیاد
Acute pulmonary edema:
این عارضه خطر ناک معمولا در ارتفاعات بالاتر از ۴۰۰۰ متر دیده می شود.
اولین آثار ریوی ۶ – ۳۶ ساعت پس از رسیدن به منطقه مرتفع ظاهر می شود و شامل موارد زیر است:
سرفه های خشک
تنگی نفس هنگام استراحت
سنگینی و فشار بر قفسه صدری
خس خس سی
شناخت علائم اولیه هر چه زودتر بیمار را قادر می سازد که قبل از ادم شدید و ناتوان کننده ریوی به تنهائی یا با کمک دیگران به ارتفاع پائین تر برگردد.
برگشت سریع به ارتفاعی حتی ۱۰۰۰– ۵۰۰ متر پائین تر ممکن است علائم را بهبود بخشد.
درمان :
استراحت در بستر به حالت نیمه نشسته
تجویز اکسیژن با ماسک به میزان ۶ – ۸ لیتر در دقیقه به مدت ۱۵ – ۲۰ دقیقه
پس از آن میزان اکسیژن کاهش یابد تا زمانی که بیمار بهبود یابد یا بتوان او را به ارتفاع پائین تر نقل مکان داد.