گزارش صعود به قله بلقیس
قله بلقیس (۳۳۵۰ متر) درمرزمشترک دو استان زنجان وآذربایجان غربی- مرز مشترک دو شهرستان “ماه نشان” و “تکاب”– مرز مشترک دو بخش “انگوران” و “تخت سلیمان”– و مرز مشترک دو دهستان” انگوران” و”چمن” واقع است.این قله بلندترین قله استان زنجان می باشد. درشمال آن روستای” علم کندی”، در شرق “یاستی قلعه”، در جنوب غرب آن روستا “نصرت آباد”،درغرب روستای” قینرجه”و”چراغ تپه” ودر جنوب آن آبادی”قراولخانه” قرار دارد. کوه بلقیس با نام محلی «بالقز»یا «هاچاداغی» درهشت کیلومتری مجموعه میراث جهانی تخت سلیمان وآتشکده آذرگشنسب در۵۵ کیلومتری شمال شرقی مرکز شهرستان تکاب درجنوب استان آذربایجان غربی ودر۲۰۰ کیلومتری جنوب غربی شهرزنجان ،با دوقله تقریبا هم اندازه به ارتفاع های ۳۳۵۰ و۳۶۵۵ متر،با جذابیت خاصvشکل خود ازسلسله کوههای شرق دریاچه ارومیه است که از فاصله ی دور واز دوردستها خودنمایی می کند ودرصورت صاف وآفتابی بودن هوا ،ازفراز قله این کوه، قلل مرتفع سهند وسبلان نیز قابل مشاهده است.
منطقه آذربایجان غربی «اسنوند»قدیمی ترین نام این کوه است وازلحاظ زمین شناسی به کهن ترین دوره کوه زایی یعنی پرکامبرین در حدود ۴میلیاردسال قبل مربوط است كه بصورت يك سپر در منطقه برون زدگي دارد و جنس سنگهاي آن «آمسي بوليت » از سنگهاي دگرگوني است و از دگرگون شدن سنگهاي آذرين بازي مثل بازالت در گرما و فشار زياد تشكيل شده است.
کوه بلقیس تکاب که بیشتر بخاطر همسایگی جغرافیایی ونیز قرابت باستان شناسی با مجموعه میراث فرهنگی وگردشگری تخت سلیمان شناخته شده است، به دلیل بارندگی های مداوم درطول سال وشرایط خاص آب وهوایی از پوشش گیاهی منحصربفرد برخوردارست.
دامنه این کوه خاستگاه گیاهان خود رو خوراکی ودارویی کمیاب ازجمله ريواس، گزنه ،آويشن ، اسطو خودوس ، كشمك ، مرزه، ترشجه،بولاغ اوتي ، شيرين بيان است وبه علت همین انحصار گیاهی هرساله درفصول بهار وتابستان موردهجمه سودجویان قرار می گیرد بطوریکه درسالهای گذشته تخریب های گسترده در پوشش گیاهی اطراف این کوه بیشتر از زیبایی های آن نمایان شده است .
همچنین از نظر تنوع جانوری نیز این کوه ،منطقه اي امن براي حیواناتی چون خرس آهو.بزکوهی،شغال ، گراز،گرگ ،روباه وخرگوش بوده ومهمتراز آن مار سمي خطرناك معروف به «افعي بلقيس» به طول حدود بيست الي پنجاه سانتيمتر به رنگ قهوه اي و سبز تيره و همرنگ سنگهاي منطقه در حوالی این کوه مشاهده شده است وهمین شرایط این کوه رادرردیف منطقه حفاظت شده وشکارممنوع قرار داده وبر اهمیت آن افزوده است.
وجود دریاچه ای شگفت انگیز و کوچک بین دوقله ی این کوه، اشراف قله این کوه برمجموعه باستانی تخت سلیمان و دریاچه داخل این محوطه باستانی در سالهای اخیر به دلیل بارندگی کم، تابستانها آب دریاچه خشک می‌شود.
ونیز وجود استحکامات ،ارک ها وحصارهای باستانی دوره ساسانی درقله این کوه که به تخت بلقیس مشهوراست و بنا بر روایات تاریخی برای دیده بانی ونگهبانی از مجموعه تخت سلیمان ،آتشکده آذرگشنسب دوره ساسانی وقلعه ییلاقی پادشاهان ادوار مختلف باستانی ساخته شده همگی موجب اهمیت وجذابیت کوه بلقیس تکاب شده که سالهای گذشته موردتوجه کوهنوردان قرار گرفته است.
مسیر های دسترسی به کوه بلقیس بخاطر نزدیکی دامنه کوه به جاده آسفالته وآبادی های اطراف بسیارساده وراحت بوده وصعود به قله آن برخلاف سایرقلل مناطق کوهستانی غرب کشور درفصل صعود زمستانی کم خطراست
تاکنون گروه های مختلف کوهنوردی وکوهنوردان محلی با طی مسیرهای ۴ تا ۶ ساعته به قله این کوه جذاب صعود کرده اند اما کوهنوردان سایر نقاط کشور به دلیل ناشناخته ماندن کوه بلقیس کمتر به آن توجه کرده اند. در حالی که کوهنوردانی که حتی یکبار باصعود زمستانی به قله این کوه رسیده اند برای چندمین بار جذابیت این کوه را حتی درفصل سرما ویخبندان پذیرا شده اند.
