موقعیت جغرافیایی: سنبران با ارتفاع۴۱۵۰ متر بلند ترین قله از قلل اشترانکوه در ۵کیلومتری شهر ازنا در شرق لرستان قرار دارد. این رشته کوه از بلندترین رشته کوه های زاگرس میباشد.اشترانکوه از غرب به شهرستان درود.از شمال به شهرستان ناو واز شرق و جنوب به شهرستان الیگودرز محدود میشود.روستاهای بیدستانک.تیون.دره تخت وکمندان مبدا صعودقله های اشترانکوه هستند. رشته کوه بزرگ اشترانکوه واقع در استان لرستان از سمت شمال غربی به جنوب شرقی امتداد یافته است. این خط الراس در فاصله تقریبی ۱۸ کیلومتری جنوب غربی شهرستان ازنا تا منطقه کوهستان چقا گرگ در جنوب خط الراس امتداد می‌یابد.طول خط الراس حدود ۵۵ کیلومتر می باشد.
آب و هوای غیر زمستانه آن سبز و بدون مشکل آب است و دارای رودهای دائمی وپوشش گیاهی وجانوری بسیار متنوع میباشد ،کارشناسان تا کنون بیش از ۶۰۰گونه گیاهی در منطقه حفاظت شده اشترانکوه شناسایی کردند..گفته میشود نام این قله به سبب قله های ۸گانه که هرکدام بلندتر از۴۰۰۰متر میباشدومانند کاروانی از شتر به ردیف قرار گرفته به شترکوه یا اشترانکوه معروف گشته است، همچنین از اشترانکوه به عنوان آلپ ایران نیز یاد میشود
معرفی رشته کوههای استان لرستان :
استان زیبا،سرسبز و تاریخی لرستان در جنوب غربی ایران و در میان قلل برافراشته ی زاگرس میانی واقع شده است دارای دو رشته کوه مهم می باشد:
۱- رشته کوه گرین: رشته کوه گرین یا گری بخشی از مرتفع ترین کوههای زاگرس است که بخط مستقیم از بیستون تا کارون، یعنی از شمال غربی به جنوب شرق کشیده شده و اشترانکوه دنباله این کوه است . طول سراسری آن نزدیک به ۱۸۰ کیلومتر است . رشته کوه گرین در شهرستان بروجرد واقع است.
۲- رشته کوه اشترانکوه: رشته کوهی به طول تقریبی ۵۰ کیلومتر که در شرق استان لرستان قرار دارد، و یکی ا زبلندترین رشته کوههای زاگرس است . اشترانکوه از غرب به شهرستان دورود، از شمال به شهرستان ازنا و از شرق وجنوب به الیگودرز محدود می شود. بلندترین قله این رشته کوه به نام سن بران ۴۱۰۰ متر بلندا دارد و مرتفع ترین نقطه استان لرستان است. این رشته کوه سرچشمه یکی از سرشاخه ها رود دز به نام ماربره است که در دوره کوهزایی جدید ایجاد شده است. این کوه از جمله کوههای جوان میباشد که در حدود ۳۰ میلیون سال پیش ایجاد شده است. یخچالهای طبیعی و دائمی، دره های ژرف وطولانی ،رودهای دائمی ، پوشش گیاهی و جانوری بسیار متنوع،روستاهای کوهپایه ای از جمله ویژگی های اشترانکوه می باشد که به سبب بلندی در شعاع ۱۰۰ کیلومتری به خوبی پیدا است. گفته می شود نام آن به دلیل وجود قله های ۸ گانه که هرکدام بلندتر از ۴۰۰۰ متر می باشد و مانند کاروانی از شتر به ردیف قرار گرفته، به اشترانکوه یا شتر کوه معروف گشته است. در ارتفاعات اشترانکوه دره هایی یخچالی وجود دارد که در اصطلاح محلی به آنها چال می گویند. از جمله این چال ها میتوان به چال میشان، چال کبود و چال بران اشاره کرد. مسیر های بهمن گیر در تابستان عمدتا به شن اسکی های پر شیبی تبدیل میشوند که در جای خود با خطر ریزش سنگ و سقوط همراهند بلند ترین قله این مجموعه بی نظیر سن بران و فنی ترین آن کل جنو میباشد .
