عضو هیات علمی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور گفت: زنگ‌های خطری به صدا در آمده تا به گوش باشیم که با توسعه واحدهایی که آنچنان هم در وضعیت صنعت و اشتغال استان تحولی ایجاد نمی‌کنند، سرمایه‌های طبیعی استان را به نابودی نکشانیم.
علی‌اصغر نوروزی در گفتگو با خبرنگار بام نیوز، با اشاره به چشم‌اندازهای طبیعی و ظرفیت عرصه‌های گردشگری استان، گردشگری را یکی از ارکان توسعه در سند چشم‌انداز توسعه استان عنوان کرد.
مدیر پژوهشگاه میراث فرهنگی استان با اشاره به گسترش نیافتن صنعت و کشاورزی در استان علی‌رغم فراهم بودن شرایط مطلوب در استان، افزود: در گذشته این استان به عنوان قطب دامپروری معرفی شد، این در حالی است که متاسفانه با وجود سابقه چند هزار ساله دامپروری در استان و شرایط بسیار مطلوب منطقه برای پرورش دام، پیشرفت‌های مطلوبی در این زمینه حاصل نشد و اکنون توسعه گردشگری استان در دستور کار قرار گرفته است.
نوروزی با تاکید بر لزوم توسعه و مدیریت گردشگری در استان، خاطرنشان کرد: هرچند به‌جز بناهای تاریخی، از لحاظ خلق فضاهای مدرن شهری در استان اتفاق خاصی برای جذب گردشگر رخ نداده است، اما پتانسیل‌های طبیعی متنوعی در حوزه گردشگری استان وجود دارند که می‌توانند متضمن رشد و توسعه صنعت طبیعت‌گردی در چهارمحال و بختیاری باشند.
هیچکدام از ادارات، دغدغه حفظ پتانسیل‌های استان را ندارند
وی با انتقاد از اینکه هیچ کدام از ادارات استان دغدغه حفظ این پتانسیل‌ها را ندارند، تصریح کرد: بر همین اساس عرصه‌های طبیعی هر روز آماج حملات و تغییر و تحولاتی هستند که اگر ادامه داشته باشند به زودی تمام این سرمایه‌ها از دست می‌روند.
نوروزی عوامل انسانی را از عوامل اصلی تخریب عرصه‌های طبیعی دانست و گفت: ارگان‌های دولتی بیش از عامه مردم در تخریب عرصه‌های طبیعی نقش دارند، چراکه اگر اشخاص تخلفی در این زمینه مرتکب شوند با آنان برخورد جدی می‌شود اما ارگان‌ها نه کنترل می‌شوند نه تاوان پس می‌دهند.
وی با نامطلوب ارزیابی کردن فعالیت منابع طبیعی در راستای حفظ منابع طبیعی استان، اظهار کرد: نه تنها منابع طبیعی، بلکه هیچکدام از اداراتی که متولی صدور مجوز فعالیت‌های انسانی در استان هستند نیز مسئولانه و با مدیریت در این زمینه عمل نمی‌کنند.
نوروزی به چشم‌اندازهای طبیعی و هوای لطیف استان اشاره و خاطرنشان کرد: در حال حاضر استان‌های همجوار از لحاظ آلودگی هوا در وضعیت نامطلوبی هستند به طوری که اهواز به علت وجود ریزگردها آلوده‌ترین شهر جهان و اصفهان از آلوده‌ترین شهرهای کشور است.
عضو هیئت علمی میراث فرهنگی هوای لطیف چهارمحال و بختیاری را یکی از سرمایه‌های استان برشمرد و اظهار کرد: با توجه به آلودگی هوا در استان‌های همسایه، هوای لطیف در کنار عرصه‌های بکر این استان یک سرمایه تلقی می‌شود.
نه کسی برای حفظ عرصه‌های طبیعی استان تلاش می‌کند و نه دغدغه‌ای برای نابودی آن دارد
نوروزی با تاکید بر ضرورت حفظ جاذبه‌های طبیعی استان، افزود: اهمیت جاذبه‌هایی طبیعی چون تالاب چغاخور، تالاب گندمان، منطقه سبزکوه و یا تنگ صیاد در استان کمتر از زاینده‌رود برای اصفهان نیست، این در حالی است که استان همجوار برای حیات زاینده رود مبارزه می‌کند اما در چهارمحال و بختیاری نه کسی برای حفظ این عرصه‌های ارزشمند تلاش می‌کند و نه دغدغه‌ای برای نابودی آن دارد.
وی به نقش واحدهای صنعتی در تخریب منابع طبیعی استان اشاره و تصریح کرد: بخش دولتی با صدور مجوز احداث واحدهای آلاینده یا واحدهای صنایع ساختمانی همچون سنگ شکن‌ها و معادن، بدون در نظر گرفتن هیچ‌گونه استراتژی در زمینه حفاظت از چشم اندازهای طبیعی، کل این سرمایه‌ی استان را با مخاطره جدی روبرو کرده است.
مدیر پژوهشگاه میراث فرهنگی استان از تالاب چغاخور به عنوان نگین فیروزه‌ای زاگرس یاد کرد و افزود: اداره کل معادن و فلزات استان ده‌ها مجوز اکتشاف سنگ‌های ساختمانی و تزیینی و کارگاه‌های سنگ شکن را در محدوده این تالاب صادر کرده است که هر چند این طرح‌ها در مرحله اکتشاف هستند ولی با فشاری که مالکان وارد می‌کنند به زودی مجوز احداث نیز صادر خواهد شد.
