روزهای سرد خصوصا در فصل پاییز و زمستان هوای صبحگاهی از برودت بیشتری برخوردار است. این سردی هوا برای کوهنوردان و بویژه برای آنهایی که حساسیت های تنفسی دارند شاید کمی آزار دهنده باشد.
در فصل بهار نیز با توجه به رویش گل و گیاه و گرده افشانی خصوصا در ارتفاعات پایین نیز این شرایط تشدید می شود.
آسم و کوهنوردی: بیماری آسم جزو بیماری های شایع تنفسی در سطح اجتماع است. این بیماری در مواقعی خصوصا در هنگام بروز حمله آسم می تواند مانع زندگی عادی فرد شود.
مکانیسم بیماری آسم: افزایش مقاومت و التهاب راه های هوایی در ریه ها می باشد. در نتیجه بدلیل همین مقاومت راه های هوایی فرد بسختی تنفس می کند.
انواع آسم در ورزش کوهنوردی:
آسمی که در اثر انجام فعالیت کوهنوردی و ورزش بوجود میآید. آسم افرادی که بصورت زمینه ای مبتلا به آسم می باشند.
اینکه آسم چه تاثیری در ورزش کوهنوردی دارد و یا اینکه کوهنوردی چه تاثیری روی بیماری آسم دارد جای بحث زیادی دارد.
ورزش و کوهنوردی می تواند عامل اصلی شروع حمله آسم در افرادی باشد که مبتلا به بیماری آسم می باشند.
ولی شرایط و فیزیولوژی بیماری و شروع حمله آسم در فرد مبتلا به آسم و در فردی که بعلت ورزش و کوهنوردی حمله آسم برایش ایجاد میشود یکسان است. با این توضیح بد نیست بدانید که مدت زمان حمله آسم در اثر کوهنوردی و ورزش کوتاهتر از حمله آسم در اثر سایر عوامل است.
همچنین آسم بوجود آمده در اثر ورزش و کوهنوردی در هر سنی امکان دارد ایجاد شود. ولی بیشترین سن شیوع آسم در سنین کودکی و سپس بزرگسالی است.
در ابتدای صبح و در هنگام شروع کوهنوردی در زمان کوتاهی برونش ها گشاد میشوند و سپس انقباض برونش در اثر برودت هوا بوجود میآید که خود می تواند باعث بروز حمله آسم میشود.
شدت حمله آسم در کوهنوردان به عوامل زیر بستگی دارد:
مدت زمان تماس با هوای سرد و خشک
بیماریهای زمینه ای تنفسی انفولانزا، کرونا، سرماخوردگی، برونشیت،…
ارتفاع صعود
عوامل محیطی نظیر گاز گوگرد SO2 این شرایط در قله دماوند و در تپه گوگردی کاملا مهیاست.
زمینه های فردی و ژنتیکی
راه های پیشگیری از بروز حمله آسم در ورزش کوهنوردی:
الف- داشتن پوشش مناسب سر و صورت جهت جلوگیری از ورود هوای سرد و خشک به ریه ها استفاده از کلاه طوفان
ب- تنظیم زمان صعود هوای گرمتر حدود ساعت ۷-۸ صبح خصوصا در فصل زمستان شرایط بروز حمله آسم را کمتر می کند ولی در عوض باید مراقب بود تا بهترین زمان صعود را ازدست نداد.
ضمنا باید توجه داشت خصوصا در قللی همچون دماوند و تفتان شدت تابش بیشتر خورشید در هنگامه روز خصوصا در فصل تابستان و در هوای گرمتر بر شدت خروج گازهای گوگردی می افزاید.
ج- همراه داشتن داروهای لازم در هنگام صعود و در برنامه های کوهنوردی
د- توجه به بیماریهای زمینه ای و عدم صعود در موارد ابتلا به بیماریهای تنفسی
تدوین از دکتر حمید مساعدیان عضو کمیسیون پزشکی اتحادیه جهانی کوهنوردی
