بدون‌شک صعود به قله شیرکوه یزد می‌تواند یکی از تجربیات فراموش‌نشدنی شما باشد. طبیعت شیرکوه و کوه‌های اطراف آن بسیار زیباست. این قله با ارتفاع ۴۰۵۰، بلندترین قله استان یزد و از قلل بلند ایران محسوب می‌شود. اگر اهل کوهنوردی هستید، مقاله من در نابرو برای آشنایی با شیرکوه یزد را از دست ندهید.
چرا شیرکوه؟
گفته می‌شود علت نامگذاری این کوه با نام شیرکوه به دو دلیل محتمل است. اول آنکه این کوه اغلب اوقات پوشیده از برف و سپیدپوش است و به خاطر سفیدی همیشگی، آن را به شیر نسبت داده‌اند. دیگر آن که بعضی بر این باور هستند که این کوه به یک شیر که روی دستان خود خفته شباهت دارد. شیرکوه کنار زیبایی‌هایی که دارد، آب قنات‌های تفت و مهریز، روستای پیشکوه و پشتکوه و همینطور شهر یزد را تامین می‌کند. به همین دلیل جایگاه ویژه‌ای بین مردم منطقه دارد و نام «مادر یزد» شایسته اوست.
صعود به شیرکوه
شما می‌توانید بسته به قدرت و آمادگی بدنی خود، طی یک برنامه یک یا دو روزه به قله شیرکوه صعود کنید. رسیدن به جان‌پناه بین ۴:۳۰ تا ۶ ساعت زمان می‌برد. از آن به بعد هم حدود ۲ تا ۳ ساعت برای رسیدن به قله نیاز دارید. زمان لازم برای برگشت کمتر از این میزان است. از قله تا جان‌پناه حدود ۲ ساعت و از جان‌پناه تا روستای ده‌بالا حدود ۳ تا ۴ ساعت راه خواهد بود. بنابراین می‌توانید صبح زود حرکت کنید و پس از استراحتی کوتاه در جان‌پناه، خود را به قله برسانید. بعد به جان‌پناه برگردید و شب را آن‌جا استراحت کنید. همچنین می‌توانید روز اول تا جان‌پناه بروید و روز بعد به قله صعود کنید و سپس به پایین برگردید.
در کل مسیر صعود از انتهای روستای ده‌بالا، تابلوهایی برای راهنمایی کوهنوردان نصب شده که به سادگی گویای مسیر هستند. در اینجا چند نکته درباره این مسیر عنوان می‌کنیم که احتمال گم شدن شما را تا حد زیادی کم خواهد کرد:
سعی کنید مسیر صعود به قله را در گوشی همراه خود داشته باشید تا از آن استفاده کنید. فایل این مسیرها را می‌توانید به سادگی در اینترنت پیدا کنید. گرچه همه مسیر تابلوهای راهنمایی دارد؛ اما گاهی فاصله زیادی تا تابلو بعدی دارید و باید حواستان باشد که تا دیدن نشانه بعدی، از مسیر اصلی خارج نشوید. از همان آغاز حرکت از روستای ده بالا می‌توانید مسیر پاکوب را دنبال کنید تا به پای شیرکوه برسید. پس از آن در یک مسیر مشخص از کوه بالا می‌روید تا به یک دیواره سنگی به نام صخره می‌رسید که سمت راست شما قرار می‌گیرد. این دیواره به دلیل سایه‌ای که روی کوه می‌اندازد مکان مناسبی برای استراحت کوتاه است.
سپس آنقدر پیش می‌روید تا به یک دره و جریان آب می‌رسید. بالای جریان آب به یک دو راهی خواهید رسید. به سمت راست بروید و مسیر را داخل دره به سمت بالا ادامه دهید. این دره که شیب زیادی دارد با نام دره نجیب شناخته می‌شود و قسمت سخت مسیر است. از دره بالا بروید تا تابلوهای مربوط به جان‌پناه را ببینید. دره که تمام شود، باید به سمت چپ حرکت کنید. در این مرحله شیب وجود ندارد. بنابراین بخش عمده مسیر را به‌جای کوهنوردی باید پیمایش کنید. پس از مدتی جان‌پناه از پشت بلندی‌ها نمایان خواهد شد.
اما رسیدن به قله از قسمت اول حرکت ساده‌تر است. به دلیل آن که مسیر پیمایشی است و دکل بزرگ روی قله را از هر فاصله‌ای می‌توانید ببینید. این موضوع به شما کمک می‌کند تا مسیر را گم نکنید. البته در این قست هم تابلوهای راهنما در سراسر راه نصب شده‌اند که شما را به سمت قله هدایت می‌کنند. البته از مسیر پاکوب هم می‌توانید کمک بگیرید.
جان‌پناه شیرکوه
جان‌پناه شیرکوه از سه فضای مسقف جداگانه تشکیل شده است. یکی از نقاط قوت آن عدم نفوذ بادهای سرد به داخل جان‌پناه است. کف اتاق‌ها هم با موکت و فرش پوشیده شده است. کنار جان‌پناه سه اتاقک کوچک به‌عنوان دستشویی قرار گرفته است که در زمان نگارش این مطلب (بهار ۹۸) درهایشان به دلیل بادهای شدید کنده شده بود و به صورت ناقص جلوی دستشویی قرار داشت. باوجود این شرایط سرویس‌های بهداشتی هنوز هم قابل استفاده بودند.