نوروزی با تاکید بر لزوم تمرکز کارگاه‌های سنگ شکن و معادن در قطب‌های خاص مانند قطب صنعتی، خاطرنشان کرد: در اینکه این کارگاه‌ها در اشتغالزایی موثر بوده و استان به این مصالح نیاز دارد شکی نیست اما باید مدیریت استان استراتژی کار خود را مشخص کند که آیا به عنوان مثال در منطقه چغاخور از طریق توسعه گردشگری و طبیت‌گردی می‌خواهیم اشتغالزایی کنیم یا از طریق توسعه معادن، که این دو با هم در تناقض هستند و طبق بیانات فلاسفه اجتماع نقیضین محال است!
صیانت از میراث طبیعی استان نیازمند اصلاح قوانین و مقررات است
وی با تاکید بر ضرورت اصلاح قوانین و مقررات در راستای صیانت از میراث طبیعی استان، تصریح کرد: درسال‌های گذشته با پیگیری‌های انجام شده از طریق میراث فرهنگی استان، کمیته‌ای تحت عنوان حفظ سیما و منظر متشکل از دستگاه‌های متولی صدور مجوزهای احداث تشکیل شد که هرکدام سیاست خود را اعلام کردند و در این راستا آئین‌نامه‌ای تدوین شد اما متاسفانه این آئین‌نامه نیز از طریق استانداری به دستگاه‌های مربوطه ابلاغ نشد.
نوروزی با بیان اینکه تالاب چغاخور جزء تالاب‌های بین‌المللی است، خاطرنشان کرد: این تالاب یک منطقه نمونه گردشگری و یک چشم‌انداز طبیعی بی‌نظیر در کشور است و همین جذابیت یک سرمایه عالی برای استان تلقی می‌شود که اگر در حوزه گردشگری سرمایه‌گذاری در این عرصه خوب مدیریت نشود به یک آفت تبدیل می‌شود.
وی ادامه داد: هجوم بخش خصوصی برای احداث ویلا و مکان‌های اقامتی خصوصی به زودی چشم‌انداز این منطقه را به سنگ و سیمان و شیروانی تبدیل می‌کند و همچنین به محاصره معادن و کارگاه‌های تولید شن و ماسه و بتون درمی‌آورد.
به گفته وی، اگر فکری به حال عرصه‌های طبیعی استان که سرمایه‌های ما در راستای توسعه صنعت گردشگری هستند نشود، یک دهه هم طول نخواهد کشید تا همه نابود شوند.
نابودی عرصه‌های طبیعی سلامت مردم استان را به خطر می‌اندازد
نوروزی با بیان اینکه با نابودی عرصه‌های طبیعی سلامت مردم نیز به خطر می‌افتد، تصریح کرد: مرغزار شهرکرد و یا بیشه گندمان که در گذشته تفرجگاه مردم و از کانون‌های طبیعی زیبای منطقه بودند اکنون تبدیل به یکی از کانون‌های ایجاد آلودگی و ریزگردها شده است.
عضو هیئت علمی میراث فرهنگی افزود: چرا تصویب طرح جامع توسعه استان ۲۰ سال طول می‌کشد و بعد از تصویب به بایگانی فرستاده می‌شود؟ چرا کاربری‌ها به پهنه‌های مصوب هدایت نمی‌شوند؟ چرا کمیته حفظ سیما و منظر شهری یک جلسه هم تشکیل نشده است؟ در فقدان چنین نقشه‌ی راهی، رشد باری به هر جهت مثل محو گندم‌زار در انبوه علف‌های هرز خواهد بود.
وی توسعه چهارمحال و بختیاری را متضمن تداوم حیات اقتصادی و اجتماعی استان دانست و گفت: استان چهارمحال و بختیاری یکی از کوچک‌ترین استان‌های کشور است اما از تراکم جمعیت بالایی برخوردار است، بر همین اساس منابع طبیعی این استان به علت نزدیکی مراکز جمعیتی و واحدهای تولیدی با مخاطرات جدی روبروست و اگر درست مدیریت نشود علاوه بر از دست رفتن سریع توانمندی‌ها و جذابیت‌های سرمایه‌گذاری استان، در کوتاه مدت در معرض بحران‌های زیست محیطی نیز قرار خواهد گرفت.
مدیر پژوهشگاه میراث فرهنگی استان افزود: این‌ها همه زنگ‌های خطری است که به صدا در آمده تا به گوش باشیم که با توسعه واحدهایی که آنچنان هم در وضعیت صنعت و اشتغال استان تحولی ایجاد نمی‌کنند، این خطر را به جان نخریم.
نوروزی در پایان ابراز امیدواری کرد که مدیریت ارشد استان با آسیب‌شناسی و اهتمام به تدوین چشم‌انداز استان در بلندمدت و مدیریت طرح‌های کوتاه‌مدت خط پایان پررنگی بر اقدامات بی‌برنامه و خطرناکی باشد که متاسفانه در همه عرصه‌ها آینده چهارمحال و بختیاری را تهدید می‌کند.
گفت‌وگو از زهرا شاهینی خبرنگار بام نیوز منطقه‌ی چهارمحال و بختیاری
