سعیده هاشمی: ابراهیم بیرامیان یکی از بنیانگذاران غارنوردی در تبریز است و مربیان زیادی را به این عرصه معرفی کرده است. او از معدود انسان‌هایی است که با کمال خضوع و فروتنی از افتخاراتش سخن می‌گوید و کاشف چندین غار در سطح ملی و بین‌المللی است.
بیرامیان، تمام فعالیت‌های خود را بر مبنای علاقه بنا نهاده و تمام بی‌توجهی‌ها و بی‌انصافی‌هایی که در حقش شده را با عشقی که به کارش دارد، نادیده می‌گیرد.
در ادامه مشروح گفت‌وگوی صمیمانه ما با این شکافنده غارها تقدیم حضور می‌شود تا با مشکلات، آرزوها و اهداف او بیشتر آشنا شویم:
در ابتدا بفرمایید از چه زمانی و چگونه به غارنوردی علاقمند شدید؟
من از زمانی که به یاد دارم کوهنوردی می‌کردم و قبل از غارنوردی در رشته‌های دیواره‌نوردی و سنگنوردی فعالیت داشتم. من از سال ۸۳ دوره کارآموزی خود را زیر نظر استاد صمدیان سپری کردم به صورت حرفه‌ای زیر نظر مربیان فدی نادر و جانی تواک از سال ۸۷ این رشته را ادامه دادم.
در واقع در دوره‌ای که سال ۸۷ با حضور ۱۴ مربی خارجی در تهران برگزار گردید، من با جذابیت‌های غارنوردی آشنا شدم. این رشته دنیایی متفاوت را به روی من گشود، دنیایی که با تجربه‌های قبلی‌ام در کوهنوردی، سنگنوردی و دیواره‌نوردی فاصله زیادی داشت.
جذابیت‌هایی که در زیر زمین و در غارها وجود دارند در روی زمین نیستند و من به همین دلیل جذب این رشته شدم و در حال حاضر فقط پروژه‌های اکتشافی را انجام می‌دهم و به دنبال ناشناخته‌ها می‌روم.
رشته غارنوردی را به افرادی که با آن آشنایی ندارند چگونه معرفی می‌کنید؟
شاید در کوهنوردی و یا سنگنوردی مسیرها مشخص شده و تکراری باشند ولی در غارنوردی این‌گونه نیست و هر لحظه هیجان و استرس را می‌توان تجربه کرد. من به کسانی که دوست دارند چیزهای جدید و متفاوت را تجربه کنند و به دنبال ناشناخته‌ها و هیجان هستند، غارنوردی را پیشنهاد می‌دهم.
سختی‌های این رشته چیست؟
اولا این رشته کمی گران است و مکان مشخص و ثابتی ندارد، باید به شهرهای مختلف سفر کرد همچنین هزینه‌های اکتشاف‌های برون‌مرزی هم خیلی زیاد است. علاوه بر این با وجود اینکه ما ۴۲ غار در استان داریم، مکان آموزشی مناسب غارنوردی نداریم و تعداد معدودی از مربیان از وجود آنها اطلاع دارند.
چه چیزی در غارنوردی برای شما جذابیت دارد که شما را تا این حد به این رشته علاقه‌مند کرده است؟
من اکثرا به اکتشاف غارها علاقمند هستم و دلیل آن لحظه‌ای است که به عنوان اولین انسان در نقطه‌ای قدم گذاشته‌ام که در روی کره زمین پای هیچ انسانی به آنجا نرسیده است، من لذت آن لحظه را با هیچ چیزی عوض نمی‌کنم و هرقدر به این دنیای ناشناخته وارد می‌شوم حریص‌تر می‌شوم.
در زمینه اکتشافات و یا اکسپدیشن‌های برون‌مرزی با دیگر کشورها چگونه تعامل می‌کنید؟
معمولا از طریق ایمیل برای شرکت در اکسپدیشن‌ها دعوت‌نامه ارسال می‌نمایند. البته در تمام دنیا غارنوردی به صورت انژیو است و مستقلا فعالیت می‌کند ولی در کشور ما جزو رشته‌های فدراسیون کوهنوردی است. این قضیه برای کشورهای دیگر هم مشکل‌ساز شده است به‌طوریکه هر کشوری که از ما برای اکتشاف یا اکسپدیشن دعوت می‌کند هم به انجمن و هم به فدراسیون ایمیل ارسال می‌کند.
خوشبختانه چون من جزو سازمان UIS یا همان “اتحادیه بین‌المللی غارنوردان جهان” هستم، اگر برنامه‌ای باشد به خود من هم ایمیل می‌فرستند.
