به ام الامراض یا مادر تمام بیماریها شناخته شده عارضه‌ای در دستگاه گوارش است که بر اثر آن، مواد دفعی در رودهٔ بزرگ سفت می‌شوند و دفع آنها با درد و سختی همراه می‌شود.
یبوستِ حاد ممکن است سبب بسته‌شدن روده شود، که به نوبه خود حتی ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشد. علل بروز این عارضه ممکن است رژیم غذایی نامناسب، برهم خوردن تعادل هورمونی، اثر جانبی داروهای مصرفی یا آناتومی بدن باشد. روش‌های درمان شامل اصلاح رژیم غذایی و تمرینات ورزشی است. همچنین یبوست به روده کم تحرک و یا به دفع دشوار مدفوع اطلاق می شود. یبوست یک مشکل شایع در دستگاه گوارش است. آنچه که به عنوان دفع مدفوع به حساب می آید به طور گسترده ای از فردی تا فرد دیگر متفاوت است. با این حال به طور کلی، اگر شما کمتر از سه بار مدفوع در هفته داشته باشید، و مدفوع سخت و خشک باشد احتمالاً دچار یبوست شده اید. علایم شایع: ۱. سفتی مدفوع ۲. زور زدن به هنگام اجابت مزاج ۳. درد یا خونریزی به هنگام اجابت مزاج ۴. احساس عدم دفع کامل پس از اجابت مزاج ۵. اجابت مزاج در افراد مختلف، متفاوت است. ـ علل بیماری: ۱. ناکافی بودن نوشیدن مایعات ۲. عدم فعالیت؛ افسردگی ۳. کم‌کاری تیرویید؛ زیاد شدن کلسیم خون ۴. شقاق و زخم مقعدی ۵. نارسایی مزمن کلیه ۶. کمردرد ۷. سرطان روده بزرگ یا راست روده ۸. نشانگان روده تحریک‌پذیر (کولیت عصبی) ۹. ناکافی بودن فیبر در رژیم غذایی. فیبر باعث حجیم شدن مدفوع و نگهداری آب در آن می‌شود و به این ترتیب مدفوع نرم و به راحتی دفع می‌شود. ـ عوامل افزایش‌دهنده خطر: ۱. استرس ۲. پشت میزنشینی و عدم تحرک ۳. وجود یک بیماری که نیازمند استراحت کامل در رختخواب باشد. ۵. مصرف بعضی از داروها، از جمله بلادونا، مسدودکننده‌های کانال کلسیم، مسدودکننده‌های بتا آدرنرژیک، ضدافسردگی‌های سه حلقه‌ای، مخدرها، آتروپین، آهن، و داروهای ضد اسید.
توصیه های مهم در مورد یبوست ۱٫ در رژیم غذایی فرد از حبوبات، نان سبوس دار، میوه و سبزیجات تازه استفاده کنید و سعی نمایید (میوه های تازه را با پوست میل نمایید)، انجیر و میوه های آبدار موثرتر هستند، سبزی جات را به صورت خام میل کنید، سوپ را در غذای خود جای دهید. در سالاد خود حتماً از روغن زیتون استفاده کنید ۲٫ غذای خود را در یک ساعت مشخص میل کنید و ارام ارام بجوید هیچگاه با عجله غذا نخورید ۳٫ هر روز حداقل ۳۰ دقیقه و به صورت منظم ورزش کنید، حتماً صبح ها بعد از بیدار شدن و صرف صبحانه به توالت بروید و کمی بعد از غذا استراحت کنید ۴٫ از نوشیدن چای غلیظ و قهوه خودداری شود. ۵٫ در بیماری هم چنین توجه به تحرک کافی و ورزش منظم روزانه و برقراری نظم برای ساعات دفع می شود و در نهایت اگر با رعایت موارد فوق موفق به کنترل یبوست نشدیم می توان از داروهای ملین مثل هیدروکسید منیزیم، و غیره استفاده کنیم