این رشته کوه در حدود سال ۱۳۴۰ از لحاظ گونه های جانوری و گیاهی جزء مناطق حفاظت شده قرار گرفت و در سال ۱۳۸۴ بعنوان میراث طبیعی جهانی توسط سازمان یونسکو به ثبت رسید. از گونه های جانوری آن می توان به خرس قهوه ای، روباه ،کفتار، گراز، گرگ خاکستری، بز کوهی ،قوچ و از پرندگان میتوان به عقاب، کبک، جغد، اردک و شاهین اشاره نمود که همگی تحت حفاظت محیط زیست می باشند.
دریاچه گهر به عنوان یکی از دریاچه های بکر و زیبای آب شیرین ایران در میان رشته کوههای زاگرس و در دامنه اشترانکوه واقع شده . این دریاچه از ذوب برف های اشترانکوه و انباشت آب آن در پشت سد که از ریزش کوه پدید آمده تشکیل شده است. دریاچه گهر که دارای لقب نگین اشترانکوه است از زیباترین دریاچه های کوهستانی ایران است که در ۳۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر درود واقع شده است و همچون نگینی در مرکز منطقه حفاظت شده اشترانکوه در ارتفاع ۲۳۵۰ متری از سطح دریای آزاد قرار گرفته است.
قلل مهم و مشهور خط الراس اشترانکوه از شمال به جنوب به ترتيب عبارتند از:
کولوريد ۳۸۶۶ متر، پل پازن پير ۳۸۵۰ متر، گل گل ۴۰۵۰ متر، گل گهر ۳۹۵۰ متر، کوله لايو ۴۰۷۰ متر، سن بران ۴۱۵۰ متر، ميرزايي ۳۸۰۰ متر، فيالستون ۳۸۵۰ متر، مهرجمال ۳۸۵۰ متر، پياره ۳۸۰۰ متر، ازنودر ۳۷۰۰ متر، و کوله جنون ۳۸۵۰ متر که جملگي بر روي اين خط الراس قرار گرفته‌اند. قلل اشترانکوه به صورت قوس‌هايي هستند که در منتهي اليه هر قوس آن برفچال و يا يخچال بزرگي حد فاصل دو قله مهم قرار گرفته است. سراسر جناح‌هاي شرقي و غربي اشترانکوه در محاصره ديواره‌ها و بندهاي سنگي بزرگ ميباشد که به نسبت مي‌توان از يال‌هاي شرقي منطقه به نحو بهتري براي صعود نام برد.وجود يخچال بزرگ چال کبود در حد فاصل دو قله گل گل و چال کبود به علاوه درياچه‌هاي گهر بزرگ و گهر کوچک در جناح غربي قله از مهمترين و زيباترين عناصر طبيعي جبال اشترانکوه محسوب مي‌گردند.
تاریخ اجرای برنامه : ۹/۱۱/۹۴
خورشيد باش تا اگر خواستي بر كسي نتابي نتواني (زرتشت).
سرپرست: خسرو حمصی
مربی : سمیرا عباسی
همنوردان این برنامه :
آقایان : حسین محمدی ، امین احمدی ، مسعود توکلی
بانوان : طیبه شیرازی ، سمیرا عباسی ، رویا قدیمی
تیمی هایی که قصد صعود به قلل اشترانکوه را دارند باید حتما از قبل تمریناتی و یا صعود هایی جهت آمادگی بیشتر داشته باشند .