اگر مانند دیگر کشورها انجمن غارنوردی به‌طور مستقل به امور این رشته رسیدگی کند، چه مزیت‌هایی خواهد داشت؟
به نظر من در حال حاضر فدراسیون در ایران حرف اول را می‌زند. با اینکه افراد مطرح و با تجربه‌ای در انجمن حضور دارند، اما به شخصه در شرایط کنونی نمی‌توانم طرفدار انجمن باشم، چون از ابتدا طبق اصول پایه‌گذاری نشده است. در واقع انجمن در کلاس‌های آموزشی تجربیات اساتید را انتقال می‌دهد، هزینه‌اش را می‌گیرد ولی مدرک نمی‌دهد.
فدراسیون در قبال هزینه کم و صرف زمان کمتر آموزش و سپس مدرک را می‌دهد و چون سیستم ما مدرک‌گراست و دانستن اصول فنی و تجربه مهم نیست، فدراسیون اهمیت بیشتری دارد.
آیا انجمن غارنوردی با فدراسیون تعامل دارد؟
در واقع دست‌های پشت پرده وجود دارد و این ۲ مجموعه باهم اختلاف دارند. من ۴ سال عضو هیات مدیره انجمن غار و غارشناسی بودم، ۶ سال سرپرست انجمن غار و غارشناسی استان بودم و به عینه شاهد تمام مسائل بودم. برای مثال مدرک بین‌المللی امداد و نجات من از کشور بلغارستان است که در تمام دنیا اعتبار دارد بجز کشور خودمان! و علت آن هم اختلافات داخلی بین انجمن غارنوردان و فدراسیون کوهنوردی است که هر کدام غارنوردی را جزو رشته‌های خود می‌دانند و این مشکلات مانع انجام بسیاری از اقدامات و فعالیت‌هاست.
فدراسیون و یا انجمن برای اکسپدیشن‌ها و یا سفرهای اکتشافی که انجام می‌دهید حمایتی هم می‌کند؟
من تمام این کارها را با هزینه شخصی انجام می‌دهم در حال حاضر تعداد ست‌های من بیشتر از ست‌های هیتت کوهنوردی است. درخواست من صدور مجوزهای لازم برای فعالیت در مناطق خارج از شهر یا استان خود یا برنامه‌های برون‌مرزی است تا از سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف مزاحم فعالیت من نشوند.
برای مثال گاهاً افراد یک منطقه و بومی‌های آنجا به گمان این که برای یافتن گنج به آنجا رفته‌ام به رویم اسلحه یا چاقو کشیده‌اند. اگر اهالی منطقه بدانند کشف یک غار تا چه حد می‌تواند برای آنها و محل زندگی‌اشان مفید باشد چنین رفتارهایی را نمی‌کنند.
اکتشافات بین‌المللی شما در چه کشورهایی بوده است؟
اکتشاف سین کوهل در منطقه جاج لبنان، غار دون در قهرمان ماراش که از کشورهای مختلف حضور داشتند، اکتشاف ۳۲ غار در بزرگترین منطقه جنگلی تگیر ترکیه، شرکت در برنامه اکتشاف بین‌المللی غار بونسکی در کشور بلغارستان و نقشه‌برداری از سخت‌ترین چاه هوای غار بونسکی.
غارنوردی چه خطراتی می‌تواند داشته باشد؟
هر ورزشی می‌تواند خطرناک باشد ولی اگر ایمنی رعایت شود این خطرات پایین‌تر می‌آیند. ایمنی به کار رفته در تجهیزات و تکنیک‌های غارنوردی، از رشته سنگنوردی بالاتر است. چون فضای غار تاریک و بسته است، باید سریع بود و از ابزارها بتوان چشم بسته استفاده کرد.
در چه مواردی غارنوردی به کمک گروه‌های امداد و نجات هلال احمر و یا گروه‌های امدادی دیگر می‌آید؟
اتفاقا ما در کنار آموزش‌های انفرادی غارنوردی، آموزش‌های تیمی امداد و نجات را هم داریم و روش‌های بسیار مطمئن و کارساز برای حمل مصدوم و یا انتقال خود امدادگر را آموزش می‌دهیم. کسی که این آموزش‌ها را می‌بیند به درجه‌ای می‌رسد که می‌تواند به تمام غارها برود.
اخیرا در یکی از حوادثی که در غار بابا احمد چالدران رخ داد شرکت کرده بودم، این عملیات به دلیل وجود گازهای سمی داخل غار و ریزشی و سست بودن داخل غار نیاز به متخصصان غارنورد داشت. (این حادثه در تاریخ سوم بهمن ماه سال ۹۹ روی داده بود و سه نفر افراد غیر متخصص با تجهیزات ابتدایی و غیرتخصصی طبق باور غلط برای یافتن گنج به غار وارد شده بودند که متاسفانه هر سه نفر جان خود را از دست دادند)
با رفتن گروه‌های کوهنوردی و بردن گردشگران به داخل غارها موافق هستید؟
ما ۲ نوع غار داریم؛ توریستی و طبیعی. در غارهای توریستی تا یک محدوده معین امکاناتی فراهم می‌شود که گردشگران و افراد عادی بتوانند از آنها بازدید کنند؛ مانند غارعلیصدر، سهولان، کتله خور و اخیرا نخجیر.