علاقمندان به صعود به قله کوه بلقیس تکاب می توانند از مسیر های چهار گانه استفاده کنند. مسیر جنوبی دسترسی به این کوه از شهرستان زنجان و ورود به جاده دندی – تخت سلیمان آغاز شده باعبور از روستاهای قراولخانه وبابانظر وگشت وگذاری در مجموعه میراث فرهنگی وگردشگری تخت سلیمان به صخره های شگفت به شکل«شترخوابیده» منتهی می شود که آغازی است برصعودی سه ساعته به قله «بلقیس ملکه صبا» نگهبان برج ها وباروهای تخت سلیمان .
کوهنوردان اگر از شهرستان شاهیندژ (سایین قلا)کردی در جنوب آذربایجان غربی نیز به سمت تکاب حرکت کنندبا گذر از روستاهای متعدد به نقطه آغازین همین مسیر خواهند رسید.
آسانترین مسیر دسترسی باشیب بسیارکم به قله این کوه بلقیس از نزدیکی های روستایی به نام امیر آباد واز مسیری زیبا به نام «ایل یولی» شروع می شود اما سادگی وراحتی مسیر ،مدت زمان رسیده به قله را یک ساعت طولانی تر می کند.
شگفتی های مسیر های دسترسی به کوه بلقیس تکاب ، با رفع خستگی در کنار چشمه های جوشان فراوان تکمیل شده واگر صعود در فصل زمستان باشد ارتفاع برف وردپای حیوانات وحشی با بیم حمله آنها وامید به رسیده به قله ای سراسر رمز وراز همراه است .رمز ورازی به قدمت دوره های مختلف باستانی .
آنچه که در طی مسیر کوهنوردان را آزار می دهد زخم هایی است که برپیکر این کوه واطراف آن زده شده است. فعالیت های مخرب معدنی واستخراج سنگ در اطراف کوه بلقیس وبرداشت بی رویه وغارت پوشش گیاهی وبی توجهی به محیط زیست منطقه از جمله مواردی است که سلامت وجذابیت کوه بلقیس راتهدید می کند.
شرح برنامه:روزچهارشنبه ۷/۵/۹۴ ساعت ۱۶ تعداد ۱۶ نفر از اعضا گروه کوهنوردی ئه والان از سنندج با یک دستگاه مینی بوس ،برای صعود به قله بلقیس راهی شدیم. ازشهرهای دیواندره و تکاب گذشتیم، در ساعت ۲۰:۳۰ شب به تخت سلیمان رسیدیم و قبل از صرف شام ازجاذبه های دیدنی این منطقه شامل زندان سلیمان ، آتشکده دوره ساسانی کاخ آناهیتا ، دروازه های ایلخانی و بناهای دیگر دوره ایلخانی مانند دروازه شمالی و جنوبی ایوان ،تالار چهارستونی ، حمام و… بازدید کردیم. شب رابه صبح رساندیم و درساعت ۴:۳۰ دقیقه بیدار شدیم وبا آماده کردن کوله ها ساعت ۵:۱۵ به سمت مبدا صعود قراولخانه ( آرامگاه سیدفرهادمیرزا )راهی شدیم. ساعت ۵:۴۵ بارسیدن به محل ، صعود آغاز گردید.هوا هنوزتاریک بود.با قدم های آهسته رو به شمال ،از سمت راست رودخانه حرکت کردیم.بعد ازمدتی پیمایش، به سمت چپ رودخانه رفتیم وبا ادامه مسیر ، ساعت ۷:۰۰ به تلاقی دو رود رسیدیم.در اینجا دوباره به سمت دیگر رودخانه رفتیم ودر چمنزار سرسبزی که حدودا” ارتفاع ۳۱۰۰ متری بود و یک چشمه که به اسم چشمه بلقیس معروف است برای صبحانه اطراق نمودیم.
پس از صرف صبحانه و ذخیره اب به سوی یالی که پاکوب مالرویی روی آن مشخص است بالا رفتیم، با ادامه این یال به یک گردنه کوچک رسیدیم. از این گردنه جاده خاکی در بالا دست دیده می شد.در اینجا استراحتی کوتاه نمودیم وپس ازحرکت مجدد ،آرام آرام با تراورس (کمر بر) به سمت بالا رفتیم.تابلوی “منطقه حفاظت شده انگوران” در پایین قله نصب شده است. سپس به سمت قله روانه شدیم و در ساعت ۱۱:۳۰ برفراز قله بودیم در نهایت با استراحتی کوتاه وگرفتن عکس های یادگاری ساعت ۱۲:۱۵ به سمت پایین حرکت کردیم. با رسیدن به چشمه بلقیس برای خوردن تنقلات وتجدید قوا استراحتی کوتاه کردیم ودوباره به سمت پایین روانه شدیم.در مسیر با دیدن مناطق بکر ودیدنی ذهن وروحمان تازه شد. ساعت ۱۳:۴۰ به محل تلاقی دو رودخانه رسیدیم آنجا نیزکمی استراحت کرده وبا ادامه مسیردر نهایت ساعت ۱۵:۱۵ به “آرامگاه سیدفرهادمیرزا ” رسیدیم.با هماهنگی قبلی با راننده مینی بوس در آنجا منتظر ما بود. در ساعت ۱۵:۳۰ وارد تخت سلیمان شدیم و جهت صرف نهار واستراحت بمدت ۵/۱ ساعت وسایل را جمع نموده و به سوی سنندج حرکت کردیم که در ساعت۲۱:۳۰ وارد شهر سنندج شدیم و پایان برنامه اعلام شد به امید صعودهای دیگر.
اثار باستانی تخت سلیمان
دریاچه تخت سلیمان
زندان تخت سلییمان