بعد از گرفتن وضعیت هوا و هماهنگیهای لازم ، ساعت ۴ صبح روز جمعه بوسیله یک دستگاه مینی بوس به سمت ایستگاه دربند ، روستای دربند و روستای تیون در شهرستان دورود براه افتادیم روستای تیون محل شروع کوهنوردی می باشد این روستا از سمت دورود حدود ۳۰ کیلومتر فاصله دارد و از سمت ازنا حدود ۱۵ کیلومتر می باشد که جاده آن از مسیر جاده اصلی مشخص می باشد این روستا بین دو شهرستان دورود و ازنا قرار دارد. ساعت ۵٫۴۰ به روستا رسیده و پس از پوشیدن لباس مناسب با امیدپیروزی صعود سنگین خود را آغاز نمودیم. با سرقدمی آقای حمصی وعقب داری آقای محمدی از طریق مسیر پاکوب مشخص به سوی جنوب غرب از ده خارج می‌شویم
بعد از اولین شیب زمین سفید پوش و برف سفت بود ، سپس به منطقه کشاورزی که ابتدای برف کوبی بود رسیدیم .
از سربالایی تپه ماهورها می‌گذریم.
باد شروع به وزیدن کرد، در حالی که نمای خط الراس اشترانکوه از دوردستها پدیدار می‌گردد و ما رفته رفته به آن نزدیکتر می‌شویم، از قسمتی از مسیر که پاکوب قله میرزایی از چشمه گل کل جدا می شود بسمت انتهای گرده ماهی حرکت می کنیم
زیرا این مسیر نزدیک تر است و طبق پیش بینی های سرپرست آب به مقدار کافی همراه داشتیم، گرده ماهی شیب تند و نفسگیری دارد و پوشیده از برف انبوه بود . بدلیل بهمن گیر بودن منطقه و اینکه یکی از کوهنوردان دورود سال گذشته در این منطقه دچار حادثه شده بود همچنین برف تازه و سنگین به تازگی در منطقه باریده بود به صلاحدید سرپرست برنامه ،جانپناه گل گل نرفتیم از اواسط گرده ماهی بدلیل سفت بودن برف کرامپون پوشیدیم ، از روی یال روبرو جانپناه میله نشانه چشمه گل گل دیده می شد که تقریبا یک متری زیر برف قرار داشت .بعد از مدتی کوهپیمایی در محلی به نام سنگ مثقال که سنگی بزرگ است چند دقیقه ای استراحت کردیم سپسبه سمت منطقه چال کبود راه افتادیم باد همچنان می وزید و برف زیادی در منطقه نشسته بودبخاطر جلوگیری از خستگی و صرف انرژی هر چند دقیقه یک نفر برفکوبی می کرد .
ابتدای مسیررا از دامنه کوه به سمت جنوب شرقی که دارای حجم زیادی از برف بود عبور کرده و سپس روی یالی با شیب نسبتا تند که به چال کبود منتهی میشد و دو طرف آن یخچال بود سوار شدیم و بسمت بالا حرکت کردیم . حجم سنگین برف در زیر چال کبود و مواجهه با مسیرهای ترکیبی یخ و برف و صخره از ویژگی‌های زمستان اشترانکوه میباشد.
وارد دره قوسی شکل چال کبود شدیم که ابهت و عظمت قله و یخچال های آن بیشتر خودنمایی می کرد اکنون شدت باد به حدی رسیده بود که جای پای برف کوبی شده توسط افراد جلویی بلا فاصله با برف پوشیده و پر می شد.