پشت جان‌پناه هم یک چشمه آب همیشگی وجود دارد که آب مورد نیاز شما را تامین می‌کند. باتوجه به خشکسالی‌های چند سال اخیر در ایران، بهتر است پیش از سفر از وجود آب در این چشمه اطمینان حاصل کنید.
جاذبه‌های مسیر صعود به شیرکوه
چشم‌اندازی پیش‌روی جان‌پناه و قله شیرکوه، بسیار زیبا و خیره‌کننده است. علاوه‌براین‌ها حیات‌وحش این منطقه هم قابل توجه است. درطول مسیر ممکن است تعداد زیادی پایکا ببینید. پایکا موجودی مانند موش بزرگ است. با این تفاوت که دم ندارد یا اگر خوش شانس باشید با دسته‌های کل و بز وحشی روبه‌رو خواهید شد. همچنین صدای زیبای کبک‌ها هم در طول مسیر شما را همراهی می‌کند.
علاوه‌بر این‌ها قسمت‌های برفی کوه هم بسیار جذاب هستند. هنگام عبور از روی بعضی بخش‌های یخی، صدای شُرشُر جریان آب را زیر آن‌ها خواهید شنید. این قسمت‌های برفی ممکن است از دور کوچک به نظر برسند؛ اما از نزدیک بزرگ هستند و قطر زیادی دارند.
پوشش گیاهی شیرکوه هم جالب توجه است. به‌تناسب ماه و فصل بازدید، ممکن است گل‌های زیبای بسیاری را در طول مسیر خود ببینید.
چگونه به شیرکوه برسیم؟
شیرکوه در استان یزد قرار دارد و چهار روستای مختلف آن را احاطه کرده‌اند. روستای باغ مهدی در غرب، روستای بردستان در جنوب غرب، روستای ده بالا در شرق و روستای دره شیر در شمال غرب آن واقع شده‌اند. برای رسیدن به مسیر صعود شیرکوه باید ابتدا خود را به روستای ده بالا برسانید. بعد از آن‌جا پیمایش و کوهنوردی خود را آغاز کنید. برای رفتن به یزد هم می‌توانید از طریق قطار، اتوبوس یا هواپیما اقدام کنید. رفت‌وآمد به روستای ده بالا کمی دشوار است و به تاکسی و مینی‌بوس‌هایی که در ساعات خاص حرکت دارند محدود می‌شود. بنابراین اگر خودروی شخصی نداشته باشید، ممکن است در مسیر برگشت خود به‌ویژه در روزهای تعطیل با مشکل مواجه شوید.
اینترنت و آنتن‌دهی در مسیر شیرکوه
در قسمت اعظم مسیر صعود به شیرکوه می‌توانید از اینترنت و آنتن تلفن همراه خود برای برقراری ارتباط استفاده کنید.
مواد غذایی مناسب برای کوهنوردی
برای اینکه در طول کوهنوردی کمتر خسته شوید، بهتر است مواد غذایی مناسبی همراه داشته باشید. غذای سبک بت میوه و سبزیجات تازه می‌تواند بهترین گزینه باشد. سوپ آماده، پوره سیب‌زمینی، خشکبار، بیسکوییت‌های سبوس‌دار، غذاهای کنسروی (حتما جوشانده شود)، میوه خشک، شکلات و انواع میوه‌های تازه ترکیب مناسبی از مواد غذایی برای کوه است.
وسایل و تجهیزات برای صعود به شیرکوه
تجهیزاتی که برای صعود به قله شیرکوه نیاز دارید، به فصل سفر و آب وهوای شیرکوه در آن تاریخ بستگی دارد. در فصول سرد سال نیازمند تجهیزات تخصصی‌تری خواهید بود. به‌طورکلی اگر در بهار یا تابستان به این کوه سفر می‌کنید کبریت، چاقوی چندکاره، تجهیزات پزشکی در حد نیاز، کیسه‌خواب، کرم ضدآفتاب، عینک آفتابی و لباس گرم و مناسب بردارید. پیش از شروع برنامه خود، سایت‌های هواشناسی را چک کرده و برای اطمینان بیشتر با مرکز هواشناسی استان یزد هم تماس بگیرید. چراکه آب‌وهوا بالای کوه می‌تواند بسیار متفاوت از پایین کوه باشد.
نکات ضروری در صعود به شیرکوه
توصیه می‌شود برای امنیت بیشتر به‌صورت گروهی صعود کنید. از سفر انفرادی به‌ویژه درشرایطی که با مسیر آشنایی ندارید، بپرهیزید. تا جای ممکن وسایل کمی بردارید و به وسایل ضروری اکتفا کنید. همچنین اگر کوهنورد نیستید، پیش از حرکت به آماده‌سازی بدنی بپردازید تا استقامت لازم برای چند ساعت کوهنوردی و پیمایش را داشته باشید. در آخر اگر شما هم به این کوه صعود کرده‌اید، نظرتان را درباره این منطقه در نابرو مطرح کنید.