در اروپا ورودی غارهایی که به تازگی کشف شده‌اند علامت و یا درب می‌گذارند که افراد عادی تا اتمام تحقیقات و عملیات اکتشافی داخل آن غار نشوند. در اینجا وقتی گروهی غیرتخصصی اقدام به ورود غارها می‌کنند و عده‌ای را هم با خود می‌برند فقط قصد سودجویی را دارند و اصلا وضعیت اکوسیستمی غار و یا آسیب‌هایی به کف یا دیواره غارها و یا موجودات زنده آنها وارد می‌کنند، مهم نیست.
امروز همین تورها بیشترین آسیب را به غارها می‌زنند. بنده که متخصص این رشته هستم وقتی گروهی را با خود می‌برم اولا می‌دانم از چه مسیرهایی باید عبور کنم که آسیبی به تزئینات و یا شکل اولیه آن مکان وارد نشود و من به هیچ‌کس اجازه نمی‌دهم به سنگ‌های شکسته و یا حتی رسوب‌های غار دست بزنند، چون وقتی که دست انسان و چربی‌های آن به یک «استراکیت» حساس برخورد می‌کند باعث ایجاد رسوب و توقف رشد آن می‌شود. به خصوص در فصل زمستان که فصل خواب زمستانی جانداران غارهاست، رفتن به این مکان‌ها اشتباه محض است.
در برنامه‌هایی که گروه‌های توریستی برای رفتن به غار تدارک می‌بینند، باید از هیات کوهنوردی درخواست یک راهنمای غار را داشته باشند که متاسفانه هیچ الزامی برای این کار نیست.
به نظر شما بزرگترین مانع فعالیت رشته غارنوردی چیست؟
بزرگترین مانع غارنوردی این است که در حال حاضر این رشته سازمان مشخصی ندارد. دنیای غارنوردی غیر از دنیای کوهنوردی و سنگنوردی است و برای خودش یک دانشگاه است و نیاز به سازمان مستقل دارد. در حال حاضر هیات کوهنوردی کمیته‌ای به نام کمیته غارنوردی دارد که مشخص نیست چه اهدافی دارد و تا چه حد می‌تواند به پیشرفت این رشته کمک کند.
انتظار شما از مسوولان دست‌اندر کار چیست؟
انتظار من در مورد خود رشته غارنوردی همانطور که اشاره کردم، بهتر است این رشته مستقل از کوهنوردی و زیر مجموعه‌هایش باشد همچنین من مجموعه‌ای از عکس‌های غارنوردی را دارم که تعداد آنها بیش از ۴۰۰۰ است و تاکنون چندین بار از مسوولان درخواست کرده‌ام که امکان برپایی نمایشگاهی را فراهم بیاورند تا من این مجموعه خاص و منحصر به‌فرد را به نمایش عموم بگذارم، این امر در اصفهان میسر شد ولی متاسفانه تاکنون همکاری‌های لازم برای دایر کردن این نمایشگاه در تبریز انجام نگرفته است.
یقینا در این سال‌ها خاطرات شنیدنی و جذابی از سفرها و اکتشافات خود دارید، یکی از شیرین‌ترین آنها را بفرمایید.
در غار جاج لبنان که منطقه‌ای جنگلی است برای اکتشاف رفته بودیم، من و ۲ مربی لبنانی که قبلا هم مربی من بوده‌اند هم تیمی شدیم در ضمن یکی از مربیان من را خیلی قبول نداشت، در طول اکتشاف به منطقه‌ای رسیدیم که من با ارزیابی وضعیت جغرافیایی و زمین‌شناسی منطقه به این مربی گفتم در آن منطقه (سین کوهل) –اصطلاح غارنوردی- وجود دارد.
مربی با شنیدن نظریه من پوزخندی زد و به راهش ادامه داد که حرکت او در جمع برای من بسیار ناراحت‌کننده بود ولی مربی دیگر حرف من را قبول کرد و چند نفر را همراه من فرستاد تا از آن منطقه فیلم و عکس گرفته و با GPS موقعیت منطقه را تعیین کنیم، من چند نفری را که سر رشته‌ای از سنگنوردی هم نداشتند از مسیر دیگری فرستادم تا به منطقه مورد نظر بیایند و خودم دست به سنگ شدم و از قسمت صعب‌العبور که خطرناک و ترسناک بود پایین رفتم و به دهانه سین کوهل که فرود اولیه‌اش ۸۰ متر بود، رسیدم و تا بقیه افراد برسند فیلم و عکس تهیه کردم و کارهای مستندسازی و توپوگرافی آنها را انجام دادم. در نهایت این سین کوهل با افتخار به اسم ایرانیان ثبت شد.