ساعت ۱۳٫۲۰ به جانپناه چال کبود ( ارتفاع ۳۷۰۰) رسیدیم. جلوی درب ورودی جانپناه پر از برف بود که با کنار زدن برف ها در جانپناه را باز کردیم و داخل جانپناه رفتیم خوشبختانه داخل جانپناه برف وجود نداشت . طبق گزارش سایت هوا شناسی سرعت باد ۳۰ کیلومتر در ساعت بود و دمای هوا -۱۸ درجه بود نشان می داد کار سختی را در پیش داریم چرا که در هوایی سرد و با وزش باد باید خط الراس زیبای سنبران که بطور چشم نوازی بسیار زیبا می درخشید را پشت سر می گذاشتیم ، رفته رفته کولاک شدیدتر می شد. با توجه به اینکه زمان برای صعود دیر شده بود و می دانستیم که هر چه به شب نزدیک تر شویم سرعت باد کمتر می شود و هوا برای صعود مناسب تر ، همچنین همراه داشتن تجهیزات تصمیم بر آن شد از صعود منصرف نشده و به سمت قله حرکت نمائیم . بعد از کمی استراحت و برداشتن وسایل ضروری جهت صعود آماده می شویم در اینجا مسیر به دو قسمت تقسیم میشود از سمت راست جانپناه مسیر قله گل گل و از سمت چپ آن مسیر قله سن بران می باشد. براي رفتن به قله سن بران از طريق مسيري كه از سمت چپ پناهگاه شروع شده و تا زير يخچال فصلي ( شن اسكي) مي رسد از اين مسير كه شيب نسبتا تندی دارد به صعودمان ادامه می دهیم تا بر روي خطالراس سوار شويم
از اينجا به بعد نيز مسير تيغه اي ميباشد كه تا قله ادامه پيدا ميكند، از ابتدای خط الراس باطوم ها را جمع کرده کنار کوله هایمان گذاشتیم و با کلنگ بقیه مسیر را ادامه دادیم .
در صعودهای زمستانی نیاز به تسلط برمهارتهای کوهنوردی و آشنایی با فنون گام برداری در برف و کار با کلنگ و کرامپون یک ضرورت غیر قابل چشم پوشی است صعود زمستانی به منطقه اشترانکوه دشوار و توام با مشکلات جدی است. و توجه به زمان و موقعیت سنجی از جمله مواردی است که میزان موفقیت در برنامه را بالا خواهد برد.
فقط یک ساعت دیگر از این مسیر زیبا مانده بود سرانجام لحظه موعود فرا رسید قله به ما خوش آمد گفت .چه لحظه ی با شکوهی خیلی زود سرشار از انرژی شدیم راس ساعت ۱۶٫۲۰ دقیقه موفق به صعود قله زیبای سن بران شدیم وقتی به قله می رسیم شاهد نگین فیروزه ای اشترانکوه یعنی دریاچه گهر خواهیم بود که بسیار زیبا و درخشان میباشد که واقعا خستگی صعود را از تنمان زدود .
پس از تبریک گفتن به همدیگر و نوشیدن چای و مایعات گرم عکس هایی به یادگار انداختیم . و با خداحافظی از آن منظره نا یاب طبیعت از همین مسیر ها به سمت پایین با احتیاط به سمت پناهگاه حرکت کردیم کم کم سرعت باد هم کمتر شد در مسیر برگشت شاهد غروب زیبای خورشید بودیم.ساعت ۱۹ به جانپناه رسیدیم و پس از یک ساعت استراحت جهت ریکاوری و صرف شام و جمع و جور کردن وسایلمان به روستای تیون روانه گشتیم و نهایتا ساعت ۱ بامداد به ماشین رسیدیم و با خیالی آسوده از اینکه همه همنوردان در کمال صحت و سلامت هستند به سوی اراک رهسپار گشتیم . و صعود خاطره انگيز ديگري براي گروه کوهنوردی شاهین اراک با اجراي موفق به اتمام رسيد.
و در آخر از همه دوستانی که با ما در تماس بودند و پیام تبریک فرستادند سپاسگزاری می کنم و برای یکایک عزیزان آرزوی پیروزی و شادکامی دارم.
با آرزوی موفقیت و صعود به قله های والای انسانی تمامی کوهنوردان ایران زمین
تهیه و تنظیم گزارش : رویا قدیمی
